DeFi (Tài chính phi tập trung) là một hình thức tài chính dựa trên blockchain, không phụ thuộc vào các bên trung gian tài chính trung ương như người môi giới, sàn giao dịch hoặc ngân hàng để cung cấp các công cụ tài chính truyền thống, mà thay vào đó sử dụng các hợp đồng thông minh trên blockchain, loại phổ biến nhất là Ethereum.
Nền tảng DeFi cho phép mọi người cho vay hoặc đi vay từ những người khác, đầu cơ dựa theo sự biến động giá trên một loạt các tài sản sử dụng phái sinh, thương mại tiền mã hóa, bảo đảm chống lại rủi ro, và kiếm được lãi trong những tài khoản giống như sổ tiết kiệm. DeFi sử dụng kiến trúc phân lớp và các blocks xây dựng có khả năng kết hợp cao.
Base, một L2 dựa trên Ethereum trên OP Stack của Optimism, đang chiếm lĩnh thị phần của các công cụ mở rộng quy mô lớn nhất.
Sau sáu tuần tăng trưởng bùng nổ, nó đã khiến một số nền tảng hợp đồng thông minh kỳ cựu rơi vào tình trạng khó khăn.
Base đã đạt được cột mốc quan trọng
Mạng mở rộng L2 Base của Coinbase đã phá vỡ cột mốc tổng giá trị bị khoá (TVL) 500 triệu USD trên nhiều giao thức khác nhau.
Dữ liệu L2Beat cho biết cột mốc quan trọng này đã đạt được bất chấp hiệu suất mờ nhạt của Ethereum (ETH), Optimism (OP) và các token DeFi lớn khác.
Nguồn: L2Beat
Hiện tại, tổng TVL tính theo USD trong các giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) trên Base ước tính là 533 triệu USD. Con số này chiếm 5,15% khối lượng ròng của phân khúc L2.
Theo DefiLlama, một công cụ theo dõi dữ liệu blockchain khác, TVL của Base là 370 triệu USD. Tuy nhiên, ngay cả với ước tính thấp nhất, nó vẫn làm lu mờ Solana (SOL), một nền tảng hợp đồng thông minh đã có uy tín.
Vào tháng 9, L2 Base của Coinbase đã chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ về cả giao dịch và địa chỉ duy nhất. Vào ngày 14 tháng 9 năm 2023, nó đã xử lý hơn 1,88 triệu giao dịch, vượt qua tất cả các đối thủ cạnh tranh.
Dữ liệu của DefiLlama cho biết, xét về tổng khối lượng giao dịch trong 24 giờ, Base đã vượt qua Avalanche (AVAX), Optimism (OP) và Tron (TRX).
Như vậy, trong số tất cả các nền tảng L2 được ra mắt trong hai năm qua, Base đã trở thành nền tảng dẫn đầu không thể tranh cãi. Giờ đây, nó chỉ đứng phía sau Optimism (OP) và Arbitrum (ARB), các mạng L2 lớn nhất.
Cũng cần lưu ý rằng bất chấp sự cường điệu lớn, nhóm sẽ không phát hành token quản trị Base trong tương lai gần. Tuy nhiên, Giám đốc pháp lý của Coinbase, Paul Grewal thừa nhận rằng các nhà phát triển không loại trừ hoàn toàn kịch bản này.
Trong tài chính, “tiền thông minh” thường đề cập đến các nhà đầu tư tổ chức hoặc chuyên nghiệp được cho là có kiến thức và nguồn lực thị trường lớn hơn. Tuy nhiên, kiểm tra những người nắm giữ hàng đầu trên các nền tảng DeFi chính cho thấy mô hình thú vị.
Qua phân tích 5 ví hàng đầu (không bao gồm các quỹ và sàn giao dịch) và 5 ví quỹ hàng đầu từ các nền tảng DeFi chính được liệt kê trên trang dữ liệu on-chain Cherry Pick. Các nền tảng đó bao gồm Uniswap, Aave, Curve, Balancer và 1inch.
Chấp nhận rủi ro và đa dạng hóa
Dữ liệu cho thấy các ví đơn lẻ được liên kết với các tổ chức thường có số dư thấp hơn ví cá nhân. Điều này có thể chỉ ra một số điều.
Thứ nhất, các nhà đầu tư tổ chức có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ để giảm thiểu rủi ro. Ngành tài chính truyền thống ủng hộ việc đa dạng hóa như một hàng rào chống lại biến động và có vẻ như nguyên tắc này có thể được áp dụng vào thế giới DeFi đang phát triển. Điều này được hỗ trợ bởi các quỹ có nhiều ví được gắn thẻ. Thứ hai, số dư thấp hơn có thể cho thấy các tổ chức vẫn đang thận trọng khám phá DeFi, có khả năng hoài nghi về triển vọng dài hạn hoặc rủi ro hoạt động của ngành.
Ở đây, “tiền thông minh” dường như đang thận trọng bằng cách không bỏ tất cả trứng vào một giỏ hoặc hạn chế hoàn toàn khả năng tiếp xúc với không gian DeFi.
Ví dụ, số dư trung bình trong các ví Aave là khoảng 11,46 triệu đô la, trong khi số tiền trung bình chỉ là 528.635 đô la. Sự tương phản rõ rệt này có thể ám chỉ rằng các nhà đầu tư tổ chức đang đa dạng hóa rủi ro của họ hoặc có lẽ vẫn đang thử nghiệm các lĩnh vực trong DeFi.
Gia tăng thua lỗ từ quỹ
Mặc dù số dư thấp hơn nhưng các quỹ lại có mức lỗ đã thực hiện và chưa thực hiện cao hơn. Khoản lỗ trung bình đã thực hiện của Uniswap đối với các quỹ là khoảng 470.000 đô la, so với mức lỗ trung bình khổng lồ 68,6 triệu đô la đối với từng ví riêng lẻ.
Những người nắm giữ token UNI hàng đầu | Nguồn: CherryPick
Điều đáng kinh ngạc là ví UNI hàng đầu có khoản lỗ chưa thực hiện hơn 500 triệu đô la, với tất cả ngoại trừ 1 trong 5 ví hàng đầu đều ghi nhận lỗ chưa thực hiện lên tới chín con số. Phân tích ví hàng đầu, nó dường như là một ví được liên kết với chính giao thức, vì đã nhận được 39,7 triệu UNI vào tháng 3/2021, trị giá khoảng 1,1 tỷ đô la.
Vào thời kỳ đỉnh cao của Uniswap chỉ hai tháng sau, con số đó trị giá khoảng 1,68 tỷ đô la.
Top holder UNI | Nguồn: CherryPick
Hiện nay, ví này được định giá 101 triệu đô la sau khi gửi khoảng 16 triệu UNI ra khỏi ví trong 36 tháng qua, chỉ bán một lần để chốt lời.
Chênh lệch có thể cho thấy mặc dù các nhà đầu tư tổ chức thận trọng hơn với vốn của mình nhưng họ lại chấp nhận thua lỗ ngắn hạn nhiều hơn, có thể là một phần của chiến lược đầu tư dài hạn.
Thay đổi
Cả ví cá nhân và quỹ tổ chức đều thể hiện xu hướng mạnh mẽ đối với Uniswap. Với số dư trung bình là 66,9 triệu đô la trong ví và 104.821 đô la trong quỹ, rõ ràng Uniswap vẫn là nền tảng trong danh mục đầu tư DeFi của tổ chức và bán lẻ.
Trong khi các nền tảng như JustLend đang có những bước tiến với TVL là 4,611 tỷ đô la, dữ liệu cho thấy “tiền thông minh” vẫn chủ yếu được đầu tư vào các nền tảng cũ, với Lido, Maker, Aave và Uniswap đều nằm trong 5 nền tảng DeFi hàng đầu theo TVL.
Tuy nhiên, top 10 mà DefiLlama theo dõi hiện không có những người chơi DeFi truyền thống, chẳng hạn như Balancer, PancakeSwap, SushiSwap và Yearn Finance. Thay vào đó, các giao thức mới hơn như JustLend, Summer.fi và Instadapp đã xây dựng được vị trí của họ.
Danh sách các nền tảng DeFi theo TVL | Nguồn: DefiLlama
Lợi nhuận và hiệu quả
Nhiều người dự đoán “tiền thông minh” sẽ đổ xô vào các nền tảng có doanh thu và phí cao hơn. Tuy nhiên, không nhất thiết như vậy. Ví dụ, mặc dù Uniswap có phí tích lũy là 3,254 tỷ đô la, nhưng điều đó không ngăn được “tiền thông minh” phát sinh khoản lỗ trung bình thực tế trên 470.000 đô la.
Sắp tới, dữ liệu từ DeFiLlama cho thấy những xu hướng thú vị về thay đổi TVL theo thời gian. Các nền tảng như JustLend đã chứng kiến TVL tăng 24,46% chỉ sau 7 ngày.
Mặc dù tập dữ liệu không cung cấp mối tương quan trực tiếp nhưng nó đặt ra câu hỏi: Liệu “tiền thông minh” có đủ linh hoạt để tận dụng những thay đổi nhanh chóng này không?
Theo dữ liệu từ nhà quản lý đầu tư VanEck, DeFi phải đối mặt với 1 tháng đầy thử thách trong tháng 8 khi khối lượng giao dịch giảm 15,5% xuống còn 52,8 tỷ đô la, chủ yếu là do một số token DeFi hàng đầu sụt giảm.
Báo cáo của VanEck cũng đề cập đến sự quan tâm toàn cầu, đặc biệt là ở Mỹ và áp lực của họ đối với stablecoin. Tổng vốn hóa thị trường của stablecoin giảm 2% trong tháng 8, ở mức 119,5 tỷ đô la vào cuối tháng.
Công ty liên kết sự sụt giảm này với lãi suất tăng trong tài chính thông thường, thúc đẩy các nhà đầu tư chuyển từ stablecoin sang quỹ thị trường tiền tệ, bị thu hút bởi lợi suất phi rủi ro xấp xỉ 5%.
DeFi dip
Các số liệu trong báo cáo được lấy từ MarketVector Decentralized Finance Leaders Index (MVDFLE) của VanEck. Chỉ số này theo dõi hiệu suất của các token nổi bật và có tính thanh khoản cao nhất trong hệ sinh thái DeFi .
Một số token chính, bao gồm UNI của Uniswap, LDO của Lido DAO, MKR của Maker, AAVE của Aave, RUNE của THORChain và CRV của Curve DAO đã giảm đáng kể, ảnh hưởng đến tình trạng chung của thị trường.
Chỉ số DeFi tụt lại phía sau những gã khổng lồ tiền kỹ thuật số, Bitcoin và ETH, trong tháng 8, giảm 21%. Sự suy giảm này càng trở nên trầm trọng hơn do token Uniswap giảm mạnh 33,5% do nhiều nhà đầu tư chọn bán token của họ để tìm cách hiện thực hóa lợi nhuận kiếm được trong tháng trước.
Ở quy mô rộng hơn, tổng giá trị bị khóa (TVL) của lĩnh vực DeFi đã giảm 8%, từ 40,8 tỷ đô la xuống 37,5 tỷ đô la, vượt xa mức giảm 10% của Ethereum trong cùng kỳ.
Ngược lại, một số chỉ số lạc quan đã xuất hiện vào tháng 8, bao gồm việc bác bỏ thành công vụ kiện tập thể với Uniswap Labs và sự tăng trưởng đáng chú ý của stablecoin, đặc biệt là với Maker và Curve.
Curve Finance
Curve Finance, vốn đang phải vật lộn với hậu quả của một vụ khai thác nghiêm trọng vào tháng 7, đã chứng kiến stablecoin crvUSD đạt mức cao kỷ lục với 114 triệu đô la được vay vào tháng 8. Bất chấp sự gia tăng đầy hứa hẹn, token quản trị CRV của Curve Finance đã không phục hồi đáng kể sau khi khai thác, mất 24% giá trị trong tháng 8 và đóng ở mức 0,45 đô la vào cuối tháng.
Một đề cập đáng chú ý trong báo cáo của VanEck tập trung vào hiệu suất của token CRV. Tài liệu nhấn mạnh những lo ngại xung quanh việc giảm giá trị của token CRV và khả năng giảm nhẹ chỉ có thể xảy ra nếu sự tăng trưởng của crvUSD bù đắp cho khối lượng DeFi sụt giảm.
Thêm vào mối lo ngại của thị trường là khoản nợ đáng kể của nhà sáng lập Curve Finance, Michael Egorov, được token CRV hỗ trợ chủ yếu. Sau khi giá trị token CRV giảm gần 30% sau vụ hack, lo ngại về khả năng thanh lý khoản vay thế chấp của Egorov đã gây ra lo ngại về hiệu ứng gợn sóng trong lĩnh vực DeFi.
Trong nỗ lực giảm khoản nợ này, Egorov đã bán 39,25 triệu token CRV cho một nhóm các nhà đầu tư DeFi nổi tiếng.
Vào ngày cuối cùng của hội nghị Permissionless II, Vitalik Buterin đã nói với lượng lớn khán giả rằng các nhà xây dựng đang tìm kiếm vị trí thích hợp có thể xem xét phát triển một loại blockchain doanh nghiệp mới dựa trên Ethereum.
Đồng sáng lập Ethereum đã nhận xét về tiến trình đạt được trong việc chấp nhận tính năng trừu tượng hóa tài khoản, đặc biệt là từ các team ở Đông Á đang xây dựng phần mềm ví – một phần của xu hướng tăng trưởng mà anh nhận thấy ở các tài năng kỹ thuật trong khu vực.
“Tôi nhớ 5 năm trước, chắc chắn có cảm giác như Đông Á đã có những sàn giao dịch lớn và hoạt động khai thác lớn, nhưng rất ít trong số đó đóng góp cho lĩnh vực phát triển và nghiên cứu. Tôi cảm thấy điều đó thực sự thay đổi một cách ồ ạt, thật thú vị”.
“Châu Á đã trở lại”, anh nói thêm, đồng thời lưu ý “một cộng đồng sâu sắc và mức độ tham gia kỹ thuật” vượt xa thời kỳ trước COVID.
Cơ hội xây dựng
Buterin nhấn mạnh nhu cầu liên tục về phần mềm giúp giao dịch trên blockchain an toàn hơn. Ví dụ, anh đã đề cập đến tiện ích mở rộng của trình duyệt Fire phân tích các yêu cầu chữ ký ví thành dạng dễ đọc hơn.
“Tôi nghĩ việc thực sự đi sâu hơn vào không gian đó và xây dựng những thứ giúp người dùng hiểu họ đang làm gì khi tương tác với DeFi có lẽ là một cơ hội”.
Anh cũng nhấn mạnh sự cần thiết của cơ sở hạ tầng giúp đơn giản hóa quá trình chuyển đổi từ mainnet Ethereum sang hệ sinh thái layer 2. Buterin đã trích dẫn tiềm năng của “trình xác minh bằng chứng Merkel về cơ bản cho phép thực hiện xác minh phi tập trung hoàn toàn các tên ENS trên layer 2”, thay vì dựa vào một nhà cung cấp tập trung.
Cuối cùng, anh kêu gọi tạo ra một “ngăn xếp tập trung vào doanh nghiệp nhằm khuyến khích các doanh nghiệp hiện tại đang thực hiện những việc tập trung thay vào đó nên xây dựng Validium”, một loại rollup sử dụng layer sẵn có dữ liệu của bên thứ 3 thay vì mainnet Ethereum.
Buterin nhớ lại khoảng thời gian từ năm 2014 đến năm 2019 khi các blockchain cần sự cho phép dành cho doanh nghiệp gây bất bình, thường được cấu trúc như một tập đoàn các công ty.
Anh nói, những điều này hầu hết đều thất bại vì chúng vẫn yêu cầu phần lớn chi phí chung về IT để xây dựng và vận hành blockchain cũng như xây dựng một cộng đồng xoay quanh nó.
“Một mô hình mà tôi thấy xảy ra lặp đi lặp lại là ai đó tạo ra một tập đoàn và 5 thành viên đầu tiên vui vẻ tham gia tập đoàn, bắt đầu làm việc cùng nhau. Nhưng sau đó, các thành viên từ số 6 đến 20 không bao giờ tỏ ra hứng thú vì họ không muốn tham gia vào một hệ sinh thái có cảm giác như đã bị thống trị bởi 5 thành viên đầu tiên”.
Validium có thể duy trì lợi ích của các hệ thống tập trung nhưng vẫn sử dụng hầu hết cơ sở hạ tầng hiện có được xây dựng cho layer 2 Ethereum.
“Bạn vẫn đạt được hiệu quả trong việc duy trì mọi thứ tập trung vì bạn không phải trả bất kỳ khoản phí gas nào cho mỗi giao dịch và bạn không cần phải yêu cầu bộ phận IT của mình xây dựng lại hoàn toàn hệ thống”, anh giải thích, nhưng những người khác có thể xác minh một số thông tin nhất định một cách phi tập trung.
Buterin nói thêm rằng các sàn giao dịch xuất bản “bằng chứng về khả năng thanh toán” – còn được gọi là bằng chứng dự trữ – là một dạng “yếu” của ý tưởng này, gọi đây là “trường hợp sử dụng blockchain doanh nghiệp bán thành công”.
Các lĩnh vực khác mà Validium có thể tỏa sáng trong bối cảnh doanh nghiệp là chơi game, truyền thông xã hội và quản lý chain cung ứng, đồng thời cơ hội sẽ nhân lên khi bằng chứng ZK (không kiến thức) trở nên phổ biến hơn.
“Bằng chứng ZK cuối cùng đã đạt đến mức mà các nhà phát triển thông thường có thể đến và xây dựng mọi thứ trên đó mà không cần phải hiểu sâu sắc đa thức là gì”.
Giám đốc thực thi của Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) đã gọi các sàn giao dịch tài chính phi tập trung không được kiểm soát là một “mối đe dọa rõ ràng” trong những nhận xét gần đây sau cáo buộc của cơ quan này đối với bộ ba giao thức DeFi vào tuần trước.
“Sự tồn tại của các sàn giao dịch DeFi không được kiểm soát là mối đe dọa rõ ràng đối với các thị trường được quản lý và khách hàng được CFTC bảo vệ, và đó là điều chúng tôi rất coi trọng,” Giám đốc Thực thi của CFTC Ian McGinley cho biết vào đầu tuần này.
CFTC tuần trước cho biết họ đã buộc tội các giao thức DeFi Opyn, ZeroEx và Deridex và họ được yêu cầu nộp phạt dân sự lần lượt là 250.000 USD, 200.000 USD và 100.000 USD.
Deridex và Opyn bị buộc tội không đăng ký làm cơ sở thực hiện swap hoặc thị trường hợp đồng được chỉ định, không đăng ký làm thương nhân nhận hoa hồng hợp đồng tương lai và không áp dụng chương trình nhận dạng khách hàng như một phần của chương trình tuân thủ Đạo luật Bí mật Ngân hàng.
ZeroEx, Opyn và Deridex cũng bị cơ quan quản lý buộc tội cung cấp bất hợp pháp các giao dịch hàng hóa bán lẻ có đòn bẩy và margin bằng tài sản kỹ thuật số.
McGinley cho biết những nền tảng này tham gia vào nhiều hoạt động yêu cầu đăng ký từ CFTC.
Trong suốt bài phát biểu, McGinley đã trích dẫn các trường hợp khác liên quan đến DeFi mà CFTC đã đưa ra trong vài năm qua, bao gồm cả các trường hợp chống lại Polymarket và Ooki DAO. Polymarket đã dàn xếp với CFTC bằng cách nộp phạt 1,4 triệu đô la và cơ quan quản lý đã thắng kiện Ooki DAO vào tháng 6.
“Tất cả những điều này có nghĩa là, CFTC đã đưa ra những hành động đột phá trong không gian DeFi nhằm ủng hộ đề xuất rằng khi cung cấp các sản phẩm phái sinh cốt lõi dựa trên tài sản kỹ thuật số cho công chúng – dù theo cách tập trung hay phi tập trung -bạn phải tuân thủ luật pháp”.
Đề xuất đưa CFTC ra tòa
Giám đốc điều hành Coinbase, Brian Armstrong, đã lên tiếng về các hành động thực thi gần đây do Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hàng hóa đưa ra chống lại một số nhà điều hành các giao thức tài chính phi tập trung (DeFi), nói rằng ông hy vọng họ sẽ đưa cơ quan quản lý ra tòa.
“CFTC không nên tạo ra các hành động thực thi đối với các giao thức phi tập trung (DeFi). Đây không phải là các doanh nghiệp dịch vụ tài chính và rất khó có khả năng Đạo luật giao dịch hàng hóa có thể áp dụng cho họ”.
“Hy vọng của tôi là các giao thức DeFi này sẽ đưa những trường hợp này ra tòa để xác lập tiền lệ. Các tòa án đã được chứng minh là rất sẵn lòng duy trì nền pháp trị. Điều duy nhất mà những hành động này đạt được là đẩy một ngành công nghiệp quan trọng ra nước ngoài.”
Sàn giao dịch tiền điện tử này đã vướng vào tranh chấp kéo dài với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), vào tháng 6 đã buộc tội sàn giao dịch không đăng ký làm sàn giao dịch, nhà môi giới hoặc cơ quan thanh toán bù trừ.
Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ (CFTC) đang thực hiện hành động pháp lý chống lại ba giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) với cáo buộc không đăng ký các dịch vụ giao dịch phái sinh khác nhau.
Cơ quan quản lý hàng hóa Hoa Kỳ thông báo rằng họ đã ban hành lệnh chống lại Opyn, ZeroEx và Deridex trong một tuyên bố ngày 8 tháng 9.
“Hôm nay CFTC đã ban hành lệnh chống lại ba giao thức DeFi vì cung cấp giao dịch phái sinh tài sản kỹ thuật số bất hợp pháp”.
Deridex và Opyn bị buộc tội vì không đăng ký làm nền tảng swap hoặc thị trường hợp đồng (một sàn giao dịch đã đăng ký, nơi hàng hóa và hợp đồng quyền chọn được giao dịch) được chỉ định và không đăng ký làm thương nhân nhận hoa hồng hợp đồng tương lai (một thực thể chào mời hoặc chấp nhận các lệnh mua hoặc bán hợp đồng tương lai, quyền chọn về tương lai, hợp đồng hoặc hoán đổi ngoại hối bán lẻ và nhận tiền hoặc tài sản khác từ khách hàng để hỗ trợ các đơn đặt hàng đó). CFTC cho biết hai giao thức này cũng không tuân thủ các quy định trong Đạo luật Bảo mật Ngân hàng.
Cả ba giao thức cũng bị buộc tội cung cấp bất hợp pháp các giao dịch hàng hóa bán lẻ có đòn bẩy và margin bằng tài sản kỹ thuật số.
Lệnh của CFTC bắt buộc Opyn, ZeroEx và Deridex phải nộp các khoản phạt lần lượt là 250.000 USD, 200.000 USD và 100.000 USD, đồng thời ngừng vi phạm Đạo luật trao đổi hàng hóa và các quy định của CFTC ngay lập tức.
Ian McGinley, giám đốc thực thi của CFTC cho biết các nền tảng DeFi cần chủ động tốt hơn để hành động trong giới hạn của pháp luật:
“các nhà điều hành DeFi đã có ý tưởng rằng các giao dịch bất hợp pháp sẽ trở thành hợp pháp khi được hỗ trợ bởi các hợp đồng thông minh […] nhưng thực tế thì không”, McGinley nhấn mạnh. “Không gian DeFi có thể mới lạ, phức tạp và đang phát triển, nhưng Bộ phận Thực thi cũng sẽ liên tục đổi mới và tích cực theo đuổi các nhà vận hành các nền tảng chưa đăng ký cho phép người dân Hoa Kỳ giao dịch các sản phẩm phái sinh tài sản kỹ thuật số”.
Không phải ai cũng hài lòng với lệnh của CFTC.
Người đồng dẫn chương trình Bankless, Ryan Sean Adams coi hành động thực thi của CFTC là một cuộc tấn công khác nhằm vào DeFi.
Opyn là một nền tảng chiến lược đầu tư DeFi hiện có tổng tổng giá trị bị khóa (TVL) 23 triệu USD, trong khi ZeroEx là một sàn giao dịch phi tập trung dựa trên Ethereum.
Deridex là một nền tảng phái sinh được hỗ trợ bởi Algorand. Tuy nhiên, dự án đột ngột ngừng hoạt động vào tháng 2, khiến TVL của nó giảm từ khoảng 150.000 USD xuống còn 133 USD tính đến ngày 8 tháng 9, theo DefiLlama.
Thay đổi về TVL của Deridex vào năm 2023 | Nguồn: DefiLlama
DeFi cần phải suy nghĩ lại về căn cơ của mình trước khi quá muộn.
Thị trường hiện tại đã và đang buộc các giao thức và cơ sở hạ tầng DeFi chính phải trải qua một loạt các cuộc kiểm tra căng thẳng, từ việc mất chốt stablecoin và thanh lý cho đến các vụ hack.
Dòng vốn tự do đổ vào DeFi trong thị trường tăng giá đã khuyến khích thời gian xây dựng, fork và thiết kế giao thức nhanh chóng với các cơ chế kinh tế không bền vững chỉ có thể hoạt động trong môi trường thị trường “chỉ tăng trưởng”.
Trong thị trường bò cuối cùng này, cơ chế được thiết kế để thu lợi nhuận nhanh chóng. Nhưng những thiết kế tương tự hiện đang tạo ra một môi trường kém hiệu quả và nguy hiểm cho người dùng – những người luôn thấy mình ở tuyến đầu trong các tình huống thiên nga đen trên DeFi.
Khi DeFi tiếp tục phát triển – giống những cải tiến mới như tín phiếu được token hóa kết hợp với thị trường cho vay hiệu quả hơn – chúng ta không thể bỏ qua nền tảng mà các giao thức này được xây dựng và hệ thống dữ liệu cơ bản giúp tất cả vận hành.
Mùa hè DeFi đã khiến chúng ta lạc lối
Trường hợp sử dụng cho vay thu hút sự chú ý của người dùng kể từ đầu mùa hè DeFi, giúp chúng ta tiếp cận với đòn bẩy on-chain, các khoản vay tự trả và thị trường cho vay tài sản kỳ lạ.
Tuy nhiên, nhìn vào tình trạng cho vay DeFi hiện tại, những gì đã xây dựng cho đến nay có thể được so sánh với các tòa nhà chọc trời sáng bóng, nhưng mỗi dự án trôi nổi trên hòn đảo thanh khoản của riêng nó.
Mỗi giao thức cho vay là một cơ sở hạ tầng hợp đồng thông minh riêng biệt. Các giao thức cho vay hiện tại hoạt động độc lập, với giá oracle và tỷ lệ cho vay trên giá trị là điểm tham chiếu duy nhất về tình trạng tài sản thế chấp – cả hai đều thường được thiết lập trước và điều chỉnh thông qua cuộc bỏ phiếu quản trị.
Các giao thức cho vay này không có cách nào để đánh giá nhanh chóng và chính xác những thay đổi về thanh khoản, độ sâu hoặc việc sử dụng tài sản thế chấp để điều chỉnh hợp lý các thông số cho vay theo giá trị hoặc APY vay.
Với các sự kiện gần đây xảy ra cho CRV được sử dụng làm tài sản thế chấp trên Aave v2, rõ ràng là mỗi thị trường cho vay không tính đến độ sâu thanh khoản để thanh toán bù trừ hoặc nguồn cung và vay toàn cầu đối với một tài sản thế chấp duy nhất trên các thị trường. Cuối cùng, điều này ảnh hưởng đến tình trạng của tài sản thế chấp, khiến khó có thể biết nền tảng thực sự hoạt động tốt như thế nào khi chỉ xem xét các yếu tố như lượng cung sẵn có và số nợ gắn liền với các tài sản cụ thể.
Trong tình huống CRV, tổng nguồn cung có thể thanh lý vượt quá 10 lần độ sâu thanh khoản có sẵn on-chain trong một thị trường cho vay duy nhất.
Việc thiếu nền tảng chung cho dữ liệu kết nối với nhau sẽ cản trở khả năng hiển thị các bất cập và mối lo ngại nghiêm trọng trong các giao thức này. Nếu không có cái nhìn toàn diện, việc giải quyết những vấn đề này sẽ trở thành một nhiệm vụ khó khăn và thường chỉ được làm rõ khi đã quá muộn.
Bỏ qua việc kiểm tra tình trạng tài sản phù hợp là một cách để các giao thức trông giống như chúng đang hoạt động tốt trên giấy tờ, với tổng giá trị toàn cầu cao. Mối quan hệ đa chain, minh bạch hơn sẽ yêu cầu đánh giá thực tế về trạng thái tài sản trên các nền tảng và pool cho vay. Một phần, giải quyết nhiệm vụ về dữ liệu minh bạch cũng giải quyết các vấn đề như tập trung vào lòng tham và lợi ích ngắn hạn vốn dĩ nổi tiếng trong DeFi.
Với những rủi ro này được nêu rõ, có vẻ như APY cao, đòn bẩy và nhu cầu rủi ro ngày càng tăng đã khiến người dùng bỏ lỡ rằng các giao thức cho vay được xây dựng trên nền tảng biệt lập, không ổn định. Giống như các tòa nhà không có nền móng vững chắc, chỉ là thời gian trước khi vấn đề này trở thành một vấn đề thảm khốc.
Đã đến lúc cho khả năng hiển thị và dữ liệu không được phép
Việc thiếu tầm nhìn không phải là ngẫu nhiên. Các đường dẫn tập trung và biệt lập hiện có mang lại lợi nhuận cao và đảm bảo điểm quyết định cho việc kiếm tiền từ dữ liệu của các oracle phổ biến. Các giải pháp phần mềm trung gian này nắm quyền kiểm soát tối đa tiền của người dùng, khiến họ trở thành điểm yếu có thể bị kẻ tấn công khai thác và làm tăng cơ hội thông đồng giữa các bên.
Xem xét mục tiêu cuối cùng của DeFi là tài chính và quyền sở hữu, để đạt được cột mốc đầu tiên là 1 nghìn tỷ đô la giá trị on-chain sẽ yêu cầu cơ sở hạ tầng không cần cấp phép nhằm loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào các bên tập trung và loại bỏ các điểm nghẽn.
Tổng giá trị bị khóa trong Defi đang giảm dần và tính đến ngày 1 tháng 9 năm 2023, nó đang dao động ở mức khoảng 37,59 tỷ USD. Lần cuối cùng TVL chạm mức thấp như vậy là vào ngày 9 tháng 2 năm 2021 ngay trước khi tăng lên mức đỉnh kỷ lục.
Đến ngày 11 tháng 5 năm 2021, nó đã tăng lên mức ấn tượng 121 tỷ USD và đến ngày 8 tháng 11 năm 2021, nó đã tăng vọt lên con số đáng kinh ngạc là 178 tỷ USD. Mặc dù có sự phục hồi ngắn ngủi lên 161 tỷ USD vào ngày 2 tháng 4 năm 2022, TVL vẫn liên tục giảm kể từ mức cao nhất mọi thời đại.
Nguồn: DeFilLama
Tính đến ngày đầu tiên của tháng 9 năm nay, Lido giữ vị trí tối cao với tư cách là giao thức hàng đầu về TVL DeFi, tự hào với TVL trị giá 14,06 tỷ USD. Nổi bật là Makerdao, Aave, Justlend và Uniswap, hoàn thành top 5 giao thức Defi hàng đầu về TVL. Makerdao có 5,05 tỷ USD, Aave đạt 4,49 tỷ USD, Justlend xấp xỉ 3,33 tỷ USD và Uniswap xếp sau với khoảng 3,27 tỷ USD vào cuối tuần này.
Curve Finance khẳng định vị trí thứ sáu với 2,33 tỷ USD. Trong khi tất cả đều giảm gần đây, Lido đã chứng kiến mức tăng 0,73% trong tuần qua và Makerdao có mức tăng 0,99%.
Xét TVL theo blockchain, Ethereum vẫn thống trị với 57,26%, tương đương 21,427 tỷ USD bị khóa. Tron đảm bảo vị trí á quân với 5,223 tỷ USD, chiếm 13,96% thị phần. Theo sau là Binance Smart Chain (BSC), Arbitrum và Polygon.
BSC nổi lên là chian có hiệu suất tốt nhất trong tuần với mức tăng 2,35%, trong khi Polygon tăng 0,9%. Tuy nhiên, ba blockchain còn lại trong năm blockchain hàng đầu đã chứng kiến một tuần thua lỗ. Giống như các lĩnh vực tiền điện tử khác, Defi đang phải vật lộn với cái lạnh của mùa đông tiền điện tử kéo dài.
Trong phiên AMA gần đây, Changpeng Zhao, thường được gọi là CZ, Giám đốc điều hành của Binance, đã chia sẻ suy nghĩ của mình về tình trạng của ngành tiền mã hoá, sự phát triển về quy định và tương lai của tài chính phi tập trung (DeFi). Sau phán quyết mới nhất cho Uniswap, nhận xét của CZ đã thu hút được sự chú ý đáng kể trong cộng đồng tiền điện tử.
CZ đã bắt đầu AMA với quan điểm lạc quan về tương lai của DeFi. Ông nhấn mạnh DeFi là con đường không thể tránh khỏi và dự đoán rằng nó có thể phát triển lớn hơn gấp 5 đến 10 lần so với tài chính tập trung (CeFi) trong những năm tới. Khẳng định này phù hợp với xu hướng nền tảng DeFi đang ngày càng phổ biến và thách thức các hệ thống tài chính truyền thống.
Đầu cơ thị trường gấu
Khi được hỏi về tình trạng hiện tại của thị trường tiền điện tử, CZ thừa nhận rằng rất khó để xác định chúng ta đang ở giai đoạn nào của thị trường gấu hiện tại. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh một số chỉ số tích cực, bao gồm cả sự thay đổi trong quan điểm quản lý. Theo CZ, các quốc gia như Nhật Bản, Hồng Kông và Dubai đang ngày càng chấp nhận tiền mã hoá hơn. Sự chấp nhận ngày càng tăng này có thể được coi là một dấu hiệu tích cực cho ngành, có khả năng cho thấy một quá trình trưởng thành.
Giải quyết FUD
CZ nhân cơ hội này để giải quyết một số tin đồn và mối quan ngại xung quanh Binance. Ông kịch liệt phủ nhận việc Binance bán Bitcoin (BTC) để hỗ trợ Binance Coin (BNB) và nên được coi là FUD. CZ làm rõ rằng hành động của Binance dựa trên các quyết định chiến lược và động lực thị trường, thay vì nỗ lực thao túng hoặc gây bất ổn thị trường.
Khiếu nại của bên đối tác
Một điểm tranh cãi khác được đưa ra trong AMA là vai trò của Binance và các công ty con của nó với tư cách là đối tác của người dùng. CZ bác bỏ những tuyên bố này, khẳng định rằng Binance và các đơn vị liên kết của nó không đóng vai trò là đối tác trong các giao dịch được thực hiện trên nền tảng này. Ông nhấn mạnh rằng Binance hoạt động như một trung gian, kết nối người mua và người bán đồng thời tuân thủ các giao thức bảo mật nghiêm ngặt.
Những thách thức về quy định của Hoa Kỳ
Cuối cùng, CZ nhận xét về bối cảnh pháp lý ở Hoa Kỳ. Ông thừa nhận rằng các cơ quan quản lý Hoa Kỳ có quyền truy cập vào dữ liệu của Binance US nhưng bày tỏ lo ngại về sự thiếu rõ ràng trong các hướng dẫn quy định hiện nay. Theo CZ, quy định hiện tại về tiền điện tử của Hoa Kỳ thiên về việc thực thi hơn là cung cấp một khuôn khổ rõ ràng và toàn diện. Sự mơ hồ này có thể là thách thức đối với cả doanh nghiệp và người dùng tiền điện tử.
Kết luận
Tóm lại, AMA gần đây của CZ đã làm sáng tỏ một số khía cạnh quan trọng của ngành tiền điện tử. Sự lạc quan của ông về sự phát triển tiềm năng của DeFi và những hiểu biết sâu sắc về bối cảnh pháp lý đã mang lại những góc nhìn có giá trị cho các nhà đầu tư, những người đam mê và các bên liên quan trong ngành. Khi thị trường tiền điện tử tiếp tục phát triển, những lời của CZ đóng vai trò như một lời nhắc nhở về động lực và thách thức luôn thay đổi mà ngành công nghiệp đang phát triển này phải đối mặt.
