Ngày 5/4/2025, Arthur Hayes, cựu CEO BitMEX, đã đăng tải một bài phân tích gây chú ý trên X, dự đoán sự kết thúc của vai trò tài sản dự trữ toàn cầu của trái phiếu và cổ phiếu Mỹ, đồng thời nhấn mạnh sự trở lại của vàng và Bitcoin trong bối cảnh trật tự tiền tệ toàn cầu thay đổi.
Nợ Công Mỹ và Hệ Quả của Chính Sách Thuế Quan Trump
Hayes lập luận rằng kể từ khi Tổng thống Richard Nixon chấm dứt chế độ bản vị vàng vào năm 1971, Mỹ đã liên tục in tiền để đáp ứng nhu cầu tín dụng cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu, dẫn đến nợ công tăng vọt. Theo dữ liệu từ Investopedia, tính đến tháng 1/2025, nợ công Mỹ đã vượt 36,2 nghìn tỷ USD, một con số tăng nhanh kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 do chi tiêu chính phủ tăng và không có động thái tăng thuế tương ứng. Điều này, theo Hayes, đã tạo ra sự bất bình đẳng trong xã hội Mỹ, góp phần vào chiến thắng của Donald Trump, người được bầu bởi những người cảm thấy không được hưởng lợi từ “thịnh vượng” của Mỹ trong 50 năm qua.
Chính sách áp thuế mạnh tay của Trump, được công bố gần đây, là tâm điểm trong phân tích của Hayes. Vào ngày 2/4/2025, Trump tuyên bố áp thuế 25% đối với hàng hóa từ EU, Canada, Mexico, cùng mức thuế 54% với Trung Quốc và 46% với Việt Nam, gây sốc cho thị trường toàn cầu. Hayes cho rằng các biện pháp này sẽ xóa bỏ thâm hụt tài khoản vãng lai của Mỹ, khiến các quốc gia khác không còn đô la để mua trái phiếu và cổ phiếu Mỹ. Kết quả là, các nước sẽ buộc phải bán tài sản Mỹ để hỗ trợ kinh tế nội địa, làm suy yếu vị thế của trái phiếu và cổ phiếu Mỹ như tài sản dự trữ toàn cầu.
Thị Trường Toàn Cầu Lao Đao và Vai Trò Mới của Vàng
Phản ứng của thị trường sau thông báo thuế quan là rõ rệt. Giá vàng, vốn đạt mức cao kỷ lục 3.167,84 USD/ounce trước đó, đã giảm mạnh do tâm lý bán tháo tài sản rủi ro, dù vẫn tăng 16% trong năm 2025 nhờ nhu cầu từ các ngân hàng trung ương và bất ổn địa chính trị. Chứng khoán toàn cầu cũng chịu ảnh hưởng nặng nề, với chỉ số chứng khoán Mỹ và Canada giảm hơn 10% so với mức cao kỷ lục ngày 30/1/2025, phản ánh lo ngại về một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện.
Hayes dự đoán vàng sẽ trở lại vai trò tài sản dự trữ trung lập, được các quốc gia sử dụng để thanh toán thương mại toàn cầu. Ông nhấn mạnh rằng Trump đã miễn thuế cho vàng, một động thái được xem là tín hiệu cho một trật tự tiền tệ mới, nơi vàng sẽ chảy tự do và rẻ hơn. Báo cáo từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) năm 2023 cũng ủng hộ quan điểm này, khi ghi nhận rằng các ngân hàng trung ương đã tăng dự trữ vàng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, với 14 quốc gia được gọi là “những nhà đa dạng hóa tích cực” đã tăng tỷ lệ vàng trong tổng dự trữ lên ít nhất 5% trong hai thập kỷ qua.
Bitcoin: “Vũ Khí Tối Thượng” trong Bối Cảnh Căng Thẳng Mỹ-Trung
Bên cạnh vàng, Hayes cũng cho rằng Bitcoin là một tài sản đáng đầu tư, dự đoán giá BTC có thể đạt 1 triệu USD. Ông lập luận rằng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, đặc biệt là tỷ giá USD/CNY có thể tăng lên 10,00, sẽ là “vũ khí tối thượng” đẩy giá Bitcoin tăng vọt. Hayes cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ không nhượng bộ trước yêu cầu thay đổi của Trump, một quan điểm trái ngược với ý kiến của Ray Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates, người gần đây gợi ý rằng Mỹ và Trung Quốc có thể đàm phán để giảm căng thẳng.
Phân tích của Hayes cũng phù hợp với các nghiên cứu trước đây. Một báo cáo từ Cục Dự trữ Liên bang New York từng cảnh báo rằng thuế quan của Trump có thể không cải thiện cán cân thương mại Mỹ, do xuất khẩu giảm cùng với nhập khẩu, đồng thời gây tổn hại cho việc làm trong ngành sản xuất. Điều này càng củng cố luận điểm của Hayes rằng hệ thống tài chính hiện tại của Mỹ đang mất dần tính bền vững.
Mỹ-Trung Đánh Nhau Và Hành Động Của Chúng Ta
Hayes kêu gọi các nhà đầu tư thích nghi với sự trở lại của các mối quan hệ thương mại trước năm 1971 bằng cách mua vàng, cổ phiếu các công ty khai thác vàng và Bitcoin. Ông cảnh báo rằng những người kỳ vọng mọi thứ sẽ trở lại “bình thường” đang sống trong ảo tưởng. Bài viết của Hayes không chỉ là một lời cảnh báo về sự thay đổi lớn trong hệ thống tài chính toàn cầu, mà còn là một lời kêu gọi hành động cho những ai muốn đón đầu xu hướng mới.
Với những diễn biến hiện tại, từ chính sách thuế quan của Trump đến phản ứng của thị trường, phân tích của Hayes đang trở thành tâm điểm chú ý, đặt ra câu hỏi lớn về tương lai của đồng đô la Mỹ và vai trò của vàng, Bitcoin trong một thế giới tài chính đầy biến động.
*Vụ Nixon Shock năm 1971 là bước ngoặt lớn khi Tổng thống Nixon chấm dứt chế độ bản vị vàng, hủy khả năng đổi đô la Mỹ lấy vàng (trước đó neo ở 35 USD/ounce), kết thúc Hệ thống Bretton Woods. Ông cũng áp thuế nhập khẩu 10% và kiểm soát giá-lương để giảm lạm phát.
Hệ quả:
Sự kiện này gây bất ổn ngắn hạn nhưng giúp Mỹ tăng cạnh tranh xuất khẩu, đồng thời đặt nền cho những thách thức tài chính toàn cầu hiện nay.
Thạch Sanh
