Cạnh tranh tại mảng giao dịch phái sinh on-chain (perpetual DEX) đang chứng kiến sự cạnh tranh rất khốc liệt giữa các đối thủ. Dưới tác động của chương trình incentives, các đối thủ đang đuổi kịp và vượt qua GMX.

Cạnh tranh thị phần tại mảng Derivatives

GMX là dự án đã mang lại trend Real Yield và luôn là dự án hàng đầu mỗi khi người dùng nghĩ tới mảng giao dịch phái sinh on-chain. Tuy nhiên, vị thế của GMX đã không còn được như trước, dự án này đã bị dYdX bỏ xa về khối lượng giao dịch, tổng doanh thu trong nhiều tháng trở lại đây, cũng như để cho các dự án được coi là “cửa dưới” bắt kịp.

Tạm thời không tính dYdX, khối lượng giao dịch trên GMX trước đó thường cao hơn hơn so với các sàn giao dịch còn lại. Trong khi dYdX vẫn luôn là đối thủ trực tiếp của GMX suốt quãng thời gian qua, các dự án thuộc mảng Perp DEX khác thường ít được chú ý hơn. Tuy nhiên, thời gian gần đây những dự án này đã bắt kịp thậm chí vượt qua GMX, khiến GMX đang đánh mất vị thế. 

Kwenta – phiên bản front-end tích hợp với giao thức Synthetix Perps của Synthetix để xây dựng hợp đồng thông minh cho việc giao dịch phái sinh đa dạng các loại tài sản tổng hợp (synthetic assets). Ngoài Kwenta, trên Optimism còn có Polynomial cũng là một Perp DEX sử dụng “công nghệ lõi” của Synthetix.

Trong tháng 5, Kwenta đã ghi nhận số liệu cho thấy dự án đã bắt kịp với GMX khi tăng gấp đôi khối lượng giao dịch trong một tháng, nhiều lần vượt qua GMX về khối lượng giao dịch hằng ngày, tổng số người dùng mỗi ngày trên Kwenta và Polynomial cũng đã có thời điểm vượt qua GMX. GMX cũng ghi nhận khối lượng giao dịch thấp hơn chính Synthetix.

Vậy điều gì dẫn đến sự thất thế hiện tại của GMX trước các đối thủ như dYdX hay các dự án tích hợp với Synthetix?

Lý giải sự vươn lên của các dự án Perp DEX 

Để cạnh tranh thị phần trong mảng Derivatives, các dự án chủ yếu sử dụng 3 phương án chính:

• Tung ra các chương trình trading incentives
• Giảm phí giao dịch trên nền tảng
• Hỗ trợ nhiều loại tài sản khác nhau

Hỗ trợ nhiều loại tài sản

Dù là dYdX hay các sản phẩm của Synthetix, các dự án này đều hỗ trợ nhiều loại tài sản hơn so với GMX. Đặc biệt là Synthetix, Kwenta khi cho phép người dùng trading đa dạng các loại tài sản trên thị trường crypto, thậm chí còn có thể giao dịch với giá vàng, AUD, GBP… 

Trong khi đó GMX chỉ tập trung đơn thuần vào 4-5 loại tài sản lớn. Trading trên các nền tảng này cho phép người dùng có nhiều lựa chọn và cơ hội hơn.

Giảm phí giao dịch

GMX có phí giao dịch cố định là 0.1% và phụ thu thêm phí khi người dùng sử dụng một vài hoạt động (stake, nạp rút tài sản đảm bảo…) trên GMX, khi đó phí giao dịch có thể lên 0.2-0.8% trên tổng tài sản đảm bảo. Điều này khiến cho phí giao dịch trên GMX cao hơn tương đối so với các dự án cạnh tranh.

Với dYdX, người dùng sẽ được chia thành nhiều mức, mỗi mức có phí trên mỗi lần long/short khác nhau. Người dùng có khối lượng giao dịch nhỏ hơn 100,000 USD hoặc lớn hơn 50 triệu USD mỗi tháng sẽ được hưởng mức phí bằng không hoặc rất nhỏ.

Mới đây, Synthetix cũng đã điều chỉnh mức phí giao dịch cho các cặp BTC, ETH, và nhiều cặp khác trên nền tảng xuống còn 0.02% cùng mức phí thực hiện lệnh cố định 2 USD/lệnh. Đồng thời sử dụng cơ chế tính funding rate dựa theo thời gian để khuyến khích SNX liquidity provider, trong khi đó GMX không có cơ chế funding rate, điều này có thể khiến nền tảng gặp vấn đề khi trực tiếp chịu lỗ khi các trader có lời.

Chương trình incentives

Lý do quan trọng nhất để các nền tảng này đang vượt lên so với GMX phải kể tới các chương trình incentives. Để có được khối lượng giao dịch lớn như hiện tại, dYdX đã sử dụng chương trình trade mining, trao thưởng cho người dùng qua token DYDX theo khối lượng giao dịch. Điều này đã khiến DYDX trở thành token có tỷ lệ lạm phát cao, có những thời điểm có tới hơn 4 triệu USD giá trị USD được sử dụng cho mục đích incentives trong 1 ngày.

Trong 30 ngày vừa qua, dYdX đã sử dụng 6 triệu USD giá trị DYDX để làm incentive, nhưng chỉ tạo ra 4.8 triệu USD doanh thu. Điều này có nghĩa dự án đang sử dụng token để khuyến khích người dùng trading và mô hình này sẽ không bền vững.

Nhận thấy vấn đề này, dYdX đang cố gắng giảm mức phát thải của token DYDX từ 5.8 triệu DYDX xuống còn 2.7 triệu DYDX và tăng công dụng cho token bằng cách tách sang một chain riêng trên Cosmos. Dự kiến dYdX sẽ triển khai chain riêng vào tháng 9 tới.

Với Synthetix và các sản phẩm được xây dựng trên Synthetix Perp, các dự án này đang được hưởng lợi từ chương trình Optimism Trading Incentives. Mỗi tuần, trader trên các nền tảng này sẽ nhận được khoảng 300k OP, trị giá khoảng 450k-500k USD ở thời điểm hiện tại. Con số này tương đương với mỗi 1 USD phí giao dịch trader trả cho nền tảng, trader sẽ được nhận lại khoảng ~1.4 USD.

Những người dùng trade trên Kwenta sẽ còn được nhận thêm phần thưởng bonus là OP và KWENTA token. Chương trình incentive này sẽ kéo dài cho tới tháng 9, nhiều người trong cộng đồng nghi ngờ khả năng giữ vững phong độ của Kwenta, tuy nhiên phía dự án lại tỏ ra khá tự tin.

Vấn đề các dự án Derivatives đang gặp phải

Dù các chỉ số thể hiện mức độ phát triển của GMX thua kém so với các dự án như dYdX hay Synthetix, tuy nhiên, có thể thấy các dự án này phần nhiều vượt lên nhờ chương trình incentive. GMX đang là dự án ít phụ thuộc vào sự phát thải của token nhất, đồng thời chia sẻ lợi nhuận cho GLP & GMX staker dưới dạng ETH/AVAX.

Dễ thấy tỷ lệ revenue/incentive của GMX trong 30 ngày đạt ~11, cao hơn đáng kể so với các đối thủ cạnh tranh. Điều này chỉ ra GMX đang phát triển theo hướng organic và bền vững hơn so với các dự án như dYdX hay Synthetix, Kwenta.

Các dự án cạnh tranh trong mảng này cũng gặp phải đôi chút vấn đề về thanh khoản. dYdX sau khi triển khai token và các chương trình trading incentive, sau cùng vẫn rơi vào tình trạng sụt giảm liên tục về TVL. 

Ở khía cạnh này, GMX đang làm tốt hơn dYdX, TVL trên GMX đã có đà tăng trưởng khá dài, hiện số tiền trong pool GLP của GMX đã gần gấp đôi số TVL trên dYdX.

Synthetix cũng gặp phải một vấn đề nho nhỏ liên quan tới thanh khoản. Dường như dự án đã đạt tới giới hạn của mình khi SNX staker – những người cung cấp thanh khoản cho toàn bộ các dự án xây trên Synthetix, đang chững lại ở mức ~60k, TVL của dự án cũng đi ngang trong một khoảng thời gian dài. Thể hiện không có SNX staker mới, người dùng không muốn stake/cung cấp thanh khoản thêm, dự án khó mở rộng hơn.

Tháng 6 tới, Synthetix sẽ cho ra mắt phiên bản V3 nhiều khả năng sẽ giúp dự án giảm phí xuống thấp hơn nữa và giải quyết vấn đề thanh khoản, cũng như tìm thêm cách thu hút người cung cấp thanh khoản (bằng cách chấp nhận stake các loại tài sản khác ngoài token SNX). 

Xem thêm: Phân tích mô hình hoạt động Synthetix

GMX cũng không phải là không có rủi ro, mô hình hoạt động thiết kế liquidity provider là bên giao dịch đối xứng (counter party) với trader, khi các trader càng có lãi, yield cho GLP staker sẽ càng ít dẫn tới người dùng ít động lực cung cấp thanh khoản hơn, khi đó GMX cũng có thể rơi vào tình trạng thiếu thanh khoản.

Xem thêm: Rủi ro từ mô hình hoạt động của GMX

Như vậy, trên thực tế GMX đang tạm thời bị các dự án cạnh tranh bắt kịp và vượt qua về khối lượng giao dịch cũng như số lượng người dùng hàng ngày, tuy nhiên nếu xét kĩ hơn, GMX hiện vẫn là dự án phát triển bền vững nhất cũng như vẫn đang có thể đảm bảo nguồn thanh khoản tối ưu cho người dùng.

Dù vậy, việc để mất thị phần vào tay đối thủ dù chỉ một khoảng thời gian cũng là rất rủi ro, do đó GMX đã phải thanh đổi thích ứng với thị trường, chuẩn bị ra mắt phiên bản GMX V2. Cùng chờ đón những sự đổi mới và phát triển để tiếp tục duy trì cạnh tranh của các dự án Perp DEX trong thời gian tới.