Doanh thu của các thợ đào Bitcoin bao gồm hai thành phần chính: phần thưởng từ khối (block subsidy) và phí giao dịch. Phần thưởng khối hiện tại là 3,125 BTC mỗi khối, mang lại khoảng 45 triệu USD doanh thu hàng ngày cho thợ đào, nhưng sẽ giảm dần theo cơ chế halving cho đến khi đạt 0 vào khoảng năm 2140, khi toàn bộ 21 triệu BTC đã được khai thác.
Khi đó, động lực kinh tế của thợ đào sẽ chuyển hoàn toàn sang phí giao dịch, nghĩa là họ chỉ kiếm được từ số tiền người dùng sẵn sàng trả để mua không gian khối. Mô hình kinh tế này dựa trên giả định rằng khối lượng giao dịch sẽ tăng mạnh hoặc giá Bitcoin sẽ tăng đủ để bù đắp cho thợ đào chỉ thông qua phí giao dịch.
Hiện tại, phí giao dịch chỉ đóng góp khoảng 300.000 USD mỗi ngày vào doanh thu của thợ đào, đánh dấu mức thấp nhất trong 12 tháng và chiếm chưa tới 1% tổng thu nhập của họ. Con số này vẫn rất nhỏ so với phần thưởng khối, cho thấy mạng lưới hiện phụ thuộc nhiều vào phần thưởng từ lạm phát hơn là khả năng bền vững dựa trên phí.
Phí giao dịch từng tăng mạnh, đặc biệt trong các năm 2023 và 2024, nhờ các giao thức như Ordinals và Runes tạo ra nhu cầu kéo dài đối với không gian khối Bitcoin. Những đổi mới tương tự có khả năng xuất hiện trong tương lai, thúc đẩy doanh thu phí tăng theo chu kỳ. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu mức độ hoạt động này có đủ bền vững để đảm bảo an ninh mạng trong môi trường sau khi phần thưởng khối kết thúc.
Số liệu sử dụng on-chain hiện tại cho thấy Bitcoin chủ yếu hoạt động như một mạng lưới chuyển tiền, thay vì nền tảng cho các ứng dụng đa dạng, điều này hạn chế tiềm năng tạo doanh thu từ phí.
Mặc dù việc kết thúc phần thưởng khối vẫn còn hơn một thế kỷ nữa, nhưng phí giao dịch thấp liên tục đặt ra câu hỏi về kinh tế dài hạn của thợ đào. Giả định phổ biến là giá Bitcoin sẽ tăng đủ để ngay cả doanh thu từ phí khiêm tốn cũng vẫn đảm bảo lợi ích kinh tế cho thợ đào.
Nếu một phần đáng kể thợ đào rút lui vì doanh thu không đủ, mạng lưới có thể chứng kiến giảm hash rate và điều chỉnh độ khó, tiềm ẩn rủi ro về an ninh trong giai đoạn chuyển đổi.
Hiện tại, đây vẫn là một đặc điểm thiết kế cần theo dõi hơn là mối lo ngay lập tức, nhưng mức độ hoạt động on-chain thấp kéo dài đáng được chú ý khi phần thưởng khối tiếp tục giảm theo chương trình.
Thương Ưởng
Theo Tapchibitcoin
