Thị trường crypto đang trải qua bài kiểm tra thanh khoản nghiêm trọng nhất kể từ cuối năm 2022, với hơn 1.000 tỉ USD giá trị bị xóa sổ chỉ trong tháng vừa qua.
Trong khi sự biến động tiêu đề tập trung vào Bitcoin, tổn thất cấu trúc đang lan rộng sâu vào các tài sản vốn hóa lớn khác như XRP và Ethereum.
Các đợt sụt giảm song song này không phải là sự kiện riêng lẻ. Chúng phản ánh một cú sốc thanh khoản đồng bộ, buộc phải định giá lại rủi ro trên toàn hệ sinh thái tài sản số.
Rút thanh khoản Bitcoin và áp lực từ ETF
Sự suy giảm bắt đầu như một đợt điều chỉnh giá dần dần, nhưng nhanh chóng chuyển thành sự kiện thanh khoản do các nhóm nhà đầu tư cụ thể thúc đẩy.
Dữ liệu từ CheckOnChain cho thấy chỉ riêng ngày 21/11, các trader đã ghi nhận 1 tỉ USD thua lỗ – một trong những ngày chịu mức lỗ nặng nhất trong năm.
Áp lực bán chủ yếu xuất phát từ các holder nắm giữ coin dưới 3 tháng. Đây là nhóm phản ứng nhạy cảm nhất với biến động và thường gia nhập thị trường gần đỉnh cục bộ, do đó cũng là nhóm đầu tiên thoát vị thế khi giá đi xuống.
Dữ liệu từ Glassnode cho thấy Tỷ lệ Lợi nhuận/Thua lỗ của các holder ngắn hạn Bitcoin đã sụt xuống mức chỉ từng xuất hiện trong đáy thị trường gấu 2022, cho thấy nhóm nhà đầu tư mới đang bán mạnh khi thị trường suy yếu.
Khác với đợt sụp đổ năm 2022 do lây lan tín dụng và phá sản sàn, lần giảm giá hiện tại chủ yếu xuất phát từ sự cạn kiệt cầu biên và việc giải chấp đòn bẩy cơ học. CryptoQuant cũng ghi nhận hiện tại thị trường gần như không có hoạt động của cá voi lớn.
Đồng thời, sự đầu hàng on-chain diễn ra cùng với sự đảo chiều mạnh trong dòng vốn tổ chức. Các ETF Bitcoin giao ngay tại Mỹ, vốn từng chấm dứt chuỗi rút vốn 5 ngày nhờ dòng tiền nhỏ đầu tuần, lại chịu áp lực bán trở lại. Dữ liệu Coinperps cho thấy chỉ riêng ngày 20/11, dòng tiền ra đạt 903 triệu USD – mức cao nhất trong tháng và nằm trong top các ngày rút vốn lớn kể từ khi sản phẩm ra mắt vào tháng 1/2024.
Tổng lượng rút vốn 3,79 tỉ USD tính đến nay đã vượt mức kỷ lục của tháng 2, tạo ra cú sốc thanh khoản đáng kể. Bitcoin ETF hiện giảm 3,98 tỉ USD so với mức tài sản quản lý cao nhất, đánh dấu mức giảm thứ hai trong lịch sử ngắn ngủi của các sản phẩm này.
Các quỹ buộc phải bán tài sản cơ sở để đáp ứng yêu cầu rút vốn, đồng thời tạo thêm áp lực bán cho thị trường giao ngay vốn đã khó hấp thụ lượng cung từ các holder ngắn hạn hoảng loạn.
XRP chốt lỗ mạnh và sự sụt giảm lợi nhuận
Trong khi Bitcoin là tâm điểm biến động, XRP nổi lên như thước đo tác động thứ cấp của cuộc khủng hoảng thanh khoản.
Trước đây, XRP đôi khi tách khỏi Bitcoin trong những giai đoạn biến động, nhưng lần này, mức lỗ của nó đang theo sát đồng leader. Khi giá Bitcoin giảm về khoảng 81.000 USD, XRP đã rơi xuống dưới 2 USD lần đầu tiên kể từ tháng 4.
Dữ liệu Glassnode cho thấy Lỗ thực tế của XRP theo EMA 30 ngày đã tăng lên 75 triệu USD/ngày – mức từng xuất hiện vào tháng 4/2025.
Hiện tượng này chứng minh sự đầu hàng không còn giới hạn ở các nhà đầu tư Bitcoin “chơi chơi” mà đã lan ra holder các altcoin lớn. Nhiều nhà đầu tư chọn chốt lỗ thay vì giữ vị thế, phản ánh mất niềm tin vào khả năng phục hồi ngắn hạn.
Chỉ 58,5% nguồn cung XRP đang có lợi nhuận – mức thấp nhất kể từ tháng 11/2024 khi token giao dịch quanh 0,53 USD. Khoảng 41,5% nguồn cung (tương đương 26,5 tỉ token) đang lỗ chưa thực hiện, tạo áp lực bán ra nếu giá phục hồi, cản trở đà tăng.
Điều đáng chú ý, sự sụt giảm này diễn ra bất chấp sự hứng khởi của cộng đồng về các ETF XRP mới ra mắt. Dữ liệu cho thấy các hạn chế thanh khoản vĩ mô và áp lực từ đợt giảm của Bitcoin đang lấn át mọi kỳ vọng tăng giá riêng của XRP.
Yếu tố cấu trúc
Sự suy giảm nhanh và mạnh của XRP phản ánh sự khác biệt cấu trúc so với Bitcoin.
Các chỉ báo kỹ thuật cũng phản ánh điểm yếu này: XRP vừa hình thành “death cross”, giá giảm dưới cả MA 50 ngày và 200 ngày, tín hiệu kiệt sức động lượng và thường đi kèm với áp lực bán kéo dài.
Tuy nhiên, yếu tố chính vẫn là động lực thị trường rộng hơn. Khi Bitcoin trải qua sự kiện thanh khoản do dòng ETF ra và capitulation của holder ngắn hạn, altcoin như XRP trở thành bộ giảm xóc, khuếch đại biến động thay vì làm giảm. Thanh khoản từ Bitcoin không chảy sang altcoin, mà rút ra khỏi hệ sinh thái crypto, vào fiat hoặc stablecoin, khiến XRP dễ tổn thương trước các làn sóng panic selling thứ cấp.
Triển vọng thị trường
Thị trường hiện đang vận hành theo một vòng lặp phản hồi nguy hiểm:
-
Giá Bitcoin giảm → tăng rút vốn ETF → buộc quỹ bán tài sản cơ sở → giá tiếp tục giảm.
-
Giá thấp hơn kích hoạt panic selling từ các holder ngắn hạn → thị trường trở nên thiếu thanh khoản.
-
Altcoin như XRP thua lỗ lớn hơn do sổ lệnh mỏng → tâm lý xấu tiếp tục → thúc đẩy rút vốn ETF.
Động lực này giải thích vì sao XRP thua lỗ mạnh ngay cả khi không có tin xấu riêng. Nguyên nhân là hệ thống, không phải sự kiện đơn lẻ.
Bitcoin vẫn là tín hiệu chính, nhưng mức lỗ thực tế ở XRP phản ánh sự mong manh sâu hơn của thị trường, bắt nguồn từ hạn chế thanh khoản và cơ cấu nhà đầu tư hiện tại.
Để thị trường ổn định, Bitcoin cần hấp thụ áp lực bán từ ETF và khôi phục niềm tin của các holder ngắn hạn. Cho đến khi vòng lặp phản hồi này được phá vỡ nhờ dòng vốn ổn định hoặc cầu giao ngay trở lại, các tài sản thanh khoản yếu như XRP vẫn dễ rủi ro.
XRP là thước đo quan trọng: nếu các chỉ số lợi nhuận ổn định, có thể thị trường đã loại bỏ phần lớn nhà đầu tư yếu. Nếu thua lỗ tiếp tục tăng, cú sốc thanh khoản vẫn chưa chạm đáy.
Thạch Sanh
Theo Tapchibitcoin
