Trong một bài đăng trên X, đồng sáng lập Ethereum – Vitalik Buterin – nhấn mạnh rằng việc giảm thời gian rút tài sản từ Layer 2 (L2) về Layer 1 (L1) còn quan trọng hơn cả việc đạt được “phân quyền giai đoạn 2” của L2. Ông cho rằng đây là yếu tố then chốt giúp Ethereum L1 duy trì vai trò trung tâm kinh tế của toàn bộ hệ sinh thái.
“Thật tuyệt vời khi thấy nhiều dự án L2 lớn đã đạt tới giai đoạn 1,” Buterin viết, phản hồi một bài đăng cho biết cả sáu giải pháp rollup gồm Base, Optimism, Unichain, Scroll, Ink và Kinto đều đã cập nhật để tuân thủ các yêu cầu mới của giai đoạn 1.
Ông nhấn mạnh: “Mục tiêu tiếp theo mà chúng ta nên hướng tới, theo tôi, là rút tiền nhanh (<1 giờ), thông qua các hệ thống bằng chứng tính hợp lệ (validity proofs hay còn gọi là ZK proofs). Tôi đánh giá điều này còn quan trọng hơn cả việc đạt đến giai đoạn 2.”
Thách thức khi rút tài sản từ L2
Hiện tại, việc rút tài sản từ L2 về L1 có thể mất đến một tuần nếu không sử dụng dịch vụ trung gian. Điều này không chỉ gây bất tiện cho người dùng mà còn tạo áp lực phải sử dụng các giải pháp cầu nối (bridge) tập trung, vốn sử dụng các mô hình tin cậy yếu hơn như ví multisig hoặc MPC (tính toán đa bên) – đi ngược với tinh thần phi tập trung của Ethereum.
Buterin giải thích rằng, trước đây các rollup sử dụng optimistic proof vì công nghệ bằng chứng không kiến thức (zero-knowledge proof hay ZK proof) còn non trẻ và tốn kém. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi nhanh chóng – ZK proof hiện nay đã phát triển mạnh mẽ, cho phép các rollup tương thích với Ethereum xác thực giao dịch với tốc độ cao và mức độ an toàn vượt trội.
Ông cũng nhắc đến các nền tảng như ethproofs.org đang theo dõi sự phát triển của các công nghệ ZK proof.
Buterin đề xuất một lộ trình chuyển tiếp với hệ thống bằng chứng “2 trong 3” (2-of-3), kết hợp giữa ZK proof, optimistic proof và môi trường thực thi tin cậy (TEE). Hệ thống này sẽ xác thực việc rút tiền nếu có sự đồng thuận từ hai trong ba thành phần trên.
Một thách thức kỹ thuật còn lại là chi phí gas để nộp các bằng chứng ZK lớn lên chuỗi – đây sẽ là nút thắt cuối cùng cần giải quyết để đạt đến mục tiêu rút tiền nhanh.
Định hình Ethereum trở thành trung tâm thanh toán 12 giây
Tầm nhìn dài hạn của Buterin không chỉ dừng lại ở rút tiền trong một giờ. Ông cho rằng, với các cải tiến về kỹ thuật tổng hợp bằng chứng (proof aggregation) – gộp nhiều bằng chứng rollup thành một – Ethereum L1 có thể xử lý thanh toán cho nhiều rollup trong mỗi block (khoảng 12 giây).
Điều này sẽ giúp việc di chuyển tài sản gốc giữa các L2 thông qua L1 diễn ra gần như tức thì, loại bỏ nhu cầu sử dụng cầu nối tập trung hay thời gian chờ rút kéo dài.
Trong kiến trúc như vậy, Ethereum L1 không chỉ là trụ cột bảo mật mà còn trở thành trung tâm thanh toán tốc độ cao cho toàn bộ hệ sinh thái L2. Điều này sẽ củng cố vai trò của Ethereum như một “trái tim kinh tế” nơi hầu hết tài sản, giao thức và hoạt động tài chính vẫn gắn liền với L1, trong khi quá trình mở rộng được thực hiện trên các lớp bên trên.
Buterin kết luận: Việc rút tiền nhanh không chỉ đơn thuần là nâng cấp trải nghiệm người dùng, mà là một bước chuyển hóa mang tính nền tảng trong kiến trúc Ethereum. Khi các hệ thống bằng chứng ngày càng tối ưu và việc tổng hợp bằng chứng trở thành tiêu chuẩn, Ethereum L1 có thể tiến hóa thành một lớp thanh toán tài chính tốc độ cao, phục vụ cho mạng lưới L2 ngày càng phát triển mà không cần dựa vào niềm tin.
Vương Tiễn
Theo Tapchibitcoin
