Bài viết này được đóng góp từ cộng đồng. Tác giả là Kenny Li, người đồng sáng lập Manta Network – một giao thức Layer 1 về quyền riêng tư có thể lập trình và hoạt động bởi công nghệ bằng chứng Zero-knowledge.
Tóm lược
Zero-knowledge Proof (ZKP) là một công nghệ mật mã cho phép xác minh tính xác thực của một phần thông tin mà không tiết lộ chính thông tin đó. Công nghệ này ngày càng quan trọng với blockchain, tiền mã hóa và tài chính phi tập trung (DeFi) trong việc tăng cường quyền riêng tư và bảo mật.
Nhiều dự án DeFi đã sử dụng ZKP để cung cấp cho người dùng quyền riêng tư và bảo mật tốt hơn cho các dịch vụ như cho vay, mượn và giao dịch. Một số blockchain layer 1 đang thêm các roll-up dựa trên ZKP hoặc zkEVM. Bằng chứng Zero-knowledge dự kiến sẽ đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong lĩnh vực blockchain và Web3 vì các ứng dụng của chúng dự kiến sẽ được áp dụng rộng rãi hơn.
Bằng chứng Zero-knowledge hoạt động như thế nào?
Zero-Knowledge Proof (Bằng chứng không tri thức) là một phương pháp mà một bên (người chứng minh) có thể chứng minh cho một bên khác (người xác minh) rằng một tuyên bố là đúng mà không cần tiết lộ bất kỳ thông tin bổ sung nào. Điều này đặc biệt hữu ích khi thông tin nhạy cảm và người chứng minh không muốn người xác minh có quyền truy cập vào thông tin đó.
Người chứng minh cung cấp bằng chứng toán học mà chỉ họ mới có thể tạo ra và người xác minh có thể sử dụng bằng chứng này để xác minh tính xác thực của tuyên bố. Tuy nhiên, họ không thể sử dụng bằng chứng để xây dựng lại thông tin ban đầu.
Hãy tưởng tượng một đường hầm có hai lối vào, A và B. Có một cánh cửa bị khóa với mã bí mật chặn lối đi duy nhất và ngăn mọi người đi qua đường hầm từ đầu này sang đầu kia (A đến B). Bạn biết mã bí mật và muốn bán nó cho bà X, người muốn vào đường hầm.
Bạn muốn bà X thanh toán trước cho bạn nhưng bà X lại muốn trước tiên bạn phải chứng minh rằng bạn thực sự biết mã này. Trong trường hợp này, bà X có thể làm như vậy bằng cách đứng trước đường hầm và quan sát bạn bước vào một trong các lối vào và đi ra khỏi lối kia. Bằng cách này, bà ấy có thể tin rằng bạn thực sự biết mã bí mật.
Tại sao cần sử dụng Bằng chứng Zero-knowledge?
Sự phổ biến của Bằng chứng Zero-knowledgeroof trong lĩnh vực blockchain và tiền mã hóa được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng về quyền riêng tư và bảo mật trong các giao dịch kỹ thuật số. Với sự phát triển của công nghệ blockchain và tiền mã hóa, nhu cầu về việc xác minh giao dịch mà không tiết lộ thông tin nhạy cảm ngày càng tăng — mà điều này ZKP có thể đáp ứng.
Bằng chứng Zero-knowledge đã thu hút được nhiều sự chú ý và quan tâm hơn trong những năm gần đây, với nhiều giao thức sử dụng ZKP đã được tung ra và các blockchain lớn đã xây dựng các bản roll-up không tri thức. Một dấu hiệu rõ ràng về mức độ phổ biến của Bằng chứng Zero-knowledge đã được thấy tại hội nghị DevCon 2022, nơi có hơn 20% tổng số cuộc thảo luận là về công nghệ này.
Những sự phát triển chính
Một bước phát triển quan trọng với Bằng chứng Zero-knowledge là việc tăng cường sử dụng zk-SNARK, một loại ZKP cụ thể. zk-SNARK đã được áp dụng rộng rãi trong các ứng dụng DeFi khác nhau, chẳng hạn như giao dịch token riêng tư, cho vay và vay được bảo vệ. Một bước phát triển quan trọng khác với Bằng chứng Zero-knowledge là sự tập trung ngày càng tăng vào khả năng mở rộng và hiệu suất thông qua zkRoll-up.
Các zk-SNARK
Đối số Zero-knowledge không tương tác cô đọng (zk-SNARK) là một loại bằng chứng Zero-knowledge cụ thể cho phép xác minh một tuyên bố mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào về chính tuyên bố đó.
zk-SNARK đã được sử dụng trên các ứng dụng như Zcash và hệ thống thanh toán dựa trên blockchain của JP Morgan Chase. Nó cũng được sử dụng như một cách để xác thực máy khách với máy chủ một cách an toàn.
Các zkRoll-up
zkRoll-up là một giải pháp mở rộng quy mô cho các mạng blockchain, tạo điều kiện thuận lợi cho việc gộp nhiều giao dịch thành một giao dịch lớn hơn, duy nhất, sau đó được ghi lại trên blockchain này. Ví dụ: BNB Chain đã ra mắt mạng thử nghiệm zkBNB được xây dựng trên kiến trúc zkRoll-up vào năm 2022.
zkBNB có thể gộp hàng trăm giao dịch vào một lô ngoại tuyến duy nhất và tạo bằng chứng mật mã để chứng minh tính hợp lệ của tất cả các giao dịch. zkRoll-up cung cấp sự cân bằng giữa khả năng mở rộng và bảo mật, đồng thời phù hợp với cài đặt quy mô lớn, độ trễ thấp.
Các trường hợp sử dụng của Bằng chứng Zero-knowledge
Bằng chứng Zero-knowledge có nhiều trường hợp sử dụng, một số trường hợp đã được thực hiện; những trường hợp khác dự kiến sẽ trở thành hiện thực trong tương lai. Một số trường hợp sử dụng ZKP chính bao gồm:
Xác minh danh tính kỹ thuật số
Bằng chứng Zero-knowledge có thể được sử dụng để xác minh danh tính của người dùng mà không tiết lộ bất kỳ thông tin cá nhân nhạy cảm nào. Điều này có thể hữu ích trong các ứng dụng như hệ thống bỏ phiếu kỹ thuật số, trong đó danh tính của cử tri phải được xác minh mà không ảnh hưởng đến tính ẩn danh của họ.
Giao dịch bảo vệ quyền riêng tư
Một trong những trường hợp sử dụng phổ biến nhất đối với bằng chứng zero-knowledge trong tiền mã hóa là kích hoạt các giao dịch bảo vệ quyền riêng tư. Ví dụ: ứng dụng phi tập trung MantaPay (DApp) của Manta Network sử dụng ZKP để cho phép người dùng thực hiện giao dịch trên sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mà không tiết lộ danh tính hoặc chi tiết giao dịch của họ. Điều này cho phép người dùng duy trì quyền riêng tư của họ trong khi vẫn có thể sử dụng nền tảng để giao dịch.
Các giao dịch được bảo vệ
Zcash là một loại tiền mã hóa sử dụng bằng chứng zero-knowledge để kích hoạt các giao dịch được bảo vệ. Trong các giao dịch như vậy, địa chỉ người gửi và người nhận, cũng như số tiền giao dịch, bị che khuất khỏi blockchain công khai, mang lại thêm sự riêng tư cho người dùng.
Token hóa và xác minh quyền sở hữu
Bằng chứng Zero-knowledge cũng có thể được sử dụng để token hóa tài sản và xác minh bằng chứng về quyền sở hữu. Ví dụ: một tài sản có thể được mã hóa và bất kỳ bên nào cũng có thể xác minh quyền sở hữu mà không cần tiết lộ công khai bất kỳ thông tin nào khác.
Tuân thủ toàn cầu
Một số quốc gia có các quy định nghiêm ngặt về việc thu thập và chia sẻ thông tin tài chính, điều này có thể gây khó khăn cho các nền tảng phi tập trung trong việc tuân thủ. Bằng chứng không kiến thức có thể được sử dụng để chia sẻ thông tin cần thiết với cơ quan quản lý trong khi vẫn giữ thông tin đó ở chế độ riêng tư với các bên khác.
Điều này có thể giúp thu hẹp khoảng cách giữa các nền tảng phi tập trung và các tổ chức tài chính truyền thống, giúp DeFi dễ dàng tuân thủ các quy định ở các khu vực pháp lý khác nhau.
Tương lai của bằng chứng Zero-Knowledge trong lĩnh vực Blockchain
Bằng chứng Zero-Knowledge có khả năng mang lại những đổi mới công nghệ trong tương lai. Một số phát triển trong tương lai liên quan đến ZKP đáng chú ý bao gồm:
Các lớp bảo mật chuỗi chéo
Khi hệ sinh thái blockchain và DeFi tiếp tục phát triển và phát triển, nhu cầu về khả năng tương tác giữa các mạng blockchain khác nhau ngày càng tăng. Các lớp bảo mật chuỗi chéo sẽ cho phép các giao dịch được thực hiện trên các mạng blockchain khác nhau trong khi vẫn bảo vệ quyền riêng tư của các bên liên quan.
Các zk-SNARK
Một lĩnh vực khác cần lưu ý là việc sử dụng ngày càng nhiều zk-STARK (đối số kiến thức minh bạch có thể mở rộng bằng không tri thức), một loại Bằng chứng Zero-knowledge mới hơn được xem là hiệu quả và an toàn hơn zk-SNARK. Một ưu điểm khác của zk-STARK so với zk-SNARK là zk-SNARK trước đây được xác minh nhanh hơn và không yêu cầu thiết lập đáng tin cậy.
Bộ công cụ thân thiện với người dùng
Công nghệ bằng chứng không kiến thức có thể phức tạp và không phải nhóm phát triển nào cũng có chuyên môn trong lĩnh vực mật mã cụ thể này. Bộ công cụ ZKP thân thiện với người dùng có thể giúp thu hẹp khoảng cách này và giúp các nhà phát triển có nền tảng khác nhau sử dụng công nghệ dễ dàng hơn.
Hạn chế của Bằng chứng Zero-Knowledge
Bằng chứng Zero-Knowledge là một phương pháp độc đáo để xác minh tính xác thực của thông tin trong khi bảo vệ quyền riêng tư, nhưng chúng không đảm bảo 100%. Mặc dù xác suất xác minh khi người chứng minh nói dối là không đáng kể, nhưng người dùng nên lưu ý rằng ZKP không phải là hoàn hảo.
Ngoài ra, các thuật toán được sử dụng bởi Bằng chứng Zero-knowledge cần tài nguyên điện toán cường độ cao. Trong một số loại ZKP, thực hiện điện toán chuyên sâu là cần thiết vì chúng yêu cầu nhiều tương tác giữa người xác minh và người chứng minh. Ở nhiều nơi, các thuật toán cực kỳ phức tạp về mặt tính toán và điều này có khả năng hạn chế các ứng dụng của ZKP.
Tổng kết
Bằng chứng Zero-knowledge đã nhanh chóng được sự chú ý vì các đặc tính độc đáo về khả năng bảo vệ quyền riêng tư và mở rộng quy mô. Ứng dụng ngày càng tăng của công nghệ này trong lĩnh vực blockchain, tiền mã hóa và DeFi có thể sẽ mang lại nhiều dịch vụ sáng tạo hơn, mang lại lợi ích lớn cho người dùng. Bằng chứng Zero-knowledge dự kiến sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các hệ sinh thái DApp an toàn, riêng tư và hiệu quả hơn.
Sự phổ biến ngày càng tăng của tiền mã hóa và blockchain đã khiến các nhà phát triển tìm cách mở rộng quy mô bằng cách cải thiện khả năng của hệ thống để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Sharding (phân đoạn), sidechain, state channel (kênh trạng thái) và rollup là một số cách tiếp cận để mở rộng quy mô. Các bản rollup blockchain giúp giảm tải các quy trình giao dịch nhất định sang chuỗi thứ cấp trong khi lưu trữ dữ liệu giao dịch trên chuỗi khối Layer 1 chính. Trong bài viết này, chúng ta khám phá hai loại rollup trong lĩnh vực tiền mã hóa– optimistic và zero-knowledge.
Giới thiệu
Do nhu cầu về tiền mã hóa ngày càng tăng, một số blockchain đã được sử dụng đến giới hạn của chúng. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn mạng và chi phí giao dịch đắt đỏ. Để giải quyết vấn đề này, các giải pháp mở rộng đang được phát triển và thử nghiệm để tăng thông lượng và tốc độ giao dịch. Các giải pháp như vậy có thể được phân loại thành hai nhóm: Layer 1 và Layer 2.
Các giải pháp mở rộng layer 1 như sharding (phân đoạn) tạo ra các thay đổi trực tiếp trên blockchain chính (còn được gọi là blockchain cơ sở hoặc layer 1). Các giải pháp mở rộng layer 2 chạy trên một blockchain layer 1. Ví dụ về các giải pháp mở rộng Layer 2 bao gồm các kênh trạng thái, sidechain và các rollup blockchain.
Rollup blockchain là các giao thức được thiết kế để cho phép thông lượng cao và chi phí thấp hơn. Mục đích của chúng là khắc phục sự cố mà nhiều blockchain phổ biến gặp phải bằng cách gộp các giao dịch và giảm kích thước dữ liệu để xử lý và lưu trữ giao dịch hiệu quả hơn.
Rollup blockchain là gì?
Rollup là một giải pháp Layer 2, tập hợp dữ liệu giao dịch và chuyển dữ liệu đó ra khỏi chuỗi chính (hoặc blockchain Layer 1 ). Việc thực hiện giao dịch sau đó được thực hiện ngoài chuỗi, trong khi tài sản được giữ trong một hợp đồng thông minh trên chuỗi. Dữ liệu giao dịch sẽ được gửi trở lại blockchain chính sau khi hoàn thành.
Về mặt lý thuyết, bất kỳ giải pháp Layer 1 nào cũng có thể triển khai các Rollup để tăng hiệu quả giao dịch về mặt thông lượng. Với Rollup, một blockchain có thể tăng số lượng giao dịch được xử lý và ghi lại trong một khung thời gian nhất định.
Hiện tại, có hai loại rollup: Optimistic rollups and Zero-knowledge (zk).
Rollup Optimistic là gì?
Rollup Optimistic là các giao thức giúp tăng sản lượng giao dịch bằng cách gộp nhiều giao dịch thành các “lô” rồi xử lý ngoài chuỗi. Sau đó, dữ liệu giao dịch được ghi lại trên chuỗi chính bằng kỹ thuật nén dữ liệu giúp giảm chi phí và tăng tốc độ. Theo Ethereum, các bản Rollup Optimistic có thể cải thiện khả năng mở rộng từ 10 đến 100 lần.
Làm cách nào để các Rollup Optimistic xác thực giao dịch?
Để tăng hiệu quả, các giao dịch có giá trị theo mặc định. Bạn có thể tự hỏi liệu điều này có làm ảnh hưởng đến tính bảo mật có lợi cho tốc độ xử lý giao dịch hay không. Tuy nhiên, các bản Rollup Optimistic sử dụng sơ đồ chứng minh gian lận, với một khoảng thời gian giải quyết tranh chấp được gọi là ‘thời gian thử thách’. Trong khoảng thời gian này, bất kỳ ai theo dõi tổng số đều có thể gửi yêu cầu xác minh xem giao dịch đã được xử lý chính xác thông qua bằng chứng gian lận hay chưa.
Nếu lô đó bị phát hiện có lỗi, giao thức rolllup sẽ khắc phục chúng bằng cách thực hiện lại (các) giao dịch sai và cập nhật khối. Các bên phê duyệt các giao dịch không chính xác sẽ bị phạt.
Hạn chế của các Rollup Optimistic
Mặc dù không có quy trình xác thực giao dịch, nhưng tồn tại một khoảng thời gian thử thách mà các bản rollup zk không cần, điều này làm tăng thời gian hoàn tất các giao dịch với rollup Optimistic.
Thời gian hoàn thành của các chuỗi có các rollup Optimistic cũng kém hơn so với các rollup zk. Thời gian hoàn thành là thước đo thời gian người dùng phải đợi để có được sự đảm bảo hợp lý rằng các giao dịch sẽ không bị đảo ngược hoặc thay đổi. Việc rút tiền trên các các rollup Optimistic bị trì hoãn vì thời gian thử thách cần phải trôi qua trước khi tiền có thể được giải phóng. Ngược lại, việc rút tiền từ zk rollup có hiệu lực ngay khi hợp đồng thông minh zk rollup xác minh bằng chứng hợp lệ.
Một số người cũng xem các bản rollup Optimistic kém hiệu quả hơn các bản tổng hợp zk. Với các bản rollup Optimistic, tất cả dữ liệu giao dịch phải được đăng trên chuỗi để hoàn tất giao dịch. Trong khi đó các rollup zk chỉ yêu cầu bằng chứng hợp lệ trên chuỗi.
Rollup Zero-Knowledge (zk) là gì?
Các rollup Zero-knowledge là các giao thức gộp các giao dịch thành các lô để thực hiện ngoài chuỗi chính. Đối với mỗi lô, một nhà vận hành rollup zk sẽ gửi bản tóm tắt các thay đổi bắt buộc sau khi các giao dịch trong đợt đã được thực thi. Người vận hành có vai trò bổ sung trong việc đưa ra bằng chứng hợp lệ để chứng minh rằng các thay đổi là chính xác. Những bằng chứng này nhỏ hơn đáng kể so với dữ liệu giao dịch; do đó việc xác minh chúng nhanh hơn và rẻ hơn.
Trên Ethereum, các zk rollup giúp giảm dữ liệu giao dịch thông qua các kỹ thuật nén khi ghi giao dịch vào Ethereum dưới dạng calldata, giúp giảm phí người dùng một cách hiệu quả.
Làm cách nào để rollup zk xác thực giao dịch?
Các rollup Zk sử dụng bằng chứng Zero-Knowledge Proofs (ZKP) để xác thực giao dịch. ZKP được sử dụng bởi một người được gọi là người chứng minh – người muốn thuyết phục một bên khác – hay còn được gọi là người xác minh, rằng họ có hiểu biết, từ đó xác minh một giao dịch.
Đây là cách nó hoạt động:
Người chứng minh cung cấp một bằng chứng toán học mà chỉ họ mới có thể tạo ra.
Người xác minh sử dụng bằng chứng toán học này để xác minh tính hợp lệ của giao dịch.
Thông tin có thể nhận được bằng chứng hợp lệ mà không cần tiết lộ nội dung cho người xác minh.
Lợi ích của các zk rollup
Các bản tổng hợp Zk có thể mang lại mức độ bảo mật cao cho người dùng nếu được triển khai đúng cách. Một tính năng quan trọng góp phần vào bảo mật này là việc sử dụng các bằng chứng hợp lệ zero-knowledge. Chúng đảm bảo rằng mạng chỉ có thể hoạt động ở trạng thái hợp lệ và các nhà vận hành không thể đánh cắp tiền của người dùng hoặc làm hỏng hệ thống theo bất kỳ cách nào.
Một lợi ích khác của zk rollup là người dùng không cần giám sát mạng. Zk rollup lưu trữ tất cả dữ liệu trên chuỗi và yêu cầu bằng chứng hợp lệ. Do đó, nhà điều hành không thể gian lận và người dùng không phải lo lắng về hành vi sai trái của mạng. Ngoài ra, các bản tổng hợp zk cho phép người dùng rút tiền của họ vào mainnet mà không cần phải hợp tác với các nhà vận hành bằng cách chứng minh quyền sở hữu token thông qua tính khả dụng của dữ liệu.
Tương tự như các rollup optimistic, các bản rollup zk cũng triển khai cơ chế thực thi ngoài chuỗi để tăng tốc độ thực hiện giao dịch.
Sự khác biệt giữa Rollup zk và Rollup Optimistic
Dưới đây là tóm tắt về sự khác biệt giữa Rollup Optimistic và Rollup zk.
Tương lai của các Rollup zk và Optimistic là gì?
Tương lai của các Rollup zk và Optimistic vẫn là một dấu hỏi. Khi nhiều người sử dụng tiền mã hóa và blockchain hơn, các rollup có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả của blockchain. Các blockchain có thể sẽ tiếp tục thử nghiệm các giải pháp mở rộng quy mô khác nhau, bao gồm sharding, rollups và layer 0. Chúng ta cũng có thể thấy các giải pháp mới được tạo và triển khai, cùng lúc với các rollup.
Tổng kết
Vì nhu cầu về tiền mã hóa đã tăng lên và thách thức giới hạn của các blockchain hiện tại, nhiều người đã đề xuất các giải pháp mở rộng quy mô khác nhau. Trong bài viết này, chúng tôi đã xem xét sự khác biệt căn bản của hai loại rollup: optimistic và zk. Khi các phiên bản rollup tiếp tục được thử nghiệm trong thực tế, chúng ta có thể chọn ra một loại vượt trội và áp dụng hàng loạt nhằm tăng khả năng mở rộng của các blockchain.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm và Cảnh báo rủi ro: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở “nguyên trạng”, chỉ là các thông tin chung và với mục đích giáo dục, không đại diện hay bảo đảm cho bạn dưới bất kỳ hình thức nào. Đây không nên được hiểu là lời khuyên tài chính, cũng như không nhằm mục đích đề xuất mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Giá các tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và có thể bạn sẽ không nhận lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance không chịu trách nhiệm về bất cứ tổn thất nào bạn có thể gặp phải. Đây không phải lời khuyên tài chính.
Tokenomics là gì? Tokenomics bao gồm những gì và đóng vai trò như thế nào trong việc quyết định đầu tư vào dự án? Tìm hiểu tại đây!
Tokenomics – một trong những khái niệm được sử dụng nhiều nhất khi đầu tư crypto nhưng mấy ai hiểu nó là gì. Một cụm từ vừa dễ hiểu trên mặt lý thuyết nhưng lại rất phức tạp khi phân tích chuyên sâu.
Chính vì thế trong bài phân tích và research ngày hôm nay, mình sẽ giúp anh em hiểu tường tận nhất về Tokenomics và giải đáp những câu hỏi phía dưới đây:
Tokenomics là gì và một số phân loại của chúng.
Tokenomics có vai trò như thế nào trong thị trường crypto nói chung và DeFi nói riêng?
Góc nhìn và phương thức đánh giá Tokenomics.
Những “cấu tạo” bên trong Tokenomics hoàn chỉnh.
Vai trò của Tokenomics đến hiệu suất hoạt động của dự án.
Case study của Tokenomics hiệu quả và Tokenomics chưa hiệu quả.
Bài viết sẽ có rất nhiều thông chuyên sâu, mình gợi ý anh em có thể chuẩn bị giấy bút để tiện note lại những thông tin hữu ích cho bản thân.
Disclaimer: Bài viết này được viết với mục đích cung cấp thông tin và góc nhìn cá nhân của người viết và không được xem là lời khuyên đầu tư.
Tokenomics là gì?
Tokenomics là thuật ngữ được ghép từ hai từ Token(Tiền mã hóa) và Economics (Kinh tế học). Chính vì thế, Tokenomics có thể xem là nền kinh tế của tiền mã hóa, cách chúng được xây dựng và áp dụng vào mô hình hoạt động của dự án đó.
Tại sao Tokenomics quan trọng?
Đọc đến đây có lẽ anh em sẽ thấy khá nhàm chán. Token cũng chỉ là một tài sản được giao dịch trên sàn. Vậy thì tokenomics có gì đặc biệt chứ? Trước khi trả lời câu hỏi này, anh em hãy cùng mình trải qua một quiz nhỏ để tăng kịch tính nhé!
Anh em hãy nhìn vào ảnh phía dưới đây và tưởng tượng thị trường crypto như một ván bài có nhiều bên tham gia, trong đó sẽ có:
Developer: Andre Cronje, Vitalik Buterin,…?
Market Maker: CZ Binance, Sam FTX,…?
Quỹ đầu tư lớn: a16z, Multicoin, ParaFi,…?
Nhà đầu tư nhỏ lẻ: Đa số anh em (trong đó có mình).
Vậy ai là những người ngồi gần bàn cờ nhất, ai là những người điều khiển ván game? Nhìn vào ảnh phía trên anh em sẽ thấy, ngay cả Justin Sun còn không thể tiếp cận ván bài, thì chắc những nhà đầu tư nhỏ lẻ là những người đang đứng ngoài sòng bạc nghe ngóng kết quả ván bài.
Ai là người điều khiển ván bài crypto?
Thực tế đúng là như vậy, chúng ta đang chơi một cuộc chơi được tạo ra bởi những Market Maker, những Builder/Developer và những quỹ đầu tư lớn. Từ trend ICO, IEO, IDO cho đến NFT, GameFi trên các hệ sinh thái.
Vậy họ sẽ điều kiển cuộc chơi qua nhân tố nào? Đó chính là token, là thứ mà anh em mua bán và đặt niềm tin vào nó. Nhưng token lại là thứ được xây dựng bởi những developer, builder, market maker sừng sỏ. Trong ngắn hạn, thị trường crypto là Zero-sum game, tất cả đều muốn kiếm tiền, vậy ai sẽ là người mất?
Nếu như muốn kiếm tiền và hiểu được Market Maker đang làm gì, anh em cần hiểu được sự vận hành của Token, hay nói cách khác, đó chính là TOKENOMICS.
Chúng ta sẽ cùng tiếp tục tìm hiểu về cách những ông trùm vận hành Tokenomics!
Yếu tố tạo nên một Token và Tokenomics
Phần này là phần khá dài, tuy nhiên nó sẽ có liên kết và bổ trợ những Insights hữu ích cho những phần sau, anh em đừng bỏ lỡ nhé. Trước khi đi sâu vào phân tích ứng dụng và giá trị của token đối với dự án, mình sẽ cùng anh em đi từ cơ bản đến chuyên sâu, trong đó sẽ có:
Coin/Token Supply
Trước đây, Total Supply và Circulating Supply là hai khái niệm được sử dụng thường xuyên. Tuy nhiên, cả Coingecko và CoinMarketCap đã bổ sung thêm khái niệm mới là Max Supply – đây là khái niệm dễ bị nhầm lẫn với Total Supply.
Mình sẽ giải thích chi tiết 3 khái niệm của Token Supply và đưa ra ví dụ minh họa giúp anh em dễ hiểu hơn trong phần này.
Các thông số cơ bản của một coin/token.
1. Total Supply (Tổng cung) được định nghĩa là tổng số lượng coin/token đang lưu thông và đang bị khóa trừ đi số lượng coin/token đã bị burn. Ban đầu, Total Supply sẽ là con số được thiết kế bởi đội ngũ phát triển dự án sao cho phù hợp với mô hình vận hành nhất.
Chi tiết hơn, Total Supply sẽ có những dạng sau:
Tổng cung cố định là số lượng coin/token được định sẵn ban đầu và không thể thay đổi. Ví dụ: Tổng cung của Bitcoin là 21 triệu BTC, Tổng cung của Uniswap là 1 tỷ UNI,…
Tổng cung không cố định là số lượng coin/token có thể thay đổi tùy thuộc vào hoạt động của dự án, và được chia thành các nhóm sau:
Tổng cung tăng dần do được mining ra thêm. Ví dụ: Số ETH trên thị trường sẽ phụ thuộc vào hiệu suất hoạt động của mạng lưới Ethereum, CAKE sẽ được mint khi người dùng Farm trên Pancakeswap,…
Tổng cung giảm dần do bị burn. Ví dụ: Binance Coin có tổng cung ban đầu là 200 triệu BNB và được burn dần còn 100 triệu BNB,…
Tổng cung thay đổi liên tục do cơ chế Issue-Burn. Ví dụ: Chủ yếu là các Stablecoin như Algorithmic Stablecoin (FEI, AMPL,…), Crypto-backed Stablecoin (DAI, VAI,…), Centralized Stablecoin (USDT, USDC,…).
2. Circulating Supply (Cung lưu thông) là khái niệm đề cập đến số lượng token đang được lưu thông trên thị trường.
3. Max Supply (Cung tối đa) sẽ xác định lượng số lượng token tối đa sẽ tồn tại, bao gồm cả những token sẽ được khai thác hoặc có sẵn trong tương lai.
4. Đọc vị Token Supply
Đọc vị Token Supply với 3 token/coin khác nhau.
Phía trên là thông số Token Supply của 3 coin/token khác nhau:
ETH: Ethereum là token không có tổng cung (No Max Supply) và sẽ được mint ra thêm khi có nhu cầu sử dụng của mạng lưới. Sau khi được mint, ETH sẽ được lưu thông mà và không bị khóa bởi tổ chức nào (Circulating Supply = Total Supply).
SRM:Serum được thiết kế với số lượng lớn nhất là 10 tỷ SRM (Max Supply). Ở thời điểm hiện tại, số SRM có thể đạt cao nhất là 161 triệu SRM (Total Supply), tuy nhiên số lượng lưu hành thực tế chỉ có 50 triệu SRM (Circulating Supply).
NEAR: Token Supply của Near Protocol là loại cơ bản nhất và thường gặp nhất. Tổng cung và Số lượng token được thiết kế ban đầu sẽ bằng nhau (Max Supply = Total Supply), được mở khóa dần cho đến khi đạt 1 tỷ NEAR (Circulating Supply).
Market Cap & Fully Diluted Valuation
Đọc vị Market Cap và FDV của một token/coin.
Market Cap là vốn hóa của dự án với số lượng token lưu thông trong thị trường tại thời điểm đó. Từ Circulating Supply, chúng ta sẽ tính ra được Market Cap.
Market Cap = Circulating Supply * Token Price
Fully Diluted Valuation (FDV) là vốn hóa của dự án nhưng được tính với tổng số lượng token đang lưu thông và cả chưa được unlock của dự án. Từ Total Supply, chúng ta sẽ tính ra được FDV.
FDV = Total Supply * Token Price
Tại sao vốn hóa ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng hơn giá?
Hiện tại, giá của token phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, ngoài Fundamental Analysis (Phân tích cơ bản) thì còn phụ thuộc vào Tổng cung ban đầu của token. Ví dụ một dự án với token A có Market Cap là $10,000,000:
Nếu dự án phát hành 10,000,000 A token ⇒ Mỗi A token = $1.
Nếu dự án phát hành 10,000,000,000 A token ⇒ Mỗi A token = $0.001.
Số lượng token được phát hành có thể dao động chục nghìn đến vài tỷ token tuy nhiên vốn hóa mới là yếu tố quan trọng tác động đến khả năng tăng trưởng của token.
Ví dụ: Đặt trường hợp Aave và Compound là hai dự án có tiềm năng về phân tích cơ bản ngang nhau trong lĩnh vực Lending. Chính vì thế, Compound có thể đạt tới Market Cap của Aave.
Xét về giá, mỗi COMP có giá cao hơn AAVE, nhưng COMP lại có tiềm năng tăng trưởng cao hơn vì Compound chưa đạt mức “trần”. Nếu như Compound đạt Market Cap như Aave, mỗi COMP có thể đạt $735.
Lầm tưởng về giá và market cap.
Token Governance
Hiện tại trên thị trường có khoảng 10,000 coin và token. Tuy nhiên không phải bất cứ token nào cũng theo cơ chế Decentralized như Bitcoin, sẽ có những token/coin được quản trị theo cơ chế Centralized. Mình sẽ phân ra 3 loại cơ bản:
Token Governance của của một số coin trên thị trường.
Decentralized (Token Phi tập trung) là những coin/token có cơ chế quản trị hoàn toàn do cộng đồng quyết định và không bị áp lực quản trị bởi bất kỳ tổ chức nào. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…
Centralized (Token Tập trung) là những coin/token có cơ chế quản trị do một tổ chức đứng đầu quyết định, họ có quyền tác động lên tính chất của coin hoặc dự án mà token đó đại diện cho. Thường đây là những dự án Full-backed stablecoin như Tether, TrueUSD; các token của sàn giao dịch như Huobi, FTX, hoặc các dự án có mô hình quản trị Centralized như Ripple,…
Từ Centralized đến Decentralized: Ngoài ra cũng có những coin/token được xây dựng với cơ chế quản trị ban đầu là Centralized, sau đó được phân quyền dần cho cộng đồng.
Ví dụ: Binance Coin ban đầu được quản trị hoàn toàn bởi Binance. Tuy nhiên sau một thời gian ra mắt Binance Smart Chain và chương trình “Validator Spotlight”, Binance đã dần phi tập trung hóa mạng lưới BSC và BNB token cho người dùng kiểm soát.
Token Allocation
Trước khi đầu tư vào một token, Token Allocation sẽ giúp anh em biết được tỷ lệ phân bổ token giữa các nhóm Stakeholder (nhóm có liên quan) có hợp lý hay chưa, cũng như sự tác động của chúng đến tổng quan dự án.
Token allocation của một số coin/token trên thị trường.
1. Team
Đây là phần token dành cho đội ngũ phát triển dự án. Trong đây sẽ bao gồm lượng token của những thành viên đóng góp giá trị cho dự án như founder, developer, marketer, advisor,… Con số lý tưởng nhất thường là khoảng 20% tổng cung.
Nếu tỷ lệ này quá thấp, đội ngũ dự án sẽ không có động lực để phát triển dự án lâu dài.
Nếu tỷ lệ này quá cao, cộng đồng sẽ không có động lực hold token của dự án đó, vì token đang bị chi phối quá nhiều bởi một thực thể. Điều này gây ra một số vấn đề như tập trung quyền lực, khả năng bị làm giá cao.
2. Foundation Reserve
Reserve là khoản dự trữ của dự án để phát triển sản phẩm hoặc các tính năng cho tương lai. Đây là khoản token không có quy định số lượng cụ thể, thông thường nó sẽ chiếm từ 20-40% tổng cung.
3. Liquidity Mining
Liquidity Mining là Allocation xuất hiện nhiều trong thời gian gần đây, nhất là sau khi các dự án DeFi phát triển mạnh mẽ từ hồi tháng 9/2020 cho đến nay. Liquidity Mining chính là khoản token được mint ra như phần thưởng cho những người dùng cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi.
4. Seed / Private / Public sale
Đây là số lượng token dành cho các đợt mở bán huy động vốn để phát triển sản phẩm. Thông thường dự án sẽ có ba đợt mở bán là Seed sale, Private sale và Public sale (chi tiết trong mục Token Sale).
5. Airdrop / Retroactive
Để dự án thu hút được người dùng ban đầu, họ thường sẽ airdrop cho người dùng một phần rất nhỏ token allocation của dự án. Thông thường sẽ chiếm khoảng 1-2% tổng cung.
Khoảng năm 2019 trở về trước, để nhận được Airdrop, người dùng chỉ cần thực hiện vài thao tác đơn giản như Like, Follow, Retweet các post trên trang Twitter của họ.
Tuy nhiên từ năm 2020, các điều kiện để nhận Airdrop khó hơn khá nhiều, yêu cầu người dùng phải “skin in the game”, sử dụng sản phẩm để có thể nhận Airdrop hay Retroactive. Một số Retroactive điển hình có thể kể đến như Uniswap (UNI), 1Inch Network (1INCH),…
6. Other Allocation
Tùy theo mỗi dự án mà họ sẽ có một phần Allocation dành cho một trường hợp cụ thể, đó có thể là Marketing, Strategic Partnership,… Thông thường Allocation tỷ trọng nhỏ và có thể bao gồm trong Foundation Reserve.
Điểm khác biệt qua hai chu kỳ:
2017-2018: Public Sale chiếm hơn 50%, Insider chiếm ít. Ví dụ: ADA, ETH, XTZ, ATOM,…
2019 trở đi: Public Sale chiếm từ 20 – 30%, Insider chiếm tỷ trọng lớn nhất. Ví dụ: NEAR, AVAX, SOL,…
Trong đó:
Public Sale là lượng token được mở bán cho cộng đồng.
Insider bao gồm đội ngũ phát triển, các quỹ đầu tư,…
Điều này có thể giải thích vì trước đây, token của các dự án không được ứng dụng nhiều trong hệ sinh thái và họ cần có nguồn vốn để có thể phát triển dự án. Còn ở thời điểm hiện tại, thị trường đã có sự xuất hiện của quỹ đầu tư lớn và token được ứng dụng nhiều trong nền tảng. Chính vì thế Insider và Foundation sẽ chiếm lượng lớn token có trên thị trường.
Sự khác nhau vê token allocation của các coin/token được sáng lập trước 2018 và sau 2018. Nguồn: Messari.
Token Release
Token Release là kế hoạch phân phối token ra thị trường lưu thông của một dự án. Tương tự như Token Allocation, Token Release ảnh hưởng rất lớn đến giá của token cũng như động lực hold token của cộng đồng. Hiện tại trên thị trường có 2 kiểu phân bổ token:
1. Phân bổ token theo lịch trình định sẵn
Mỗi dự án khác nhau sẽ có token release schedule khác nhau, tuy nhiên mình có thể phân loại thành các quãng thời gian như sau:
Token release của một số token phổ biến trên thị trường.
Dưới 1 năm: Các dự án có tốc độ release 100% token dưới 1 năm thể hiện đội ngũ của dự án không đồng hành lâu dài với sản phẩm họ xây dựng, và không thể tạo ra nhiều giá trị cho nền tảng cũng như token đó.
Từ 3 – 5 năm: Đây là khoảng thời gian lý tưởng nhất để release 100% token, bởi vì thị trường crypto có tốc độ thay đổi rất nhanh. Kể từ khi được “Mainstream” vào năm 2017 cho đến nay, thị trường crypto cũng mới chỉ trải qua khoảng thời gian 5 năm.
Trong mỗi năm, thị trường đã chứng kiến sự đào thải của nhiều dự án không hiệu quả và sự ra mắt của nhiều dự án tiềm năng hơn. Chính vì thế 3 – 5 năm là con số lý tưởng nhất để thúc đẩy động lực phát triển của team, cũng như động lực hold token từ cộng đồng.
Trên 10 năm: Ngoại trừ Bitcoin, thì các dự án có token release schedule lên đến 10 năm sẽ khó tạo động lực cho holder, bởi vì họ chịu sự lạm phát của token lên đến 10 năm và không ai đảm bảo rằng đội ngũ sẽ hoạt động hiệu quả trong khoảng thời gian đó.
Như vậy, số lượng token release phải được thiết kế để có thể cân bằng giữa 2 yếu tố sau:
Quyền lợi của token holder khi hold token của nền tảng đó.
Giá trị của số token được release mỗi ngày (lạm phát).
Nếu như số lượng token bị release quá nhanh so với hiệu suất hoạt động của dự án, giá token sẽ có xu hướng giảm do người dùng không có động lực để nắm giữ token.
2. Phân bổ token theo hiệu suất và nhu cầu sử dụng
Để giải quyết vấn đề lạm phát xảy ra quá nhanh so với kế hoạch ban đầu. Một số dự án đã chọn release token theo một tiêu chí cụ thể chứ không theo thời gian định sẵn nữa. Đây là cơ chế khá hay vì nó sẽ giúp ổn định giá của token hơn nếu như được áp dụng một cách hợp lý.
Ví dụ: MakerDAO cũng không có thời gian bổ token cụ thể. Tùy vào nhu cầu sử dụng thực tế trên nền tảng mà số lượng MKR sẽ được phân bổ một cách hợp lý ⇒ Có hoạt động Lending hoặc Borrowing thì MKR token mới được release.
Token Sale
Token sale có thể xem là hình thức huy động vốn thông qua việc mở bán cổ phần tương tự các công ty trong thị trường truyền thống. Tuy nhiên, ở thị trường crypto, cổ phần sẽ được thay thế bằng token.
Nếu như các công ty truyền thống có khoảng 5 đợt gọi vốn, thì các dự án trong Crypto sẽ có khoảng 3 đợt mở bán token để gọi vốn. Thông thường giá trị định giá của công ty sẽ không cụ thể đối với từng ngành nghề, khu vực và quy mô. Tuy nhiên ở Series C, các công ty lớn mạnh hoàn toàn có thể định giá bản thân từ 100 triệu đô trở lên.
Traditional Company: Pre-seed, Seed, Series A, Series B, Series C.
Crypto Project: Seed Sale, Private Sale, Public Sale.
Đối với thị trường crypto, mức định giá trung bình sẽ thấp hơn vì đây là thị trường còn tương đối mới và có marketcap nhỏ hơn nhiều so với thị trường cổ phiếu của một số nước lớn.
Quá trình coin/token được mở bán từ Seed đến Public sale.
1. Seed sale
Seed sale là đợt mở bán token đầu tiên của dự án. Trong đợt mở bán này, đa số dự án đều chưa hoàn thiện sản phẩm. Có một số dự án mở bán token xem như hình thức gọi vốn để triển khai.
Các quỹ đầu tư vào Seed sale đa số là những quỹ đầu tư mạo hiểm, họ chấp nhận rủi ro cao nhưng cũng sẽ được phần thưởng xứng đáng nếu như dự án thành công.
2. Private sale
Nếu như Seed sale chủ yếu là những quỹ đầu tư mạo hiểm, thì Private sale sẽ có sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư lớn và có tiếng hơn. Thông thường ở giai đoạn này, các dự án đã ra mắt sản phẩm và chứng minh được một phần thành tích của mình sau khi đã gọi vốn ở vòng Seed sale.
3. Public sale
Public sale là đợt mở bán token cho cộng đồng. Dự án có thể launch token dưới hình thức ICO như năm 2017, hoặc launch token nhờ vào những bên thứ ba dưới hình thức IEO hoặc IDO.
4. Fair token distribution
Tuy nhiên cũng có nhiều dự án không mở bán thông qua bất kỳ hình thức nào, mà sẽ được phân phối thông qua các hoạt động như Testnet, Airdrop, Staking, Liquidity Providing,… Điều này giúp dự án trở nên “bình đẳng” hơn đối với cộng đồng quan tâm và tiếp cận được người dùng nhiều hơn.
Một số Fairlaunch Project nổi bật có thể kể đến như: Uniswap (UNI), Sushiswap (SUSHI), Yearn Finance (YFI),… Họ không mở bán token dưới bất kỳ hình thức nào để raise fund trước mà sẽ phân phối token cho những người dùng thực sự của nền tảng.
Một số ưu & nhược điểm của cơ chế này:
Ưu điểm: Token được phân phối cho những người đóng góp giá trị cho dự án, giảm tình trạng “dump” sâu do người người mua Seed sale và Private sale “xả” token.
Nhược điểm: Dự án “bỏ lỡ” một phần vốn có thể gọi từ cộng đồng để phát triển dự án.
5. Tác động của Token Sale đến Tokenomics
Không có một quy định cụ thể hoặc mức chuẩn cho sự chênh lệch giá bán giữa các đợt token sale. Đối với một dự án giá Public sale có thể gấp đôi giá Private Sale, giá Private Sale có thể gấp đôi Seed Sale. Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào dự án.
Tuy nhiên, họ sẽ giữ mức chênh lệch hợp lý. Bởi vì nếu như giá bán mỗi đợt có sự chênh lệch quá cao, những nhà đầu tư đến trước sẽ có xu hướng chốt lời sớm, ngược lại, những nhà đầu tư ở vòng sau sẽ không có động lực tham gia mở bán.
Chính vì thế, các dự án sẽ áp dụng thêm cơ chế release token để phân bổ quyền lợi hợp lý giữa các nhà đầu tư. Nếu như mức chênh lệch giá bán của mỗi đợt cao, những nhà đầu tư đến trước phải chịu thời gian lock lâu hơn. Ngược lại, những nhà đầu tư mua với giá cao hơn sẽ được unlock token sớm hơn.
Token Use case
Token Use Case là mục đích sử dụng của token, đây làyếu tố quan trọng nhất của một tokenomics giúp anh em có thể định giá một token trên thị trường, dựa trên quyền lợi mà token mang đến cho holder.
Hiện tại, Series “How It Works – Phân tích mô hình hoạt động” giúp anh em có thể phân tích được mô hình hoạt động của dự án cũng như phân tích giá trị của token.
Chức năng của một số token/coin trên thị trường.
Thông thường Token sẽ có những chức năng sau:
1. Staking
Hiện tại đa số các dự án đều hỗ trợ Staking đối với các native token của mình. Điều này tạo động lực cho người dùng nắm giữ token vì được phân phối thêm token như phần lãi. Nếu như không có cơ chế Staking, token holder sẽ phải chịu sự lạm phát vì mỗi ngày đều có một số lượng token mới được mint ra cung lưu thông.
Ngoài ra, Staking cũng có thêm một lợi ích là giúp số lượng token lưu thông trên thị trường giảm đi, điều này làm giảm đi áp lực bán giúp giá dễ tăng trưởng hơn. Đối với các mạng lưới dùng cơ chế Proof-of-Stake, số lượng token được stake tăng lên cũng giúp mạng lưới trở nên phi tập trung hơn và an toàn hơn.
Ví dụ: Cardano (ADA) là tăng trưởng từ $0.2 lên $2 (tăng trưởng 1,000%) kể từ đầu năm 2021. Theo lý thuyết, để tăng trưởng được như thế, lượng vốn hóa đổ vào Cardano phải gấp 10 lần.
Tuy nhiên, trên thực tế lại không như vậy, con số vốn hóa đổ vào Cardano thấp hơn rất nhiều. Điều khiến Cardano tăng trưởng mạnh thế đến là do 75% số Cardano đang lưu hành đã được Stake, điều này giúp áp lực bán ADA trên thị trường thấp, tạo động lực cho ADA tăng trưởng.
2. Liquidity Mining (Farming)
Đối với các DeFi token xuất hiện nhiều trong thời gian gần đây. Người dùng có thể sử dụng chúng để cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi, ngược lại họ sẽ được thưởng native token của dự án.
Ví dụ: Cung cấp thanh khoản cho Uniswap để nhận UNI, …
3. Phí mạng lưới (Transaction fee)
Để thực hiện một giao dịch, người dùng cần phải trả phí cho mạng lưới, cụ thể hơn là các Validator để họ xác nhận giao dịch giúp mình. Mỗi mạng lưới blockchain sẽ có một native token riêng dùng để trả phí cho mạng lưới (thường là các dự án hoạt động trong lĩnh vực blockchain platform). Ví dụ:
Ethereum sử dụng ETH.
Binance Smart Chain sử dụng BNB.
Solana sử dụng SOL.
Polygon sử dụng MATIC.
4. Governance
Phần này mình đã đề cập phía trên, các nền tảng có thể được quản trị theo cơ chế Centralized hoặc Decentralized tùy vào nhà phát triển dự án. Tuy nhiên, đa số các nền tảng DeFi hiện tại đều được quản trị theo cơ chế Decentralized.
Điều này đồng nghĩa các token holder sẽ có thể đề xuất và biểu quyết để tạo nên những sự thay đổi cho nền tảng họ tham gia. Các đề xuất có thể liên quan đến phí giao dịch, tốc độ release token, hoặc những vấn đề lớn hơn như đề xuất cho đội ngũ phát triển dự án để mở rộng sang blockchain mới.
Hiện tại các nền tảng DeFi nổi bật như Uniswap, Sushiswap, Compound,… đều đã áp dụng cơ chế Decentralized Governance cho phép người dùng có thể tham gia quản trị. Tuy nhiên, phần lớn cộng đồng chỉ dừng lại ở quyền hạn Voting (Biểu quyết), chứ chưa thể tạo ra Proposal (Đề xuất) cho nền tảng, vì số lượng token cần để tạo Proposal thường có giá trị rất cao.
5. Quyền lợi khác (Launchpad,…)
Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp token được lưu thông và tạo động lực lớn để người dùng nắm giữ token. Các dự án Launchpad thông thường sẽ yêu cầu người dùng stake token để có thể tham gia vào các đợt mở bán. Hoặc được quyền lợi tham gia chương trình bốc thăm giải thưởng NFT,…
Ví dụ:Polkastarter yêu cầu hold POLS, DAO Maker yêu cầu hold DAOS,…
Case study về Tokenomics
Disclaimer: Đây là góc nhìn cá nhân và không được xem là lời khuyên đầu tư dưới mọi hình thức.
Lưu ý: Để đánh giá một dự án có tiềm năng tăng trưởng hay không, Tokenomics là một yếu tố quan trọng, tuy nhiên, giá của token cũng như tiềm năng của dự án còn được đánh giá thông qua nhiều yếu tố khác. Tokenomics không phải là yếu tố duy nhất tác động đến tiềm năng tăng trưởng của giá.
Phía dưới đây mình sẽ đề cập đến một số dự án có tokenomics hiệu quả và không hiệu quả để anh em có thể dễ dàng hình dung.
Tokenomics hiệu quả
1. Binance Coin (BNB)
Token Supply
Tổng cung ban đầu: 200,000,000 BNB.
Thời gian unlock: 5 năm (đã unlock 100%).
Kèm theo cơ chế burn cho tới khi Circulating Supply còn 100,000,000 BNB.
⇒ Giúp giảm phát, tạo động lực tăng giá và tạo động lực hold cho BNB holder.
Token Use Case
Tuy nhiên, đây không phải là nguyên nhân chính giúp BNB có sự tăng trưởng vượt trội trong thời gian vừa qua. Điểm sáng nhất đối với BNB chính là việc thiết kế token use cases cho phép BNB được ứng dụng triệt để ở sàn Binance và mạng lưới Binance Smart Chain.
Sàn Binance: Giảm phí giao dịch, Tham gia Launchpad, Staking, Thế chấp & Vay, Giao dịch phái sinh…
Binance Smart Chain: Phí mạng lưới, Đơn vị tiền tệ chính, Staking, Farming (BNB được sử dụng như tài sản chính để tạo cặp thanh khoản, tương tự ETH ở hệ Ethereum và đây là nhân tố chính khiến buy demand của BNB tăng trưởng mạnh).
Hiện tại, Binance đang có kế hoạch phát triển Binance Pay, và BNB hoàn toàn có thể trở thành một đơn vị thanh toán phổ biến bất cứ lúc nào nếu như được Binance áp dụng thành công. Sự thành công của BNB đã được thể hiện qua biểu đồ tăng trưởng vượt bật trong năm nay.
Kết quả: BNB tăng trưởng trong khoảng giá tích lũy $20 lên đỉnh điểm khoảng $650 (+3,250%) và đang duy trì ở mức $300 (+1,500%).
Cơ chế đốt coin giảm nguồn cung của BNB.
2. Pancakeswap (CAKE)
CAKE là native token của nền tảng AMM DEX Pancakeswap trên hệ sinh thái Binance Smart Chain.
Token Supply
CAKE không có tổng cung (Không có số CAKE giới hạn).
530,000 CAKE được phân phối mỗi ngày thông qua Syrup Pool, Farming Pool và Lottery Pool.
CAKE sẽ được burn khi user sử dụng BẤT KỲ sản phẩm của Pancakeswap.
Token Use Case
CAKE được thiết kế để ứng dụng toàn diện trong các sản phẩm của Pancakeswap, bao gồm Syrup Pool (Staking), Staking để tham gia IFO, Phương tiện thanh toán trong Lottery và Prediction.
⇒ Mặc dù không có tổng cung nhưng Pancakeswap kiểm soát rất tốt cung lưu thông của CAKE, giúp kiểm soát cân bằng giữa Token Release và Token Burn. Pancakeswap đã rất khéo léo trong việc tăng ứng dụng của CAKE token trong nền tảng để tạo Buy Demand cho CAKE, cũng như duy trì Incentive cho CAKE holder. Chính vì thế CAKE đã có mức tăng trưởng rất mạnh kể từ khi được launch.
Kết quả: CAKE tăng trưởng từ $0.4 lên đỉnh điểm $40 (+10,000%) và đang duy trì ổn định ở mức $14 (+3,500%).
CAKE được ứng dụng triệt để cho tất cả sản phẩm trong Pancakeswap.
Tokenomics không hiệu quả
Pangolin (PNG)
PNG là token được sử dụng trong AMM DEX Pangolin của mạng lưới Avalanche. Mặc dù có chức năng tương tự CAKE trong AMM DEX như cung cấp thanh khoản cho sàn,… nhưng theo góc nhìn cá nhân của mình, Pangolin có tokenomics gặp rất nhiều vấn đề và không hoạt động hiệu quả.
Token Supply không hợp lý
Điều đầu tiên là PNG có tổng cung là 538,000,000 PNG, mỗi 4 năm số lượng PNG phân phối ra thị trường sẽ giảm đi 1 nửa. Đây là cơ chế tương tự Bitcoin, điều này khiến tổng thời gian để PNG được unlock lên đến 36 năm.
Tuy nhiên, Bitcoin là tài sản đã được cộng đồng tin tưởng, còn PNG lại là token rất mới, không điều gì có thể đảm bảo đội ngũ của Pangolin sẽ hoạt động để phát triển sản phẩm trong khoảng thời gian 36 năm đó, chưa kể tuổi đời của thị trường crypto chỉ vừa hơn 10 năm.
Không thể cân bằng giữa Revenue và Token Release Value
Điều thứ 2, ở thời điểm hiện tại Pangolin đang unlock 175,000 PNG/ngày (giá trị $197,500/ngày). Nhưng doanh thu của Pangolin chưa đến $30,000/ngày. Điều này khiến PNG holder không còn động lực hold token của dự án vì không nhận được những lợi ích xứng đáng.
Chính vì thế khi đầu tư vào một token, anh em cần phải có góc nhìn đa chiều. Bên phía dự án có thể “vẽ” ra nhiều viễn cảnh khi đạt được những thành tựu, nhưng anh em cần xác thực lại với số liệu thực tế. Liệu doanh thu của dự án đó có đạt được như kỳ vọng hay không?
⇒ Không hợp lý ở Token Release Schedule, không ứng dụng được PNG trong nền tảng Pangolin. “Viễn cảnh” của tokenomics không phù hợp với số liệu thực tế.
Kết quả: Sau khi đạt đỉnh ở giá $15, PNG đã tuột giá không phanh về mức giá hiện tại khoảng $1.2/PNG (chia 12 lần). Thậm chí khi thị trường tăng trưởng mạnh vào khoảng tháng 4 – 5/2021, giá PNG tăng trưởng rất yếu.
Trong tháng 9 này, các token của hệ Avalanche cũng đã tăng trưởng rất mạnh như AVAX, SNOB, XAVA,… nhưng PNG vẫn đi có mức tăng trưởng rất chậm. Mặc dù là AMM được backed bởi Avax Labs nhưng Pangolin cũng đã hụt hơi so với Trader Joe.
Tokenomics không hợp lý của Pangolin khiến người dùng không có động lực hold PNG.
Góc nhìn về Case Study
Như mình đã phân tích ở phía trên, cách thiết kế tokenomics sẽ không bị ràng buộc bởi bất kỳ yếu tố nào. Tùy nào mô hình hoạt động và thị trường mà dự án đó đang ngắm đến, đội ngũ sẽ có cách thiết kế tokenomics sao cho hợp lý.
Khi đánh giá về một tokenomics, anh em không chỉ phải đánh giá về ứng dụng của chúng mà còn phải phân tích thị trường mà dự án đó đang ngắm đến.
Liệu thị trường mà dự án đang ngắm đến có quy mô lớn không, có nhiều người dùng không, cách thiết kế tokenomics như thế có cân bằng giữa tính ứng dụng cho dự án và quyền lợi cho token holder không?
Ví dụ như Pancakeswap (CAKE), ngay từ đầu họ đã xác định thị trường hoạt động là hệ sinh thái Binance Smart Chain – hệ sinh thái có DeFi TVL lớn thứ 2 của thị trường và đã có một lượng người dùng lớn.
Chính vì thế họ sẽ thiết kế Tokenomics dành phần lớn cho Liquidity Mining Reward để thu hút được lượng lớn User ngay từ ban đầu. Sau đó, để tăng buy demand cho CAKE, đội ngũ Pancakeswap đã tăng tính ứng dụng cho CAKE trong tất cả các tính năng của Pancakeswap.
Tổng kết
Trong bài phía trên, mình đã phân tích cụ thể giúp anh em có thể hiểu được cấu tạo và vai trò của một tokenomics trong thị trường. Dưới đây là một số Recap quan trọng:
Tokenomics là tập hợp của nhiều yếu tố bên trong như Token Supply, Token Application, Token Sale, Token Release,…
Tokenomics là yếu tố quan trọng nhưng không thể tách rời với mô hình hoạt động để có thể đánh giá chính xác hiệu quả và mức độ tăng trưởng của token.
Tokenomics có thể được “biến tấu” với nhiều cách thiết kế khác nhau. Nhưng anh em hãy tập trung vào doanh thu của nền tảng và cách dự án capture value cho token (có thể tham khảo trong các bài Phân tích mô hình hoạt động).
Hi vọng với bài viết trên, anh em sẽ có những thông tin hữu ích để phục vụ quá trình đầu tư của bản thân. Nếu như có bất kỳ câu hỏi hoặc suggest về một tokenomics mà anh em cần phân tích, anh em vui lòng để lại phía dưới comment.
TGE là viết tắt của Token Generation Events có nghĩa là sự kiện tạo token. TGE có hai mục tiêu chính là tạo Token và ra mắt nó trên các trang web cũng như sàn giao dịch tiền điện tử phổ biến
2 lý do làm TGE quan trọng đối với tiền điện tử
Trong bối cảnh ngày nay, nhiều dự án tiền điện tử đang quay lưng lại với việc huy động vốn thông qua ICO và thay vào đó thì họ chọn TGE. Lý do là vì những lo ngại về quy định, hệ lụy và sự cứng nhắc xung quanh ICO.
Điểm quan trọng đầu tiên là số tiền huy động được từ TGE không phải chịu thuế. Chúng không được coi là tài sản bảo đảm. Mặt khác, các cơ quan quản lý đã trở nên khắt khe với các quy định liên quan đến ICO như chứng khoán khiến chúng phải chịu thuế. Đây là một trong những động lực chính cho việc áp dụng các TGE cho tiền điện tử.
Lý do thứ hai là vì mục đích tiếp thị và quảng bá. TGE đóng một vai trò quan trọng trong việc tiếp thị các dự án tiền điện tử cho nhiều đối tượng hơn. Các thông báo của TGE giúp cộng đồng nhà đầu tư cập nhật và trông chờ về quá trình tạo cũng như khởi chạy Token của một dự án mới, nâng cao tính công khai và tăng sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với dự án.
TGE hoạt động như thế nào?
Mục đích chính của sự kiện tạo mã thông báo là gây quỹ, tạo cộng đồng và cung cấp thông tin về Token dự án trên các thị trường. Cộng đồng nhà đầu tư Token càng tham gia nhiều thì TGE càng có khả năng thành công.
Các TGE cũng đòi hỏi phải được liệt kê trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hoặc tập trung (CEX) phổ biến. Điều quan trọng cần lưu ý là cặp giao dịch, tính thanh khoản và khả năng trao đổi của Token. Đây là những yếu tố chính dẫn đến thành công và sự chấp nhận của chúng.
Việc niêm yết Token có kế hoạch và chiến lược trên các sàn giao dịch và nền tảng sẽ tác động lớn đến giá cả, danh tiếng và mức độ phổ biến của Token.
Dưới đây là 9 hoạt động quan trọng và thường thấy trong các TGE
Tạo Token.
Tham khảo ý kiến pháp lý về TGE.
Tạo Whitepaper.
Phát triển một cộng đồng.
List Token của dự án trên các sàn giao dịch.
Chạy TGE với thông cáo báo chí.
Email marketing.
Phát triển trang web.
Chiến dịch truyền thông mạng xã hội cho TGE.
Lợi ích cho những người tham gia TGE
Các nhà đầu tư HODL coin, token và các tài sản kỹ thuật số khác ở giai đoạn đầu dự án sẽ nhận được lợi ích cao hơn. Việc đầu tư một dự án tiền điện tử ở giai đoạn đầu có nghĩa là bạn tin tưởng và hiểu tiềm năng chưa được khai thác của nó.
Các đồng coin và token thường thưởng cho các nhà đầu tư sớm của họ theo những quyền lợi đặc biệt như AirDrops hoặc quyền biểu quyết hoặc quyền truy cập vào các sản phẩm và dịch vụ ẩn và chiết khấu. Tất cả những giá trị này đều có thể tăng lợi nhuận hơn đối với những người tham gia đầu tiên trong dự án.
Kết luận
TGE cho phép một dự án cung cấp các sản phẩm blockchain của mình ra thị trường. Do đó, hiểu định nghĩa TGE sẽ giúp bạn có thể lập ra kế hoạch tốt nhất để quảng cáo dự án tiền điện tử của mình. Nếu anh em cảm thấy bài viết này hữu ích hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận ở phía dưới để thảo luận cùng TienMaHoa nhé!Anh em lưu ý đây không phải là lời khuyên đầu tư, nên tìm hiểu kỹ thông tin trước khi quyết định.
Hãy tham gia kênh, nhóm của TienMaHoađể có thể cập nhật liên tục thông tin từ thị trường nhé:
Những thông tin ở trên là tài liệu tham khảo. Mọi người đọc và chịu trách nhiệm với danh mục đầu tư của mình.
Bitcoin giảm về sát $ 29.000 trước khi phục hồi nhẹ, trong khi nhà đầu tư vẫn đang hy vọng về đợt tăng giá mới.
Biểu đồ giá BTC – 1 giờ | Nguồn: TradingView
Chứng khoán Mỹ
Chứng khoán Mỹ giảm điểm vào ngày thứ Ba (15/08), khi lo ngại về kinh tế toàn cầu, đặc biệt là Trung Quốc, và đà sụt giảm cổ phiếu các ngân hàng Mỹ gây áp lực lên Phố Wall.
Kết thúc phiên giao dịch, chỉ số Dow Jones rớt 361,24 điểm (tương đương 1,02%) xuống 34.946,39 điểm, đứt mạch 3 phiên tăng liên tiếp. Chỉ số S&P 500 mất 1,16% còn 4.437,86 điểm và khép phiên dưới mốc trung bình động 50 phiên, động thái có thể báo hiệu sự bắt đầu của xu hướng giảm. Chỉ số Nasdaq Composite giảm 1,14% xuống 13.631,05 điểm.
Nhóm cổ phiếu tài chính tại Mỹ suy yếu vào ngày thứ Ba. Cổ phiếu JPMorgan Chase và Wells Fargo đều giảm 2% và cổ phiếu Bank of America mất 3%. Cổ phiếu các ngân hàng giảm sau khi Fitch cảnh báo có thể phải hạ xếp hạng tín nhiệm của hàng chục ngân hàng, bao gồm JPMorgan Chase. Tuần trước, Moody’s đã hạ xếp hạng tín nhiệm đối với 10 ngân hàng Mỹ, trong khi đưa các tổ chức tài chính lớn khác vào danh sách theo dõi có thể bị hạ bậc.
Các ngân hàng khu vực cũng chìm trong sắc đỏ vào ngày thứ Ba, với chứng chỉ quỹ SPDR S&P Regional Banking ETF sụt 3%. Cổ phiếu ngân hàng khu vực giảm sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) khu vực Minneapolis, Neel Kashkari, phát biểu ủng hộ quy định về vốn “nhiều hơn nữa”.
Ông Kashkari cho biết: “Hiện tại, có vẻ như mọi thứ khá ổn định. Rủi ro là nếu lạm phát không được kiểm soát hoàn toàn và chúng ta phải nâng lãi suất nhiều hơn, việc hạ lãi suất xuống sẽ khiến các ngân hàng có thể phải đối mặt với nhiều tổn thất hơn những gì họ đang phải đối mặt. Và áp lực này có thể bùng phát trở lại trong tương lai”.
Tâm lý nhà đầu tư cũng giảm trên toàn cầu sau khi Trung Quốc báo cáo dữ liệu kinh tế gây thất vọng và ngân hàng trung ương nước này bất ngờ hạ lãi suất.
Theo đó, sản lượng công nghiệp ở Trung Quốc trong tháng 7 tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước. Doanh số bán lẻ cũng tăng thấp hơn so với dự báo và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã hạ lãi suất 15 điểm cơ bản từ 2,65% xuống 2,5%. Tuy nhiên, điều đó không thể xoa dịu những lo ngại của nhà đầu tư, thay vào đó chỉ làm tăng thêm lo lắng về thị trường bất động sản đang gặp khó khăn tại đất nước tỷ dân.
Báo cáo lợi nhuận của các công ty bán lẻ lớn nhất sẽ xuất hiện trong tuần này, bắt đầu vào ngày thứ Ba. Home Depot đã công bố EPS và doanh thu vượt kỳ vọng, qua đó thúc đẩy cổ phiếu này tăng nhẹ. Cuối tuần này, nhà đầu tư sẽ nhận được kết quả kinh doanh từ Target và Walmart.
Về dữ liệu kinh tế Mỹ, doanh số bán lẻ tháng 7 cao hơn dự báo, cho thấy tiêu dùng mạnh mẽ hơn mong đợi. Doanh số bán lẻ tháng 7 của Mỹ tăng 0,7% so với tháng trước, cao hơn so với dự báo tăng 0.4% từ các chuyên gia kinh tế tham gia cuộc thăm dò Dow Jones.
Trong khi đó, giá dầu giảm hơn 1% vào ngày thứ Ba (15/08), do dữ liệu kinh tế trì trệ của Trung Quốc cùng với lo ngại rằng việc Bắc Kinh bất ngờ hạ lãi suất không đủ mạnh để thúc đẩy phục hồi kinh tế.
Kết thúc phiên giao dịch, hợp đồng dầu Brent giảm 1,31 USD (tương đương 1,5%) xuống 84,9 USD/thùng. Hợp đồng dầu WTI mất 1,44 USD (tương đương 1,8%) còn 81,07 USD/thùng.
Bitcoin và Altcoin
Nền tảng giao dịch QCP Capital tin rằng Bitcoin có thể mất vài tuần để “tăng mạnh” hướng tới $ 34.000.
Trong bản cập nhật thị trường mới nhất được phát hành vào ngày 15 tháng 8, các nhà phân tích nói rằng, những tuần tới là thời điểm quyết định quan trọng đối với hành động giá Bitcoin.
Đối với QCP Capital, tháng 9 là tháng quan trọng, khi BTC/USD hoàn thành việc xây dựng mô hình nêm tăng bắt đầu vào cuối thị trường giá xuống năm 2022.
“Trên các biểu đồ, mô hình nêm mà BTC đã giao dịch kể từ mức đáy $ 15.000 sẽ đạt đến điểm kết thúc đầu tiên vào đầu tháng 9”.
QCP lưu ý rằng khu vực quan trọng cụ thể là $ 29.300, tiêu điểm hiện tại cho giá giao ngay Bitcoin.
“Liệu sẽ có một đợt phục hồi mạnh mẽ đưa chúng ta đến ngưỡng kháng cự $ 34.000, giống như ba lần trước đó khi BTC chạm vào đường xu hướng hỗ trợ trong năm nay? Có thể vẫn còn một vài tuần yên tĩnh nữa trước khi BTC đưa ra động thái quyết định”, báo cáo nhận định về mô hình nêm tăng.
Biểu đồ BTC/USD kèm chú thích | Nguồn: QCP Capital
Quan điểm của QCP phù hợp với nhiều quan điểm lạc quan hơn về sức mạnh giá BTC trong ngắn hạn, bao gồm cả nhận định rằng tháng 10 là hạn chót cho sự trở lại của thị trường tăng giá Bitcoin vào năm 2023.
Tuy nhiên, kỳ vọng của thị trường đang trái ngược nhau, với nhiều nhà phân tích khác cảnh báo rằng mức thấp mới có thể xuất hiện trước khi xảy ra sự phục hồi trên diện rộng.
QCP lập luận rằng, cần có sự thay đổi trong môi trường vĩ mô để BTC có thể hồi sinh trở lại.
Sự biến động của Bitcoin đang thách thức mức thấp trong quá khứ, như được thể hiện qua dữ liệu Bitcoin Historical Volatility Index (BVOL) từ TradingView.
Biểu đồ Chỉ số Bitcoin Historical Volatility Index (BVOL) | Nguồn: TradingView
“Mặc dù yếu tố môi trường vĩ mô vẫn chưa xuất hiện, nhưng có một số chất xúc tác ngắn hạn sẽ xảy ra vào cuối tháng tới, bao gồm Mt Gox, GBTC, phán quyết dự đoán của SEC đối với các ứng dụng ETF của Blackrock/Fidelity và một số sàn giao dịch tiền điện tử tập trung tiềm năng, cũng như tin tức về stablecoin”, QCP tiếp tục.
Về phía Altcoin, đa phần các dự án trong top 100 đều đang ghi nhận đà giảm trong 24 giờ qua.
ApeCoin (APE) và Terra Classic (LUNC) là hai token giảm mạnh nhất trong ngày, khi đều bốc hơi hơn 10% giá trị.
Các altcoin khác như Conflux (CFX), Compound (COMP), Pepe (PEPE), GMX (GMX), Aptos (APT), Dash (DASH), Flow (FLOW), Immutable (IMX), Fantom (FTM), Algorand (ALGO), Render (RNDR), Polygon (MATIC), Decentraland (MANA), Kava (KAVA), Lido DAO (LDO), eCash (XEC), Synthetix (SNX)… đồng loạt giảm từ 5-9%.
Nguồn: Coinmarketcap
Sau nhiều ngày bám lấy khu vực $ 1.850, Ethereum (ETH) đã đối mặt với áp lực bán mạnh trong ngày hôm qua, kéo giá chạm đáy cục bộ tại $ 1.814 trước khi phục hồi. Hiện tài sản có vốn hoá lớn thứ 2 trên thị trường đang được giao dịch quanh $ 1.830, giảm hơn 1% trong 24 giờ qua.
Biểu đồ giá ETH – 1 giờ | Nguồn: TradingView
Chuyên mục “Giá Coin hôm nay” sẽ được cập nhật vào lúc 9:00 hàng ngày với các tin tức tổng hợp về thị trường, kính mời bạn đọc theo dõi.
Bitcoin đã đạt mức cao mới mọi thời đại (ATH) so với peso của Argentina, ngay sau khi một ứng cử viên tổng thống ủng hộ Bitcoin về nhất trong cuộc bầu cử sơ bộ của quốc gia này.
Tài sản hiện được giao dịch với giá 10.258.244,60 đô la ARS, tăng 21% trong 5 ngày qua.
Áp lực lên Peso
So với đô la Mỹ, Bitcoin hoạt động rất tốt so với đồng peso theo thời gian do lạm phát cao liên tục của đồng tiền này.
Tháng trước, tỷ lệ lạm phát hàng năm của quốc gia tăng vọt lên 115% từ mức 98% trong tháng 1. Trong khi đó, vì BTC đã tăng 76% tính theo USD từ đầu năm đến nay, nên nó đã tăng 249% so với peso trong cùng khung thời gian đó.
Tuy nhiên, phần lớn những lợi ích đó chỉ đến sau cuộc bầu cử sơ bộ ở Argentina vào cuối tuần qua, trong đó Javier Milei – lãnh đạo của La Libertad Avanza đạt hơn 30% phiếu bầu.
Là một người chỉ trích sâu sắc lạm phát, Milei muốn bãi bỏ hoàn toàn ngân hàng trung ương của Argentina, thay thế peso bằng đô la. Milei cũng đang cố gắng giải quyết một số vấn đề lạm phát của Argentina bằng cách sử dụng Bitcoin vì được những người đề xuất ca ngợi là biện pháp phòng ngừa lạm phát tiềm năng do nguồn cung cố định 21 triệu coin của nó.
“Những gì Bitcoin đại diện là trả lại tiền cho người tạo ra nó: khu vực tư nhân. Bitcoin có thuật toán mà một ngày nào đó sẽ đạt đến số lượng nhất định và không còn nữa. Vì vậy, nó có thể cạnh tranh với các loại tiền tệ khác”, chính trị gia này tuyên bố trong các cuộc phỏng vấn trước đây.
Argentina hiện là 1 trong 20 quốc gia hàng đầu về việc chấp nhận tiền điện tử trên toàn thế giới, theo dữ liệu từ Statista và Chainalysis.
Argentina có thể xóa bỏ Peso?
Ngay sau thành công bất ngờ của Milei vào chủ nhật, chính phủ Argentina đã chọn phá giá peso thêm 20% vào đầu ngày thứ 2 – gần bằng số tiền mà Bitcoin đã tăng so với peso tính đến thời điểm đó.
Đồng peso mất giá chỉ khiến cuộc sống của người dân địa phương trở nên khó khăn hơn, do sức mua từ khoản tiết kiệm của họ bị giảm theo thời gian thực.
Marta Gisela Barrera, một người tái chế 29 tuổi đang vật lộn để mua thức ăn cho con, cho biết:
“Đô la càng tăng giá, mọi thứ càng trở nên đắt đỏ hơn. Tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra nữa”.
Nếu Milei trở thành Tổng thống Argentina sau cuộc bầu cử vào tháng 10, ông vẫn cần sự chấp thuận của Quốc hội để thay thế hoàn toàn peso. Ngoài ra, ông đề xuất tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý hoặc “phiếu phổ thông không ràng buộc” về vấn đề này, mặc dù vẫn chưa rõ liệu điều này có đủ nếu không có sự ủng hộ của các nhà lập pháp hay không.
Giá DOGE đã bứt phá lên trên đường kháng cự giảm dần dài hạn. Tuy nhiên, việc không bắt đầu một đợt tăng giá đáng kể sau khi đột phá là một dấu hiệu đáng lo ngại cho triển vọng giá trong tương lai.
Ngoài ra, đợt gia tăng ngắn hạn là không thuyết phục. Vì vậy, vẫn có khả năng đột phá là không hợp lệ.
Giá Dogecoin đấu tranh để duy trì mức tăng
Phân tích kỹ thuật từ khung thời gian hàng tuần cho thấy giá DOGE đã giảm bên dưới đường kháng cự giảm dần kể từ mức cao nhất mọi thời đại là $0,739 vào tháng 5 năm 2021. Mức giảm đạt đến đỉnh điểm với mức thấp $0,049 vào tháng 6 năm 2022.
Giá bật lên sau đó nhưng không thể bứt phá lên trên đường kháng cự. Thay vào đó, nó đã bị từ chối bởi vùng hợp lưu được hình thành bởi đường kháng cự và vùng kháng cự $0,15 (biểu tượng màu đỏ) và sau đó là một sự từ chối khác bởi đường kháng cự (biểu tượng màu trắng).
Vào ngày 15 tháng 7 năm 2023, DOGE cuối cùng đã bứt phá lên trên đường kháng cự. Vào thời điểm đó, đường này đã hoạt động được 805 ngày. Một chuyển động tương tự đã xảy ra trong cặp DOGE/BTC.
Mặc dù sự đột phá từ các cấu trúc dài hạn như vậy thường dẫn đến những đợt tăng giá đáng kể, nhưng điều này không đúng với DOGE. Thay vào đó, giá đã lơ lửng gần mức đột phá kể từ đó.
Việc tăng lên ngưỡng kháng cự tiếp theo ở $0,150 sẽ dẫn đến mức tăng 100%, trong khi việc giảm xuống vùng hỗ trợ $0,060 sẽ đánh dấu mức 20%.
Biểu đồ DOGE/USDT hàng tuần | Nguồn: TradingView
Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI) hàng tuần không tạo ra kết quả rõ ràng. RSI có chức năng như một chỉ báo động lượng được các trader sử dụng để đánh giá liệu thị trường đang bị quá mua hay quá bán, nhằm xác định thời điểm thích hợp để mua hoặc bán một tài sản.
Khi chỉ số RSI nằm trên 50 và có xu hướng tăng, nó cho thấy tâm lý tăng giá, trong khi chỉ số dưới 50 cho thấy điều ngược lại. Trong ba tuần qua (vòng tròn màu xanh lá cây), chỉ số RSI đã liên tục duy trì quanh mức 50. Đây là dấu hiệu của một xu hướng trung lập.
Dự đoán giá DOGE: Bứt phá hay phá vỡ?
Tương tự như phân tích hàng tuần, phân tích kỹ thuật khung thời gian hàng ngày đưa ra các dấu hiệu hỗn hợp.
Về mặt tăng giá, giá DOGE đã bứt phá đường kháng cự giảm dần trong 265 ngày vào ngày 24 tháng 7. Sau đó, giá quay trở lại và được xác nhận nó là hỗ trợ vào ngày 4 tháng 8 (biểu tượng màu xanh lá cây).
Tuy nhiên, DOGE đã không thể phục hồi sau khi bứt phá. Ngược lại, giá đang trong quá trình phá vỡ mô hình kênh song song tăng dần được hình thành kể từ mức thấp nhất trong tháng Sáu.
Kênh song song tăng dần thường chứa các chuyển động điều chỉnh. Trong trường hợp của DOGE, mức tăng kể từ mức thấp là điều chỉnh và xu hướng là giảm. Nếu vậy, giá DOGE sẽ giảm 25% và chạm mức thấp nhất trong tháng 6 là $0,055.
Theo cách tương tự như chỉ báo RSI hàng tuần, chỉ báo RSI hàng ngày đang lơ lửng ngay trên đường 50. Do đó, nó không xác định được hướng của xu hướng trong tương lai.
Biểu đồ DOGE/USDT hàng ngày | Nguồn: TradingView
Tuy nhiên, bất chấp dự đoán giảm giá này, việc bứt phá lên trên kênh có thể sẽ xúc tác cho một đợt tăng giá dài hạn. Trong trường hợp đó, giá DOGE có thể tăng 100% và đạt mức kháng cự dài hạn tiếp theo là $0,150.
Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
Binance Connect, trước đây gọi là Bitfinity, sẽ ngừng hoạt động vào hôm nay (16/8).
Thông báo đến từ Biswap, một sàn giao dịch phi tập trung trên BNB Chain. Việc ngừng cung cấp dịch vụ của Binance Connect được cho là do nhà cung cấp của nó đã ngừng hỗ trợ thanh toán bằng thẻ.
Binance Connect là một cơ sở hạ tầng thanh toán với mục tiêu đã nêu là kết nối tài chính truyền thống với các blockchain mới nổi. Nó hỗ trợ hơn 50 loại tiền điện tử và cung cấp một loạt các phương thức thanh toán.
Tuy nhiên, Binance gần đây đã phải đối mặt với những thách thức pháp lý nghiêm trọng. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) được cho là đang xem xét các cáo buộc hình sự đối với Binance, với những lo ngại về sự hoảng loạn tiềm tàng của thị trường. Sự e ngại bắt nguồn từ khả năng việc truy tố Binance có thể dẫn đến một tình huống tương tự như sự sụp đổ của sàn giao dịch FTX. DOJ đang cân nhắc các hành động thay thế, chẳng hạn như tiền phạt hoặc thỏa thuận hoãn lại, để tránh sự hoảng loạn lan rộng.
Hơn nữa, Binance và nhà sáng lập, Changpeng Zhao đã bị Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ (CFTC) giám sát chặt chẽ. SEC cáo buộc rằng Binance đã vận hành một sàn giao dịch chưa đăng ký tại Hoa Kỳ, cho phép người Mỹ sử dụng nền tảng nước ngoài của Binance. Bản cáo trạng tiềm năng là một phần của cuộc tranh luận rộng lớn hơn về việc thực thi và quản lý tiền điện tử ở Hoa Kỳ, nhấn mạnh sự cần thiết của các quy định rõ ràng trong ngành công nghiệp tiền điện tử.
Ngoài ra, SEC đã đệ đơn khiếu nại dân sự chống lại Binance, cáo buộc nhiều vi phạm luật chứng khoán liên bang. Vụ kiện nhấn mạnh lập trường của SEC rằng một số loại tiền điện tử là “chứng khoán” và do đó phải tuân theo các quy định của liên bang. Trường hợp của Binance cho thấy cách tiếp cận của SEC đối với ngành công nghiệp tiền điện tử, so sánh các chức năng của ngành chứng khoán truyền thống với các đối tác tiền điện tử của họ.
Binance bị cáo buộc trốn tránh các quy định của Hoa Kỳ là trọng tâm của vụ kiện. Họ bị cáo buộc thao túng các quy trình Xác minh danh tính khác hàng (KYC) để che giấu cơ sở khách hàng ở Hoa Kỳ và tránh sự giám sát của cơ quan quản lý. Binance cũng bị cáo buộc khuyến khích khách hàng Hoa Kỳ sử dụng mạng riêng ảo (VPN) để ẩn vị trí của họ và bỏ qua các hạn chế.
Trong số 62 triệu khách hàng toàn cầu của Binance, chỉ có 25 triệu người đã gửi tài liệu KYC. Giám đốc tuân thủ của công ty đã tuyên bố rằng Binance cố tình phá vỡ các yêu cầu KYC.
Nguồn cung của stablecoin DAI đã tăng lên mức cao nhất trong 5 tháng là 5,34 tỷ, theo dữ liệu của Makerburn.com.
Nguồn cung DAI | Nguồn: Makerburn.com
Sự gia tăng mạnh mẽ diễn ra trong bối cảnh người dùng, bao gồm cả các tổ chức DeFi nổi tiếng, như Justin Sun và OlympusDAO, đang gấp rút để thu được lợi nhuận tăng thêm trong tiền gửi Maker.
Maker là một nền tảng phát hành Stablecoin trên Ethereum, được quản lý bởi cộng đồng MakerDAO được hình thành từ những holder MKR.
Bên cạnh nguồn cung tăng, doanh thu hàng năm của giao thức cũng đạt mức cao nhất trong hai năm là 165,4 triệu do nguồn cung DAI tăng. Điều này có nghĩa là Maker hiện đang kiếm được khoảng 165 triệu đô la mỗi năm nhờ phí.
Doanh thu hàng năm của Maker | Nguồn: Makerburn.com
Doanh thu Maker tăng vọt
Các khoản tiền gửi trong DAI Savings Rate (DSR) của giao thức đã tăng từ 340 triệu đô la lên 1,23 tỷ đô la kể từ tuần trước, gần gấp bốn lần, theo dữ liệu từ bảng điều khiển Dune từ người phụ trách tài sản của MakerDAO, Sebastien Derivaux.
Sự gia tăng có thể là do cộng đồng MakerDAO bỏ phiếu tạm thời tăng lợi suất hàng năm từ 3,19% lên 8% vào ngày 6 tháng 8.
Hợp đồng DSR của Maker cho phép holder DAI kiếm tiền từ doanh thu của giao thức bằng cách gửi DAI vào đó. Doanh thu được tích lũy thông qua lợi tức từ tiền gửi thế chấp và phí do người dùng Maker thanh toán.
Cả nhà sáng lập Tron Justin Sun và các ví được liên kết với OlympusDAO đã gửi lần lượt là 148,5 triệu đô la và 124,8 triệu đô la DAI để bắt đầu thu được lợi nhuận cao hơn.
Top những người gửi tiền trong hợp đồng DSR | Nguồn: Makerburn.com
Ngoài ra, sự gia tăng lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ ngắn hạn lên mức cao nhất trong 5 tháng là 4,91% cũng giúp tăng doanh thu của giao thức.
Sự gia tăng lợi suất đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy doanh thu của giao thức do nó tiếp xúc đáng kể với trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ. Trái phiếu chiếm 57,7% tổng doanh thu của MakerDao, như được chỉ ra bởi bảng điều khiển Dune của Derivaux.
“Soanh thu sẽ vẫn tăng miễn là lãi suất ngắn hạn vẫn ở mức cao. Doanh thu của MakerDAO sẽ tăng lên khi Paxos và Gemini bắt đầu trả tiền lãi cho MakerDAO trên các khoản tiền gửi stablecoin của họ, tương tự như lợi tức USDC thông qua Coinbase Custody”, Derivaux cho biết. “Đó là nỗ lực kéo dài một năm để biến những tài sản đó thành lợi suất, rất vui khi thấy nó thành hiện thực”.
