Báo cáo lạm phát của Mỹ vừa mang đến một cú sốc tích cực lớn nhất trong nhiều tháng. Tuy nhiên, trái ngược với kỳ vọng về một đợt phục hồi mạnh mẽ, cả Bitcoin và thị trường chứng khoán đều bất ngờ giảm sâu trong phiên giao dịch tại Mỹ.
Diễn biến này khiến không ít nhà đầu tư hoang mang, nhưng khi phân tích kỹ về cấu trúc thị trường, vị thế giao dịch và thanh khoản, chúng ta sẽ nhận thấy những nguyên nhân quen thuộc, thay vì chỉ tập trung vào các yếu tố vĩ mô.
Điều gì đã xảy ra sau khi chỉ số CPI của Mỹ được công bố?
Theo báo cáo mới nhất, CPI tiêu đề của Mỹ trong tháng 11 chỉ tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn nhiều so với dự báo 3,1%. CPI lõi cũng chỉ đạt 2,6%, tiếp tục gây bất ngờ cho thị trường.
Về lý thuyết, đây là thông tin cực kỳ tích cực, mang lại nhiều kỳ vọng cho các tài sản rủi ro trong năm 2025. Thị trường đã phản ứng đúng như dự báo ban đầu: Bitcoin nhanh chóng tăng lên vùng $89.000, trong khi chỉ số S&P 500 cũng bật mạnh ngay sau khi dữ liệu được công bố.
Tuy nhiên, chỉ khoảng 30 phút sau, Bitcoin đảo chiều giảm mạnh. Sau khi chạm mức cao nhất trong ngày gần $89.200, giá BTC bị bán tháo quyết liệt, giảm về vùng $85.000. S&P 500 cũng ghi nhận những biến động tương tự, với các nhịp giảm sâu trong ngày đã xóa sạch phần lớn mức tăng ban đầu trước khi tạm ổn định trở lại.
Sự đảo chiều đồng loạt giữa thị trường tiền số và chứng khoán Mỹ cho thấy đây không đơn thuần là phản ứng riêng lẻ của từng loại tài sản hay do tâm lý nhất thời, mà là hệ quả của các yếu tố cấu trúc thị trường.
Dữ liệu bán chủ động của Bitcoin hé lộ câu chuyện
Một trong những dấu hiệu rõ rệt nhất đến từ khối lượng bán chủ động (taker sell volume) của Bitcoin.
Biểu đồ giao dịch trong ngày cho thấy các đợt tăng mạnh về khối lượng bán chủ động xuất hiện chính xác vào thời điểm Bitcoin bắt đầu giảm giá. Đây là những lệnh bán mạnh, chủ động tấn công bên mua, chứ không phải động thái chốt lời thụ động.
Các đợt bán này tập trung trong giờ giao dịch tại Mỹ và trùng khớp với giai đoạn giảm giá nhanh nhất.
Xem xét ở góc độ tuần, mô hình này càng rõ nét hơn. Những đợt bán mạnh tương tự đã xuất hiện nhiều lần trong tuần qua, chủ yếu vào các khung giờ thanh khoản cao, cho thấy đây là các đợt bán ép buộc hoặc bán theo hệ thống, thay vì sự rút lui lẻ tẻ của nhà đầu tư cá nhân.
Hành vi này phù hợp với các chuỗi thanh lý vị thế, chiến lược giao dịch theo biến động và các thuật toán tự động giảm rủi ro — tất cả đều có xu hướng tăng tốc khi giá đi ngược lại các vị thế sử dụng đòn bẩy cao.
Vì sao “tin tốt” lại trở thành chất xúc tác cho đợt bán tháo?
Báo cáo CPI không gây ra đợt bán tháo vì là tin xấu, mà chính vì nó quá tốt.
Lạm phát giảm đã tạm thời giúp tăng thanh khoản và thu hẹp chênh lệch giá, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư lớn thực hiện giao dịch khối lượng lớn một cách hiệu quả.
Cú tăng giá ban đầu của Bitcoin có thể đã gặp phải vùng lệnh chờ dày đặc, các lệnh cắt lỗ và vị thế đòn bẩy ngắn hạn. Khi động lực tăng bị chặn lại, giá đảo chiều, kích hoạt hàng loạt lệnh thanh lý và cắt lỗ tự động.
Quá trình này khiến lực bán bắt buộc trên thị trường ngày càng mạnh, dẫn đến đà giảm giá nhanh và quyết liệt, thay vì diễn ra từ từ.
Diễn biến “biến động mạnh” trong ngày của S&P 500 cũng phản ánh động lực tương tự. Các nhịp giảm nhanh rồi hồi phục trong các phiên công bố dữ liệu vĩ mô thường là kết quả của hoạt động phòng ngừa rủi ro của các nhà tạo lập thị trường, hiệu ứng gamma từ quyền chọn và các dòng tiền hệ thống điều chỉnh rủi ro theo thời gian thực.
Có phải thị trường bị thao túng?
Các biểu đồ không chứng minh có sự thao túng, nhưng lại thể hiện những mô hình thường liên quan đến việc săn cắt lỗ và khai thác thanh khoản:
Những hành vi này rất phổ biến ở các thị trường sử dụng đòn bẩy cao. Các tác nhân chính thường là các quỹ lớn, nhà tạo lập thị trường và các chiến lược hệ thống hoạt động trên thị trường phái sinh, quyền chọn và giao ngay. Mục tiêu của họ không phải kiểm soát câu chuyện thị trường, mà là tối ưu hóa thực thi giao dịch và quản lý rủi ro.
Đặc biệt với thị trường tiền điện tử, nơi đòn bẩy vẫn cao và thanh khoản dễ biến động ngoài các khung giờ chính, các dòng tiền này có thể tạo ra những biến động rất mạnh.
Điều này có ý nghĩa gì đối với tương lai?
Đợt bán tháo vừa qua không làm mất hiệu lực tín hiệu tích cực từ báo cáo CPI. Lạm phát thực sự đã hạ nhiệt, và điều này vẫn hỗ trợ cho các tài sản rủi ro về dài hạn. Những gì thị trường vừa trải qua chỉ là một đợt điều chỉnh vị thế ngắn hạn, không phải sự đảo chiều xu hướng vĩ mô.
Trong ngắn hạn, các nhà đầu tư sẽ theo dõi liệu Bitcoin có giữ được trên vùng hỗ trợ gần đây và áp lực bán có giảm đi khi các lệnh thanh lý được xử lý.
Nếu khối lượng bán chủ động giảm và giá duy trì ổn định, dữ liệu CPI tích cực có thể sẽ tiếp tục phát huy tác động trong những phiên giao dịch tiếp theo.
Theo Tapchibitcoin
