Alex Thorn, Giám đốc nghiên cứu tại Galaxy Digital, đã lên tiếng chỉ trích mô hình kinh doanh của nhiều blockchain layer-2 (L2) trên Ethereum, cho rằng chúng đang vận hành theo hướng “hút máu ETH” thay vì thực sự đóng góp trở lại cho mạng lưới layer-1 (L1).
Trong một bài đăng ngày 6/8 trên mạng xã hội, Thorn lập luận rằng hầu hết các mạng L2 giữ lại phần lớn doanh thu phí giao dịch nhưng đóng góp rất ít ngược lại cho Ethereum. Ông nhấn mạnh thêm:
Cấu trúc phí sau EIP-4844
Thorn chỉ ra rằng sau khi nâng cấp EIP-4844 được triển khai, chi phí xác nhận blob và phí gas trên L1 mà các L2 chi trả chỉ dao động quanh mức 10.000 USD mỗi ngày. Trong khi đó, doanh thu phí người dùng mà các L2 thu được mỗi ngày lên tới 100.000–400.000 USD — mang lại biên lợi nhuận rất lớn ngay cả sau khi trừ chi phí vận hành mạng.
Blobs là không gian dữ liệu chuyên biệt được dùng bởi các blockchain layer-2 nhằm lưu trữ dữ liệu hiệu quả hơn trên Ethereum.
Thorn cũng so sánh khoản chi trả từ Base (mạng L2 do Coinbase phát triển) cho Optimism Collective – do Base sử dụng công nghệ OP Stack – với khoản chi trả của các L2 cho chính Ethereum. Trong vòng 180 ngày qua, Base đã trả 4,4 triệu USD cho Optimism, trong khi toàn bộ các L2 cộng lại chỉ trả 3,05 triệu USD cho Ethereum (bao gồm blob và gas).
Ông tiết lộ thêm: trong quý 2, Coinbase thu được 14,9 triệu USD phí giao dịch từ Base, chỉ chi 443.000 USD cho chi phí dữ liệu trên L1 và 2,16 triệu USD cho Optimism, rồi kết luận:
Kết luận lại, Thorn đặt câu hỏi lớn về mức độ “đồng thuận lợi ích” giữa các L2 và Ethereum:
Cuộc tranh cãi chưa hồi kết
Cuộc tranh luận về việc các L2 nên chia sẻ bao nhiêu giá trị kinh tế cho Ethereum đã diễn ra trong nhiều năm qua, và lập luận của Thorn đang thổi bùng lại làn sóng tranh cãi đó.
Trước đó, Base đã đạt cấp độ “Stage 1” trên bảng đánh giá L2Beat vào tháng 4 – cấp độ thể hiện mức độ phân quyền trung bình theo khung đánh giá do Vitalik Buterin đề xuất. Để đạt “Stage 2”, L2 cần đảm bảo không một nhóm cá nhân nào có thể kiểm soát trạng thái mạng – ngoại trừ chính hệ thống mã nguồn.
Base cũng như một số L2 khác đã tăng cường cơ chế bảo mật để ngăn chặn hành vi chặn luồng dữ liệu lên mainnet, ngoại trừ trường hợp ít nhất 75% của hội đồng an ninh mạng bị thỏa hiệp.
Mặc dù EIP-4844 giúp giảm chi phí dữ liệu cho L2 nhờ blobs, nhưng câu hỏi lớn về việc L2 có nên trả lại phần lớn giá trị cho Ethereum – thay vì giữ lại cho chính họ hoặc các tổ chức phát triển nền tảng – vẫn chưa có lời giải rõ ràng.
Thạch Sanh
Theo Tapchibitcoin
