DeFi (Tài chính phi tập trung) là một hình thức tài chính dựa trên blockchain, không phụ thuộc vào các bên trung gian tài chính trung ương như người môi giới, sàn giao dịch hoặc ngân hàng để cung cấp các công cụ tài chính truyền thống, mà thay vào đó sử dụng các hợp đồng thông minh trên blockchain, loại phổ biến nhất là Ethereum.
Nền tảng DeFi cho phép mọi người cho vay hoặc đi vay từ những người khác, đầu cơ dựa theo sự biến động giá trên một loạt các tài sản sử dụng phái sinh, thương mại tiền mã hóa, bảo đảm chống lại rủi ro, và kiếm được lãi trong những tài khoản giống như sổ tiết kiệm. DeFi sử dụng kiến trúc phân lớp và các blocks xây dựng có khả năng kết hợp cao.
Stani Kulechov, nhà sáng lập kiêm CEO của Aave – một trong những giao thức cho vay DeFi lớn nhất thế giới – nhận định rằng lãi suất thấp sẽ tạo điều kiện thuận lợi để DeFi bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ.
“Tôi cho rằng mỗi lần các ngân hàng trung ương, dù là Fed hay ECB, cắt giảm lãi suất thì đều đồng nghĩa với việc mở ra thêm cơ hội chênh lệch lợi suất cho DeFi,” Kulechov chia sẻ tại hội nghị Token2049 ở Singapore hôm thứ Tư. “Khi lãi suất tiếp tục đi xuống, chúng ta sẽ chứng kiến một chu kỳ tăng giá mạnh mẽ đối với lợi suất trong DeFi.”
Theo ông, điều này sẽ mở ra cơ hội tiếp cận nguồn lợi suất “cực kỳ hấp dẫn”, mang lại tiềm năng tài chính to lớn cho nhà đầu tư ở mọi khu vực.
Stani Kulechov
Tháng trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã hạ lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, đưa biên độ xuống còn 4% – 4,25%, với tỷ lệ bỏ phiếu 11-1. Fed cũng phát tín hiệu sẽ có thêm hai lần giảm lãi suất nữa trước cuối năm 2025, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump kêu gọi cắt giảm chi phí vay vốn nhiều hơn nữa.
Mỹ từng duy trì mức lãi suất gần 0% trong giai đoạn hậu COVID-19, tạo điều kiện cho “DeFi Summer” – thời điểm tổng giá trị khóa (TVL) trong DeFi bùng nổ từ chưa đến 1 tỷ USD lên 10 tỷ USD chỉ trong vài tháng.
“Chúng ta đã xây dựng được một hạ tầng DeFi tuyệt vời,” Kulechov nói. “Và giờ là lúc DeFi có thể được tích hợp sâu hơn vào hệ thống tài chính – fintech truyền thống để phân phối lợi suất.”
Bên cạnh đó, ông dự báo tài sản mã hóa (tokenized assets) sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong tương lai của DeFi, khi khung pháp lý về tokenization được nới lỏng hơn.
Aave đã chứng kiến mức tăng trưởng ấn tượng trong năm 2025, với TVL tăng hơn gấp đôi, từ khoảng 21 tỷ USD lên 43,4 tỷ USD hiện tại. Theo dữ liệu của DefiLlama, Aave đang xếp hạng 6 về doanh thu phí, ghi nhận hơn 99 triệu USD trong 30 ngày gần nhất.
“Sự tăng trưởng của Aave song hành với làn sóng chấp nhận DeFi ở cấp độ tổ chức, khi lĩnh vực này đã dần chuyển từ công nghệ thử nghiệm sang hạ tầng tài chính thực tiễn,” báo cáo tháng 8 cho biết. “Xu hướng này cho thấy cho vay phi tập trung có thể ngày càng trở thành cầu nối giữa tài chính truyền thống và thị trường tiền điện tử, mang lại các mô hình cho vay quen thuộc nhưng với tính minh bạch và khả năng tiếp cận toàn cầu vượt trội.”
Đồng sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin, cho rằng DeFi rủi ro thấp có tiềm năng trở thành ứng dụng cốt lõi của Ethereum, tương tự như cách tìm kiếm đóng vai trò nền tảng cho Google. Theo ông, các giao thức DeFi hiện nay đã trở nên an toàn hơn, hình thành một “lõi ổn định”, đủ sức hỗ trợ bền vững cho Ethereum trong khi vẫn giữ vững giá trị cốt lõi về phi tập trung.
DeFi rủi ro thấp: nền tảng cho tăng trưởng bền vững
Vitalik giải thích trong blog rằng DeFi rủi ro thấp bao gồm các ứng dụng cơ bản như thanh toán, tiết kiệm, tài sản tổng hợp và cho vay thế chấp. Đây là những lĩnh vực không chỉ tạo ra giá trị kinh tế vững chắc mà còn phù hợp với mục tiêu toàn cầu hóa và dân chủ hóa tài chính mà Ethereum theo đuổi.
Ông so sánh: giống như Google tạo ra nhiều sản phẩm khác nhau từ trình duyệt, AI, đến phần cứng, nhưng doanh thu chủ yếu vẫn đến từ tìm kiếm và quảng cáo, Ethereum cũng cần một “trụ cột kinh tế” đủ mạnh. DeFi rủi ro thấp có thể đảm nhận vai trò đó, vừa đảm bảo nguồn thu ổn định, vừa duy trì tính toàn vẹn văn hóa của cộng đồng.
Sự thay đổi trong nhận thức về DeFi
Trong giai đoạn đầu, DeFi thường bị chỉ trích vì xoay quanh đầu cơ ngắn hạn và lợi suất cao nhưng thiếu bền vững, từ NFT, memecoin cho đến yield farming. Tuy nhiên, Vitalik cho rằng điều này phần lớn đến từ rủi ro kỹ thuật cao và rào cản pháp lý. Khi các giao thức dần trưởng thành và giảm thiểu rủi ro, DeFi bắt đầu hình thành một hệ sinh thái ổn định, đủ sức phục vụ nhu cầu tài chính thực tiễn như tiết kiệm và thanh toán toàn cầu.
Theo ông, so với rủi ro trong hệ thống tài chính truyền thống (TradFi), DeFi ngày nay thậm chí có thể mang lại mức độ minh bạch và an toàn cao hơn, đặc biệt trong bối cảnh bất ổn chính trị toàn cầu gia tăng.
Sự phù hợp văn hóa với Ethereum
Vitalik nhấn mạnh rằng DeFi rủi ro thấp mang lại ba giá trị then chốt:
Theo ông, điều này giúp Ethereum tránh rơi vào “cái bẫy” mà Google mắc phải khi phụ thuộc quá nhiều vào quảng cáo, từ đó đi ngược lại các giá trị ban đầu.
Tương lai của DeFi rủi ro thấp
Vitalik dự báo rằng DeFi rủi ro thấp có thể phát triển thành các ứng dụng tiên tiến hơn như:
Ông khẳng định: “DeFi rủi ro thấp không chỉ đang nuôi dưỡng nền kinh tế Ethereum, mà còn góp phần mở rộng cơ hội tài chính cho toàn thế giới. Đây là một thành tựu mà cộng đồng có thể tự hào, và là nền tảng để Ethereum tiếp tục đổi mới”.
Thị trường DeFi hiện đang ổn định với Tổng giá trị khóa (TVL) đạt 160,56 tỷ USD, song dữ liệu cho thấy thanh khoản phân tán rõ rệt giữa giao ngay và phái sinh, trong khi phần lớn tài sản thế chấp tập trung ở một vài nền tảng lớn.
Đáng chú ý, vốn hóa stablecoin đã tăng 1,32% trong tuần qua lên 289,67 tỷ USD, trong đó Tether chiếm ưu thế với 170,6 tỷ USD (58,9%). Sự mở rộng này tạo nền tảng cho cả thị trường giao ngay và hợp đồng vĩnh viễn, với khối lượng giao dịch tuần qua lần lượt đạt 114,13 tỷ USD và 124,66 tỷ USD – gần như cân bằng.
Trong 24 giờ, tỷ trọng cũng duy trì ở mức 51% spot / 49% perps, cho thấy nhà đầu tư tham gia đồng thời ở nhiều lớp: vừa dùng đòn bẩy đầu cơ qua perps, vừa giao dịch tất toán qua DEX spot.
Dòng vốn tập trung vào lending và staking
Thanh khoản DeFi hiện không phân bổ đều: chỉ riêng Aave, Lido và EigenLayer đã nắm hơn 100 tỷ USD TVL (62%). Nếu tính thêm Binance staked ETH và Ethena, tỷ lệ này vượt 80%.
Dòng vốn lớn tuần qua chủ yếu đổ vào Spark (+1,8 tỷ USD), Aave (+1,9 tỷ USD) và Lido (+1,6 tỷ USD), trong khi hệ thống Sky (Maker) sụt giảm 160 triệu USD.
Điều này cho thấy DeFi vẫn xoay quanh các “nguyên thủy” như lending, liquid staking và restaking, thay vì các ứng dụng on-chain đa dạng hơn.
Thị phần DEX: cạnh tranh gay gắt, dòng tiền xoay vòng nhanh
Trong mảng giao ngay, Uniswap tiếp tục dẫn đầu với 23,47 tỷ USD giao dịch/tuần (20,6% thị phần). Tuy nhiên, tăng trưởng ấn tượng lại thuộc về các DEX mới nổi:
Ngược lại, Raydium giảm mạnh 48% còn 4,6 tỷ USD, cho thấy dòng tiền Solana đang dịch chuyển sang Meteora và các pool mới có ưu đãi hấp dẫn hơn.
Phái sinh và cuộc đua doanh thu
Thị trường hợp đồng vĩnh viễn đạt 124,66 tỷ USD/tuần, cao hơn spot khoảng 10 tỷ USD. Các giao thức nổi bật nhờ khả năng sinh lời vượt trội:
Trong khi đó, Aave chỉ tạo ra 13,2 triệu USD doanh thu trên TVL hơn 41 tỷ USD (0,03%), cho thấy sự chênh lệch cực lớn giữa mảng cho vay và mảng phái sinh.
Stablecoin: “ngân hàng trung ương” của DeFi
Stablecoin tiếp tục là nền tảng cốt lõi với gần 290 tỷ USD lưu hành. Tether và Circle chiếm vị trí thống trị, lần lượt tạo ra 642 triệu USD và 220 triệu USD doanh thu trong 30 ngày, tương đương 72% tổng thu nhập toàn thị trường. Khi cộng thêm Hyperliquid và Pump, tỷ lệ này lên tới 85%.
Điều này cho thấy stablecoin không chỉ là đơn vị thanh toán mà còn đóng vai trò như “ngân hàng trung ương” của DeFi, quyết định tốc độ mở rộng thanh khoản. Bất kỳ biến động chính sách hoặc rủi ro pháp lý nào liên quan đến USDT/USDC đều có thể ảnh hưởng tức thì đến toàn bộ hệ sinh thái.
Kết luận
Thị trường DeFi hiện nay thể hiện ba đặc điểm chính:
Tập trung tài sản thế chấp vào lending, staking và restaking.
Dòng vốn spot dịch chuyển mạnh sang các DEX mới trên Solana và Base.
Phái sinh và stablecoin chiếm ưu thế về doanh thu và kiểm soát dòng vốn.
Bề ngoài, DeFi trông có vẻ rộng lớn với hàng trăm giao thức và nhiều chuỗi lớn. Nhưng thực tế, quyền kiểm soát vốn và người dùng chỉ nằm trong tay chưa đến 20 cái tên. Điều này mang lại hiệu quả ngắn hạn nhưng đồng thời làm tăng rủi ro hệ thống.
Tương lai của DeFi sẽ phụ thuộc vào sự cân bằng giữa đổi mới, cơ chế khuyến khích và an toàn vốn – quyết định liệu thị trường sẽ bền vững và đa dạng hơn, hay tiếp tục phụ thuộc vào nhóm ít giao thức thống trị hiện nay.
DeFi đang chứng kiến sự hồi sinh mạnh mẽ khi stablecoin – xương sống của hoạt động on-chain – vừa thiết lập kỷ lục giao dịch mới.
Theo báo cáo mới nhất từ công ty phân tích blockchain Sentora (trước đây là IntoTheBlock), khối lượng giao dịch stablecoin on-chain trong tháng 7/2025 đã vượt mốc 1,5 nghìn tỷ đô la, đánh dấu mức cao nhất mọi thời đại và cho thấy sự trở lại ấn tượng của DeFi.
Nguồn: Sentora/X
Biểu đồ từ Sentora cho thấy xu hướng tăng mạnh mẽ đã bắt đầu từ đầu năm 2025, với mức giao dịch chỉ 950 tỷ USD vào tháng 1. Từ đó đến nay, hoạt động stablecoin không ngừng bùng nổ, trở thành động lực trung tâm giúp hồi sinh hệ sinh thái DeFi sau thời gian dài trì trệ.
Chỉ riêng 5 ngày đầu tháng 8, khối lượng giao dịch stablecoin đã đạt gần 200 tỷ USD, cho thấy tháng này có thể dễ dàng vượt mốc 1,2 nghìn tỷ USD, tiếp tục thiết lập các kỷ lục mới.
Đứng sau đà phục hồi ấn tượng này chính là “công lao to lớn” của Ethereum, khi giá ETH bật tăng lên ngưỡng 4.000 USD, góp phần kích thích dòng vốn đổ vào DeFi. Tổng giá trị bị khóa (TVL) trên toàn bộ hệ sinh thái DeFi đã cán mốc 179 tỷ USD – mức cao nhất kể từ năm 2022. Đặc biệt, các giao thức staking thanh khoản như Lido, Rocket Pool,… đang thu hút lượng tiền lớn từ nhà đầu tư tìm kiếm lợi suất bền vững.
Nhìn chung, những xu hướng này cho thấy mức độ sử dụng stablecoin trong các giao dịch on-chain đang tăng vọt, đặc biệt là sau khi Đạo luật GENIUS của Hoa Kỳ được thông qua, thiết lập bộ quy định chính thức cho các token tiền điện tử gắn với fiat.
USDC thống lĩnh giao dịch on-chain, USDT lặng lẽ lấy lại thị phần
Trong làn sóng tăng trưởng này, USDC của Circle nổi lên như “người dẫn đường” trong các giao dịch DeFi, chiếm từ 40–48% tổng khối lượng giao dịch stablecoin hàng tháng xuyên suốt năm 2025.
Trong khi đó, USDT của Tether giữ vị trí thứ hai với 20–27% thị phần, còn DAI của MakerDAO dao động trong khoảng 17–33% tùy từng tháng. Ba token này hiện chiếm trên 90% hoạt động stablecoin toàn thị trường.
Đáng chú ý, dù không dẫn đầu về khối lượng giao dịch, USDT đang âm thầm lấy lại chỗ đứng, đặc biệt là trên các giao thức cho vay DeFi. Theo Sentora, khối lượng USDT được phân bổ trên Aave đã tăng 123% kể từ đầu năm, đạt gần 7,5 tỷ đô la – một dấu hiệu rõ ràng về sự gia tăng niềm tin và nhu cầu đối với đồng stablecoin lâu đời này.
Nguồn: Sentora/X
USDT vẫn là ông vua nguồn cung
Dù không chiếm ưu thế về khối lượng giao dịch on-chain, USDT vẫn là stablecoin lớn nhất thế giới xét theo tổng nguồn cung, nắm giữ 61,41% thị phần, tương đương 164,70 tỷ USD đang lưu hành, tăng 3,28% chỉ trong một tháng.
Trái lại, USDC gần đây gặp phải một số vấn đề liên quan đến bảo mật. Một người dùng đã mất hơn 908.000 USD do bị lừa chấp thuận một hợp đồng cũ, làm dấy lên lo ngại về tính an toàn của các giao thức tích hợp Circle. Dù vậy, công ty vẫn đang tiến hành kế hoạch mở rộng đầy tham vọng, với mục tiêu gọi vốn lên tới 624 triệu USD thông qua đợt IPO, hướng đến mức định giá 6,7 tỷ USD.
Sự kết hợp giữa khối lượng giao dịch stablecoin cao kỷ lục, TVL bùng nổ, cùng với các yếu tố vĩ mô hỗ trợ như khung pháp lý rõ ràng và giá ETH tăng mạnh đã vẽ nên một bức tranh đầy hy vọng cho tương lai DeFi. Stablecoin đang không chỉ là phương tiện thanh toán mà còn là chất xúc tác phục hồi niềm tin của thị trường.
Nếu đà tăng này tiếp tục, năm 2025 có thể đánh dấu sự tái sinh toàn diện của DeFi – nơi stablecoin không chỉ giữ vai trò nền tảng mà còn trở thành đầu tàu tăng trưởng cho cả ngành crypto.
Thị trường crypto nổi tiếng với những đợt tăng giá bùng nổ. Vào tháng 10/2024, tổng vốn hóa thị trường đã tăng vọt từ khoảng 2,7 nghìn tỷ USD lên 3,8 nghìn tỷ USD chỉ trong hai tháng.
Điều tương tự cũng xảy ra vào đầu năm 2024 khi tổng vốn hóa thị trường tăng vọt từ 1,7 nghìn tỷ USD vào tháng 2 lên 2,85 nghìn tỷ USD vào giữa tháng 3.
Hiện tại, câu chuyện đã khác. Kể từ tháng 6/2025, vốn hoá chỉ tăng từ 3,5 nghìn tỷ USD lên 3,94 nghìn tỷ USD. Thị trường vẫn đang trong giai đoạn tăng giá (như các chuyên gia dự đoán), nhưng đà tăng có vẻ đang chững lại. Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ lĩnh vực DeFi, nơi hoạt động vay mượn đang chiếm ưu thế.
Bùng nổ vay mượn và sự thống trị của stablecoin
Vào thời điểm hiện tại, tổng giá trị tài sản bị khóa (TVL) trong DeFi đạt khoảng 152 tỷ USD, trong đó gần 49 tỷ USD là các khoản vay. Với giả định tỷ lệ sử dụng 40%, các giao thức cho vay cần khoảng 123 tỷ USD tiền gửi để hỗ trợ số tiền vay nói trên — tức khoảng 81% tổng TVL.
Con số này chỉ mang tính ước lượng, vì TVL còn bao gồm nhiều tài sản khác như staking, thanh khoản LP hay cầu nối.
TVL DeFi vào thời điểm hiện tại | Nguồn: DeFillamaTổng số tiền vay trong DeFi | Nguồn: DeFillama
Tỷ lệ sử dụng nghĩa là lượng tiền được cung cấp trong pool cho vay thực sự được vay. Chẳng hạn: nếu Aave có 57 tỷ USD tiền gửi và 24 tỷ USD được vay, thì tỷ lệ sử dụng là khoảng 40%.
Xu hướng vay của AAVE | Nguồn: AAVE
Trong số các nền tảng, Aave dẫn đầu với khoảng 24 tỷ USD nợ đang lưu hành, tính riêng trên Ethereum. Compound đứng sau với gần khoảng 986 triệu USD.
Điểm đáng chú ý là phần lớn khoản vay đều đến từ stablecoin. Riêng trên Aave, khoảng 5,94 tỷ USDT và 4,99 tỷ USDC đã được vay, trong khi Compound cũng ghi nhận gần 500 triệu USDC và 190 triệu USDT.
Xu hướng vay của Compound trên Ethereum | Nguồn: Compound Finance
Sự phụ thuộc vào stablecoin này cho thấy trader không vay ETH hoặc các loại token biến động để nắm giữ.
Họ vay USD. Và giống như bất kỳ khoản vay nào, số USD này không bị giữ ở trạng thái nhàn rỗi. Cũng giống như mọi người vay tiền để mua nhà hoặc ô tô, các trader vay stablecoin để chuyển chúng đi nơi khác — thường là đến các sàn giao dịch.
Dòng stablecoin chảy vào các sàn giao dịch: Giao ngay và Phái sinh
Dự trữ stablecoin cho thấy dòng tiền chảy đi đâu. Các sàn giao dịch giao ngay hiện nắm giữ khoảng 4,5 tỷ USD stablecoin, tăng từ 1,2 tỷ USD một năm trước. Ngược lại, các sàn giao dịch phái sinh đã tăng vọt từ 26,2 tỷ USD lên 54,1 tỷ USD trong cùng kỳ.
Dự trữ stablecoin trên các sàn giao ngay đang giảm | Nguồn: CryptoQuant
Các sàn giao dịch phái sinh nắm giữ khoảng 54,1 tỷ USD stablecoin.
Dự trữ stablecoin trong các sản phẩm phái sinh | Nguồn: CryptoQuant
Điều đó nghĩa là phần lớn stablecoin vay mượn không dùng để mua trực tiếp Bitcoin hay Ethereum. Chúng được gửi đến các nền tảng phái sinh, nơi mỗi USD được vay đóng vai trò trong các giao dịch hợp đồng margin, thường với đòn bẩy gấp 10, 25, thậm chí 50 lần.
Chính sự chuyển dịch này khiến thị trường ngày càng phụ thuộc vào các vị thế đòn bẩy cao.
Đòn bẩy và sự mong manh của các đợt tăng trưởng
Bản đồ thanh lý cho thấy mức độ rủi ro. Trên Binance, hợp đồng tương lai Bitcoin/USDT vĩnh viễn – loại hợp đồng tương lai không kỳ hạn – cho thấy khoảng 6,22 tỷ USD trong các vị thế Short và 2,74 tỷ USD trong các vị thế Long.
Trên Bitget, con số tương ứng là 5,71 tỷ USD Short và 2,09 tỷ USD Long. Tổng cộng, chỉ riêng hai sàn và một cặp giao dịch đã có gần 17 tỷ USD vị thế mở.
Bản đồ thanh lý BTC trên Binance | Nguồn: CoinglassBản đồ thanh lý BTC trên Bitget | Nguồn: Coinglass
Hiện tại, short chiếm ưu thế do thị trường đi ngang. Nhưng động lực đảo ngược trong các đợt tăng giá, khi trader đổ xô vào các vị thế Long với hy vọng sẽ tận dụng được đà tăng.
Vấn đề là khi các vị thế Long tập trung ở những vùng giá giống nhau, chỉ cần giá điều chỉnh nhẹ 2–3% cũng đủ để kích hoạt làn sóng thanh lý hàng loạt, biến đợt tăng tưởng chừng mạnh mẽ thành cú đảo chiều.
Người dùng có thể thắc mắc vì sao điều ngược lại — tức Short bị thanh lý — lại không tạo ra những đợt tăng bền vững. Sự khác biệt nằm ở cách mà các trader sử dụng các vị thế Short.
Nhiều vị thế Short không hẳn là cược giá xuống, mà thường là một phần trong chiến lược khác như farm phí funding hay phòng ngừa rủi ro cho các vị thế khác. Khi các vị thế này bị xóa, thị trường có thể bật mạnh trong chốc lát (short squeeze), nhưng hiếm khi tạo nên xu hướng tăng dài hạn.
Quy mô tiếp xúc lớn như vậy sẽ không thể xảy ra nếu thiếu đòn bẩy. Hiện, tổng dự trữ stablecoin trên các sàn phái sinh xấp xỉ 54 tỷ USD. Nếu tất cả giao dịch đều theo tỷ lệ 1:1, thì chỉ riêng hai cặp giao dịch đã nhắc đến trước đó cũng không thể chiếm gần 1/3 con số này. Điều đó cho thấy đòn bẩy đã trở thành yếu tố thống trị.
Bức tranh còn rõ hơn khi nhìn vào khối lượng giao dịch. Tháng 8/2025, khối lượng giao dịch hợp đồng tương lai trên Binance đạt mức cao nhất trong năm với 2,62 nghìn tỷ USD. Con số khổng lồ này cho thấy futures (hợp đồng tương lai) và perpetuals (hợp đồng vĩnh viễn) đã vượt xa giao dịch spot (giao ngay), đồng thời là động lực chính phóng to quy mô các vị thế đòn bẩy.
Chi phí vay đẩy các trader hướng tới đòn bẩy
Vấn đề cuối cùng là chi phí. Vay stablecoin đi kèm với lãi suất. Trên Aave, lãi suất vay APR cho USDT là khoảng 6%.
Trader vay $1.000 sẽ trả khoảng $1,15 mỗi tuần. Với đòn bẩy 10x, biến động giá chỉ 0,011% cũng đủ để trang trải chi phí lãi suất.
Lãi suất vay trên AAVE | Nguồn: Aave Scan
Rào cản thấp như vậy khiến nhiều trader chọn đòn bẩy cao hơn. Chỉ một biến động nhỏ cũng đủ “hòa vốn”, trong khi biến động lớn mang lại lợi nhuận khủng. Tuy nhiên, càng giữ lệnh lâu, chi phí càng tăng, gây áp lực phải thoát nhanh. Điều này góp phần tạo nên các chu kỳ giá: bứt phá mạnh nhưng nhanh chóng suy yếu do thiếu lực đẩy tiếp theo.
Rủi ro lớn hơn đến từ thanh lý. Với mức đòn bẩy 10x, chỉ cần giá giảm 10% là lệnh gần như chắc chắn bị xoá sổ. Trong thị trường biến động mạnh như crypto, kịch bản này không hề hiếm.
Vì vậy, dù các đợt tăng giá không biến mất và xu hướng chung vẫn là tăng, thì cấu trúc DeFi – vốn phụ thuộc nhiều vào hoạt động vay mượn – đang khiến các cú “pump” trở nên ngắn ngủi và thiếu bền vững.
Stablecoin đi vay chủ yếu thúc đẩy đòn bẩy thay vì nhu cầu mua giao ngay thực, khiến thị trường càng trở nên mong manh hơn sau mỗi lần leo dốc.
Hơn 110 bên liên quan trong lĩnh vực Web3, bao gồm các công ty crypto, nhà đầu tư và các tổ chức vận động, đã kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ bảo vệ nhà phát triển DeFi và dịch vụ phi lưu ký (non-custody) trong các luật tài sản kỹ thuật số mới.
Họ cảnh báo đổi mới trong công nghệ blockchain có thể chậm lại nếu không có những quy định liên bang rõ ràng được đưa vào đạo luật về cấu trúc thị trường trong tương lai.
Ngành công nghiệp kêu gọi tăng cường bảo vệ nhà phát triển DeFi
Thị trường DeFi trở thành tâm điểm tại Washington khi hơn 110 công ty, nhà đầu tư và tổ chức vận động cùng ký tên vào một bức thư gửi lãnh đạo Ủy ban Ngân hàng và Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện Mỹ.
Bức thư do DeFi Education Fund khởi xướng, với sự đồng hành của Coinbase, a16z crypto, Ripple cùng nhiều hội đồng blockchain khác.
Nhóm này đã kêu gọi các nhà lập pháp bảo vệ những nhà phát triển công bố code nguồn mở và cung cấp dịch vụ phi lưu ký.
Việc xem các nhà phát triển DeFi là những tổ chức trung gian tài chính sẽ khiến họ phải tuân theo quy định được thiết kế cho ngân hàng và công ty môi giới, chứ không phải cho những người tạo ra phần mềm. Theo đó, điều này có thể kìm hãm tiến trình phát triển blockchain tại Mỹ.
Bức thư nhấn mạnh nhà phát triển nguồn mở từ lâu đã được pháp luật bảo vệ và cho rằng nguyên tắc này cũng cần được áp dụng với tài sản kỹ thuật số.
Nhóm cũng dẫn chứng báo cáo của Nhà Trắng, cho thấy tỷ lệ nhà phát triển nguồn mở của Mỹ đã giảm từ 25% vào năm 2021 xuống còn 18% vào năm 2025. Họ lập luận sự sụt giảm này phản ánh tình trạng chảy máu chất xám do môi trường pháp lý thiếu rõ ràng.
Mặc dù liên minh hoan nghênh một số biện pháp bảo vệ trong các dự luật cấu trúc thị trường đang được soạn thảo, chẳng hạn như quyền tự lưu ký tài sản, nhưng chừng đó là chưa đủ.
Liên minh kêu gọi ban hành các tiêu chuẩn thống nhất trên toàn quốc để tránh tình trạng “chắp vá” quy định khác nhau giữa các bang.
Stablecoin được xem là động lực tăng trưởng cho DeFi
Sandeep Nailwal, Giám đốc điều hành Polygon Foundation, cũng đề cập đến vai trò của stablecoin như một phần mở rộng của DeFi trong hệ thống tài chính số tại Mỹ.
Anh cho biết Hoa Kỳ đã nhận ra rằng stablecoin là cách nhanh nhất để mở rộng phạm vi sử dụng đô la trên toàn cầu.
Anh dẫn chứng việc bang Wyoming ra mắt stablecoin do bang hậu thuẫn trên mạng Polygon. Nailwal cho rằng nhiều bang khác có thể sẽ noi theo và so sánh xu hướng này với giai đoạn sơ khai của Internet.
Anh lập luận cũng giống như việc chậm chạp trong quá trình tiếp cận Internet đã khiến nhiều quốc gia phụ thuộc vào các công ty Mỹ, thì việc tham gia muộn vào stablecoin cũng có thể đặt các quốc gia vào thế bất lợi.
Nailwal lưu ý mỗi ngày có tới 2,76 tỷ đô la giao dịch stablecoin được xử lý qua Polygon. Đáng chú ý, khối lượng này chứng minh stablecoin cho phép chính sách tiền tệ của Mỹ lan tỏa ra toàn cầu gần như ngay lập tức. Theo anh, xu hướng này đã mang lại cho Hoa Kỳ lợi thế rõ rệt trong cuộc đua tiền kỹ thuật số.
Các nhà lập pháp thúc đẩy cuộc tranh luận về cấu trúc thị trường
Nỗ lực kêu gọi tăng cường bảo vệ diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang có những bước tiến trong việc ban hành khung pháp lý rộng hơn cho tài sản kỹ thuật số.
Đáng chú ý, một bước tiến lớn là Tổng thống Donald Trump ký thông qua Đạo luật Stablecoin (Stablecoin Act).
Đạo luật này đã thiết lập các quy định về việc phát hành stablecoin ở cấp liên bang, nhằm mang đến cho các bang và nhà phát hành tư nhân khung pháp lý rõ ràng.
Những người ủng hộ cho rằng nó có thể thúc đẩy sử dụng stablecoin, trong khi nhiều quốc gia khác vẫn đang trong quá trình định hình quy tắc cho tài sản số.
Sự thiếu nhất quán trên phạm vi toàn cầu đã tạo ra sự bất định cho các nhà phát triển và nhà đầu tư hoạt động xuyên biên giới. Ngược lại, Mỹ đang tiến tới một khung pháp lý thống nhất trên toàn quốc, điều mà ngành công nghiệp hy vọng sẽ mang lại sự minh bạch cao hơn.
Các hiệp hội trong ngành cho biết, những đạo luật được thiết kế tốt có thể khuyến khích nhiều nhà đầu tư tổ chức tham gia thị trường. Họ cũng nhấn mạnh việc bảo vệ nhà phát triển và dịch vụ phi lưu ký sẽ giúp duy trì đổi mới ngay tại Mỹ, thay vì để nó chảy ra nước ngoài.
Bức thư gửi Quốc hội Mỹ đánh dấu một trong những nỗ lực phối hợp mạnh mẽ nhất của lĩnh vực DeFi nhằm định hình chính sách quốc gia. Các nhà lập pháp dự kiến sẽ nối lại đàm phán trong những tuần tới, với vấn đề bảo vệ nhà phát triển nhiều khả năng vẫn sẽ là trọng tâm trong cuộc tranh luận.
Trong tháng 7, thanh khoản bị khóa trên các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) đã đạt mức kỷ lục 270 tỷ USD, một phần nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của cổ phiếu token hóa.
Theo dữ liệu từ DappRadar, tổng giá trị bị khóa (TVL) trong các giao thức DeFi đã tăng 30% so với tháng trước, trong khi số lượng ví hoạt động cho cổ phiếu token hóa đã bùng nổ từ khoảng 1.600 lên hơn 90.000, đẩy vốn hóa thị trường của chúng tăng 220%.
Song song với đó, khối lượng giao dịch NFT đã tăng 96% lên 530 triệu USD trong tháng. Giá trung bình của NFT cũng đã tăng gấp đôi, đạt khoảng 105 USD khi ngày càng nhiều người dùng tham gia vào thị trường này.
Hoạt động NFT vượt qua DeFi
Mặc dù thanh khoản DeFi gia tăng, sự chú ý của người dùng đã chuyển hướng sang các lĩnh vực khác. Trong tháng 7, khoảng 3,85 triệu trong số 22 triệu ví hoạt động hàng ngày đã tương tác với các DApp NFT — nhiều hơn một chút so với số lượng ví hoạt động trong DeFi.
Thị trường Ethereum, Blur, đã dẫn dắt hoạt động này, chiếm tới 80% khối lượng giao dịch NFT hàng ngày, trong khi OpenSea đứng đầu về số lượng người dùng với khoảng 27.000 trader. Zora cũng đã tạo được đà phát triển với Layer-2 ưu tiên người sáng tạo và token $ZORA dành cho việc đúc NFT với chi phí thấp.
Các thương hiệu lớn tiếp tục khám phá tiềm năng của NFT. Nike.SWOOSH đã hợp tác với EA Sports để phát hành giày thể thao ảo, trong khi Louis Vuitton, Rolex và Coca-Cola (Trung Quốc) đã ra mắt các chương trình xác thực và sưu tập.
Khối lượng giao dịch NFT cũng ghi nhận mức tăng khoảng 36% trong tháng 7, đạt 530 triệu USD, tăng từ 389 triệu USD trong tháng 6, mặc dù vẫn thấp hơn so với mức cao nhất 997 triệu USD vào tháng 1 năm 2025.
Nguồn: Dapp Radar
Theo báo cáo của Tạp Chí Bitcoin, sự quan tâm đối với các bộ sưu tập NFT OG như CryptoPunks đã phục hồi. Dữ liệu từ NFT Floor Price cho thấy bộ sưu tập dựa trên Ethereum này đã tăng hơn 25% trong tháng qua.
Trong 24 giờ qua, chín trong số mười giao dịch NFT hàng đầu là CryptoPunks, với giao dịch không phải Punk duy nhất đến từ nghệ sĩ Web3 Beeble.
Thị trường NFT vẫn còn xa so với đỉnh năm 2021
Dù có sự phục hồi trong tháng 7, NFT vẫn chưa đạt được sự ấn tượng so với các đỉnh cao trong quá khứ. Tổng quan ngành công nghiệp năm 2024 của DappRadar cho thấy khối lượng giao dịch NFT giảm 19% so với năm trước, và số lượng giao dịch cũng giảm 18%, khiến năm 2024 trở thành một trong những năm yếu nhất kể từ năm 2020.
Dữ liệu từ CryptoSlam cho nửa đầu năm 2025 càng nhấn mạnh sự phục hồi chậm chạp: doanh số NFT đạt tổng cộng 2,82 tỷ USD, giảm 4,6% so với nửa sau của năm 2024.
Mặc dù có sự phục hồi đáng kể vào tháng 7, với khối lượng giao dịch và giá sàn tăng lên, thị trường vẫn còn rất xa so với mức cao năm 2021, khi khối lượng giao dịch đạt hàng chục tỷ USD.
Việc các tổ chức tài chính truyền thống tham gia vào tài chính phi tập trung (DeFi) và token hóa tài sản vẫn còn rất hạn chế, bất chấp nhiều năm phát triển hạ tầng và những tiến triển gần đây về mặt pháp lý – theo báo cáo mới từ các nhà phân tích của JPMorgan.
Trong báo cáo công bố ngày thứ Tư, nhóm phân tích do giám đốc điều hành Nikolaos Panigirtzoglou dẫn đầu cho biết tổng giá trị bị khóa (TVL) trong DeFi vẫn chưa phục hồi về mức đỉnh năm 2021, cho thấy xu hướng trì trệ hoặc phục hồi chậm kể từ sau cú sụp đổ thị trường vào năm 2022. Phần lớn hoạt động DeFi hiện vẫn đến từ người dùng cá nhân và các nhà đầu tư gốc crypto, trong khi các tổ chức tài chính truyền thống vẫn đứng ngoài cuộc, dù ngành đã có thêm nhiều tính năng tuân thủ như KYC hay các pool cho vay có cấp phép.
Ba rào cản lớn
Theo JPMorgan, có ba rào cản chính đang cản bước dòng tiền tổ chức vào lĩnh vực này:
Do đó, sự tham gia của tổ chức vẫn tập trung vào các sản phẩm đầu tư Bitcoin, thay vì các ứng dụng blockchain phức tạp hơn.
Token hóa vẫn chủ yếu là “hiệu ứng truyền thông”
Về token hóa tài sản, các nhà phân tích nhận định quy mô thị trường hiện tại – khoảng 25 tỷ USD – vẫn “khá khiêm tốn”, chủ yếu được thúc đẩy bởi các công ty crypto gốc và quỹ phòng hộ.
Ngay cả ở những lĩnh vực mà token hóa có thể mang lại lợi ích rõ ràng – như thanh khoản trong ngày với repo hoặc thanh toán tự động cho trái phiếu – mức độ chấp nhận vẫn rất thấp. Đã có hơn 60 trái phiếu token hóa với tổng giá trị khoảng 8 tỷ USD được phát hành, nhưng hầu hết không có thanh khoản thứ cấp, khiến các nỗ lực này “mang tính thử nghiệm nhiều hơn là thương mại thực sự”. Các quỹ thị trường tiền tệ dạng token như BUIDL của BlackRock tuy đã thu hút được một số sự quan tâm, nhưng các đợt rút vốn gần đây cho thấy đà tăng trưởng đang chững lại.
Trong lĩnh vực tài sản phi niêm yết, các nhà phân tích cho rằng sự kỳ vọng quá lớn vào token hóa là “thiếu thực tế”. Dù tổng giá trị 15 tỷ USD của tín dụng tư nhân dạng token nghe có vẻ đáng kể, nhưng nó chủ yếu tập trung vào một vài bên lớn, và gần như không có thị trường thứ cấp.
Họ nhấn mạnh rằng hệ thống tài chính truyền thống – với sự hỗ trợ từ fintech – đang tiến hóa để mang lại tốc độ thanh toán nhanh hơn và chi phí thấp hơn, từ đó làm giảm sự cần thiết của blockchain trong một số trường hợp.
Lo ngại về minh bạch và chiến lược giao dịch
Một điểm đáng chú ý khác là nhiều nhà đầu tư tổ chức vẫn do dự đưa giao dịch cổ phiếu hoặc trái phiếu lên on-chain vì lo ngại về tính minh bạch. Trái ngược với blockchain – nơi mọi hoạt động có thể bị theo dõi và gây lộ chiến lược giao dịch – các nền tảng “dark pool” trong truyền thống lại giúp họ tránh bị theo dõi hoặc bị front-run. Điều này cũng lý giải vì sao tỷ lệ giao dịch ngoài sàn trong thị trường cổ phiếu Mỹ ngày càng tăng.
Giao dịch tiền gửi token hóa chưa thuyết phục
Các khoản tiền gửi ngân hàng dạng token cũng chưa ghi nhận bất kỳ sự đột phá nào. JPMorgan nhận định, hiện không có dấu hiệu cho thấy các ngân hàng hoặc khách hàng đang chuyển sang dùng hạ tầng blockchain để lưu trữ hoặc giao dịch tiền gửi. Hệ thống truyền thống hiện nay đã đủ nhanh và tiện lợi để xử lý thanh toán điện tử giữa tài sản tài chính và tiền gửi mà không cần tới blockchain.
Token hóa tài sản tư nhân vẫn còn xa vời
Đối với các tài sản tư nhân như cổ phần hoặc tín dụng tư nhân – vốn thường được nắm giữ đến ngày đáo hạn và ít khi cập nhật giá theo ngày – nhà đầu tư truyền thống có thể không thấy hứng thú với một thị trường on-chain có tính minh bạch và giao dịch liên tục.
JPMorgan vẫn dẫn đầu về ứng dụng blockchain
Dù vậy, bản thân JPMorgan lại là một trong những ngân hàng Mỹ tiên phong trong lĩnh vực blockchain. Đơn vị blockchain của họ – Kinexys (tên cũ là Onyx) – hiện bao gồm bốn mảng chính:
Ngành Tài chính Phi tập trung (DeFi) đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể về phí on-chain, với doanh thu hàng tháng tăng khoảng 58% trong những tháng gần đây. Đặc biệt, phí DeFi đã dao động xung quanh mức 366 triệu USD vào tháng 4, nhưng hiện nay đã vọt lên mức cao nhất mọi thời đại (ATH) là 577 triệu USD.
Pancakeswap thúc đẩy sự tăng trưởng phí qua mở rộng chuỗi chéo
Dữ liệu từ DeFiLlama cho thấy các giao thức DeFi nổi bật, chẳng hạn như PancakeSwap (CAKE), đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển này. Cụ thể, PancakeSwap đã tạo ra 275 triệu USD từ phí dịch vụ tạo lập thị trường tự động và cơ chế canh tác lợi nhuận.
Một trong những ưu điểm nổi bật của các nền tảng DeFi đối với người dùng chính là khả năng thực hiện các giao dịch ngang hàng. Điều này không chỉ đảm bảo chi phí thấp hơn mà còn loại bỏ sự cần thiết của các trung gian truyền thống, qua đó tạo ra lợi thế so với các khoản phí ngân hàng trong lĩnh vực tài chính.
Tất cả các khoản phí trên PancakeSwap đều được tính là 0,25% trên mỗi giao dịch. Sàn giao dịch phi tập trung trên BNB Chain đã thực hiện nhiều bước mở rộng trong không gian tiền điện tử. Gần đây, họ đã công bố ra mắt V3 Liquidity trên blockchain Solana, nhằm cung cấp cho các trader và nhà cung cấp thanh khoản một trải nghiệm hiệu quả về vốn và các giao dịch với phí thấp.
Sự phát triển này có khả năng thúc đẩy sự chấp nhận từ người dùng và nâng cao doanh thu trong tương lai gần. Với việc tích hợp này, PancakeSwap đang dần trở thành một nền tảng không biên giới, cung cấp trải nghiệm DeFi liền mạch trên nhiều chain khác nhau. Điều này cho thấy rằng PancakeSwap đã trưởng thành qua nhiều năm như một giao thức DeFi và đang thiết lập sự bền vững, điều này đã tạo dựng niềm tin từ phía người dùng.
Mô hình memecoin pump.fun đang tăng cường sức hút
Sự cạnh tranh trong ngành DeFi đã gia tăng khi nhiều giao thức tối ưu hóa sản phẩm của họ để tạo ra doanh thu. Họ đã thành công trong việc tăng doanh thu đồng thời mở rộng sự chấp nhận của người dùng. Pump.Fun, memecoin dựa trên Solana, đã giữ vững trước những thách thức và chỉ trích từ các lãnh đạo nổi bật như Vitalik Buterin trong quá khứ.
Pump.Fun cũng đã thu hút sự chú ý, khi ghi nhận 63,61 triệu USD trong phí trong 30 ngày qua, chủ yếu từ giao dịch và phí khởi động token. Điều này làm nổi bật sự bùng nổ trong giao dịch memecoin và cho thấy rằng tần suất giao dịch đang góp phần thúc đẩy sự gia tăng doanh thu.
Các giao thức DeFi hiện đang tìm kiếm những cách sáng tạo để tạo ra doanh thu mà không cần phụ thuộc vào các trung gian truyền thống. Cạnh tranh đang trở nên gay gắt trong bối cảnh thị trường hiện tại, khi mỗi lớp 1 và 2 đều nâng cấp để đáp ứng nhu cầu của người dùng. Ngoài tốc độ, trải nghiệm người dùng vẫn là một yếu tố quan trọng mà nhiều nhà sáng tạo đang tập trung vào.
Đối với PancakeSwap và Pump.Fun, cả hai đều ghi nhận sự chuyển mình ấn tượng trong ngành DeFi. Các giao thức như Jito, Lido Finance và Uniswap cũng đóng vai trò quan trọng trong không gian thị trường tiền điện tử rộng lớn hơn.
Phí DeFi chỉ ra sự đổi mới và sự chấp nhận đang tăng
Tổng thể, cả PancakeSwap và Pump.Fun đều đứng ở vị trí hàng đầu trong sự gia tăng phí DeFi on-chain khi khối lượng giao dịch tăng lên. Bằng cách giới thiệu các tính năng đổi mới và duy trì tính cạnh tranh với phí thấp hơn, họ đã duy trì sự chấp nhận ngày càng tăng.
Sự phát triển của họ cũng đã hỗ trợ chuỗi blockchain chủ. Chẳng hạn, Pump.Fun có một tính năng phát trực tiếp đã được chứng minh là hỗ trợ tăng trưởng giá Solana. Tính năng này mô phỏng các nền tảng đã thiết lập như Twitch, nơi tạo ra đủ người dùng để thúc đẩy memecoin lớn tiếp theo.
Mặc dù đã tạm ngừng một thời gian, team đứng sau Pump.Fun đã cải thiện nó với các hướng dẫn quản lý tốt hơn cho người dùng. Dù đã đạt ATH mới về phí, PancakeSwap hiện đang trải qua sự biến động giá. Tại thời điểm báo chí, giá CAKE đang giao dịch ở mức 2,26 USD, giảm 0,43% trong 24 giờ qua. Khối lượng giao dịch cũng đang ở mức giảm, giảm 22,88% xuống còn 37,77 triệu USD, có thể do các diễn biến gần đây ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi các nhà quản lý đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với tài sản.