Ngày 14/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số – một dấu mốc quan trọng trong hành trình hoàn thiện khung pháp lý cho lĩnh vực tài sản số. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, mang lại hành lang pháp lý rõ ràng cho ngành công nghiệp tiền điện tử đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là một phần trong nỗ lực chiến lược nhằm cải thiện hình ảnh tài chính quốc gia và hướng tới việc được gỡ khỏi danh sách xám của Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế (FATF).
Luật mới – Hành lang pháp lý toàn diện cho tài sản số
Với việc thông qua đạo luật này, Việt Nam đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành một luật riêng cho lĩnh vực công nghệ số. Luật phân loại tài sản số, đưa ra yêu cầu cấp phép và các cơ chế tuân thủ chặt chẽ phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Thông qua việc quản lý nghiêm ngặt ngành tiền điện tử, Việt Nam kỳ vọng sẽ xử lý các quan ngại từ FATF, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và khẳng định vị thế trung tâm kinh tế số tại Đông Nam Á.
Về FATF và danh sách xám
Thành lập năm 1989 bởi Nhóm G7, FATF là tổ chức toàn cầu đưa ra các tiêu chuẩn phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và các mối đe dọa tới hệ thống tài chính quốc tế. Những quốc gia không đáp ứng được các tiêu chuẩn của FATF có thể bị đưa vào danh sách “xám” hoặc “đen”, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín tài chính và khả năng thu hút đầu tư quốc tế.
Việt Nam bị đưa vào danh sách xám của FATF từ tháng 6/2023 do tồn tại nhiều lỗ hổng trong giám sát tài chính, xác minh danh tính khách hàng (CDD), và thiếu kiểm soát đối với các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo. FATF cũng bày tỏ lo ngại về khả năng ngăn chặn tài trợ liên quan đến phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Những điểm nổi bật của Luật Công nghiệp Công nghệ số
Giải pháp Việt Nam đưa ra để xử lý các yêu cầu của FATF
Luật Công nghiệp Công nghệ số không chỉ mang ý nghĩa trong nước, mà còn là đòn bẩy chiến lược trong việc đưa Việt Nam thoát khỏi danh sách xám FATF:
Các vụ án nổi bật và tính cấp thiết của luật mới
Hai vụ lừa đảo gần đây cho thấy sự cấp thiết của việc hoàn thiện pháp luật:
Luật mới trao cho cơ quan chức năng công cụ điều tra, truy tố và ngăn chặn hiệu quả các hành vi gian lận tài sản số – điều vốn rất hạn chế trước đây.
Việt Nam – Trung tâm đổi mới công nghệ số trong khu vực
Thông qua luật mới, Việt Nam đang thể hiện tham vọng trở thành trung tâm đổi mới công nghệ số khu vực:
Tác động tới hình ảnh quốc tế và đánh giá sắp tới của FATF
Việc ban hành Luật Công nghiệp Công nghệ số là một bước tiến quan trọng trong chiến lược tuân thủ FATF của Việt Nam. Luật này cụ thể hóa các yêu cầu tại Khuyến nghị 15 của FATF, một trong những lý do chính khiến Việt Nam bị đưa vào danh sách xám. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng đã sửa đổi Thông tư 09, nâng cao quy trình CDD, chuẩn hóa báo cáo và siết chặt quy định AML.
Nếu các biện pháp được triển khai đầy đủ trước tháng 1/2026, Việt Nam có cơ hội lớn được gỡ khỏi danh sách xám – qua đó cải thiện dòng vốn quốc tế, thu hút startup và nhà đầu tư mạo hiểm, và tăng cường kết nối giữa hệ thống tài chính truyền thống với nền kinh tế số.
Vương Tiễn
Theo Tapchibitcoin
