Jerome Powell nói rõ rằng sẽ khởi kiện nếu Tổng thống Donald Trump cố gắng sa thải ông. Powell đã nhắc lại điều này hàng trăm lần: Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không thể bị sa thải chỉ vì Phòng Bầu dục không thích chính sách lãi suất.
Trump đã thuê Powell trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình vào năm 2016. Sau đó, đến năm 2018, giữa họ đã xảy ra bất đồng quan điểm: Trump muốn Fed hạ lãi suất, nhưng Powell giữ lãi suất ở mức cao để kiểm soát lạm phát. Điều đó không ổn với Trump. Ông thậm chí còn nghĩ đến việc sa thải Powell vào thờ điểm đó.
Chủ tịch Fed đã nói với Bộ trưởng Ngân khố khi đó là Steven Mnuchin rằng, ông sẽ đấu tranh hợp pháp nếu Trump cố gắng đẩy ông ra và ông rất nghiêm túc về điều đó vì nó có thể “tạo ra tiền lệ nguy hiểm”.
Quay trở lại hiện tại, Trump đang trở lại Nhà Trắng. Và Powell vẫn không thay đổi quan điểm của mình. Khi được hỏi liệu Trump có thẩm quyền cách chức ông hay không, Powell đã đáp trả: “Luật pháp không cho phép”.
Sự trở lại của Trump đang đưa vở kịch cũ này trở lại ánh đèn sân khấu. Bất kỳ nỗ lực nào của Trump nhằm cách chức Powell đều có thể biến thành một trận chiến pháp lý, có thể làm rung chuyển các hệ thống tài chính và làm tan rã nền kinh tế. Fed đã chuẩn bị cho cuộc đối đầu này trong nhiều năm.
Fed chuẩn bị cho một cuộc chiến
Phía sau hậu trường, các nhà lãnh đạo Fed đã sẵn sàng. Scott Alvarez, cố vấn pháp lý chung của Fed từ năm 2004 đến năm 2017, cho biết Powell sẽ không bao giờ cho phép mình bị lợi dụng như một quân cờ chính trị.
“Nếu tổng thống thành công trong việc này, điều đó có nghĩa là mọi chủ tịch tương lai đều có thể bị cách chức theo ý muốn của tổng thống”.
Theo quan điểm của Alvarez, Powell không có ý định để Trump hoặc bất kỳ ai khác thiết lập loại quyền lực đó và ông đã sẵn sàng đối đầu đến cùng.
Với nền tảng trong ngành đầu tư tư nhân và luật pháp, Powell chắc chắn hiểu rõ về vị thế pháp lý của mình. Độc lập của Fed là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự tín nhiệm của tổ chức này, và việc chuẩn bị cho những thử thách, bao gồm cả các cuộc chiến pháp lý, là điều không hiếm gặp đối với các lãnh đạo nhằm bảo vệ độc lập này.
Powell cũng sẵn sàng chi trả cho việc biện hộ pháp lý của bản thân, một tín hiệu cho thấy vấn đề này không phải là vì lợi ích tài chính cá nhân, mà là bảo vệ tính toàn vẹn của Fed.
Thế nhưng, Trump chưa bao giờ thực sự nói thẳng rằng bản thân chắc chắn có kế hoạch sa thải Powell. Trên thực tế, khi trò chuyện với Bloomberg vào tháng 6, Trump đã nói rằng sẽ để chủ tịch Fed tiếp tục “phục vụ”, miễn là ông ấy “làm điều đúng đắn”. Nhưng không có gì đảm bảo rằng Trump sẽ không thay đổi quyết định của mình.
Trump đã chỉ trích mọi quyết định mà Powell đưa ra dưới thời Biden, nhưng tất nhiên, những chỉ trích này là về Biden nhiều hơn Powell.
Powell vs Trump: Áp lực gia tăng
Scott Bessent, nhà quản lý đầu tư và cố vấn của Trump, thậm chí còn gợi ý rằng Trump nên chỉ định một chủ tịch Fed “mới” nhưng đã rút lại ý tưởng này sau khi phải đối mặt với chỉ trích.
Một số cố vấn của Trump không đồng tình với ý tưởng Fed “độc lập” và không chịu sự kiểm soát của Nhà Trắng. Họ lập luận rằng sự độc lập của Fed đã bị phóng đại quá mức và không có điều khoản nào trong Hiến pháp nói rằng Fed không thể báo cáo hay chịu trách nhiệm trước tổng thống.
Trong bối cảnh này, Powell đang phải đối mặt với tình hình lạm phát gia tăng, và ông đã thực hiện các biện pháp tăng lãi suất để kiểm soát tình hình. Tuy nhiên, cả lãi suất ngắn hạn và dài hạn hiện nay đều cao hơn rất nhiều so với thời kỳ Trump còn đương nhiệm.
Việc loại bỏ Powell, đặc biệt là trong cuộc chiến chống lạm phát hiện nay, có thể gây ra sự bất ổn lớn đối với thị trường tài chính, bao gồm cả thị trường crypto.
Trump đã lên tiếng về mong muốn giảm lạm phát và hạ lãi suất. Ông từng phát biểu vào tháng 5 rằng “Lạm phát có thể phá hủy cả một quốc gia,” ám chỉ rằng chi phí vay mượn cao có thể gây hại cho nền kinh tế. Ông cũng đã chỉ rõ rằng nếu Fed không làm theo mục tiêu của ông, ông sẽ tìm người thay thế.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Jerome Powell đã khéo léo tránh đối đầu trực tiếp với Trump, không muốn Fed trở thành một công cụ trong các cuộc tranh luận chính trị. Ông luôn duy trì sự điềm tĩnh, dù công việc của mình đôi khi bị đưa ra thảo luận trong các cuộc phỏng vấn công khai.
Tuy nhiên, khi bị hỏi một cách trực tiếp, Powell không hề do dự. Ông khẳng định chắc chắn rằng mình sẽ không từ chức, không chịu khuất phục trước bất kỳ áp lực nào, và sẽ không để Fed trở thành một nhánh khác của Nhà Trắng.
Dù vậy, nếu Trump quyết định tấn công, Powell đã chuẩn bị một phương án dự phòng. Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), cơ quan quyết định lãi suất của Fed, sẵn sàng đứng về phía ông. FOMC, bao gồm bảy thống đốc của Fed và các chủ tịch luân phiên của các chi nhánh Fed khu vực, có thể dễ dàng bầu lại Powell làm Chủ tịch nếu vị thế của ông bị đe dọa.
Chức vụ Chủ tịch FOMC không do tổng thống bổ nhiệm, mà do các thành viên trong ủy ban chọn lựa tại cuộc họp đầu tiên mỗi năm. Điều này có nghĩa là, dù Trump có thể loại bỏ Powell khỏi vị trí Chủ tịch Fed, ông vẫn sẽ duy trì quyền lãnh đạo FOMC, bảo vệ ảnh hưởng của mình đối với chính sách tiền tệ của Mỹ.
Với thị trường tài chính, một cuộc đối đầu giữa Trump và Powell sẽ là một cơn ác mộng. Michael Feroli, nhà kinh tế trưởng của JPMorgan Chase, nhận định rằng thị trường sẽ phản ứng “rất tiêu cực” trước những diễn biến như vậy, và sự gia tăng đột biến của lợi suất trái phiếu chỉ là một trong những tác động tài chính nhỏ nhất.
Cuộc đối đầu này cũng diễn ra trong bối cảnh tài chính phức tạp, khi Bộ Ngân khố phải tái cấp vốn cho hàng nghìn tỷ đô la nợ trong những năm tới, với lãi suất đã được cố định từ trước. Các đồng minh của Trump tại Quốc hội có thể cũng sẽ tham gia vào cuộc tranh cãi. Trong nhiệm kỳ đầu của ông, các thượng nghị sĩ Cộng hòa đã ngăn chặn một số ứng viên do Trump đề cử vào Fed, vì cho rằng họ không đủ tiêu chuẩn. Những nhà lập pháp này, như Thượng nghị sĩ Thom Tillis của Bắc Carolina, tuyên bố sẽ bảo vệ quyền độc lập của Fed. Tuy nhiên, chưa rõ liệu họ có tiếp tục hành động như vậy trong tình huống lần này hay không.
Việt Cường
Theo CryptoPolitan
