Mặc dù được những người ủng hộ tiền điện tử khắp nơi ca ngợi không ngừng, nhưng một vụ hack khác vào cuối tuần đã tiết lộ thực tế không quá phi tập trung, làm sống lại cuộc tranh luận lâu đời nhất trong ngành.
Phân cấp thực sự có nghĩa là gì?
Sergey Nazarov, đồng sáng lập mạng oracle phi tập trung Chainlink cho biết:
“Chúng tôi đang sử dụng từ này để chỉ việc chấp nhận hơn là phân cấp thực tế”.
Sergey Nazarov – Đồng sáng lập Chainlink
Đối với Nazarov, anh đã ám chỉ sự sụp đổ của Celsius, Voyager, FTX và gần đây nhất là Mixin Network như những ví dụ về “sân khấu phân cấp”, một từ thông dụng chủ yếu được sử dụng “để thu hút vốn”.
Đồng sáng lập Chainlink chỉ thấy một số dự án được phân cấp có ý nghĩa, như Chainlink, Bitcoin và Ethereum.
Điều quan trọng cần chỉ ra là Ethereum đang trải qua một loạt vấn đề tập trung hóa của riêng mình, với Lido Finance gây ra mối đe dọa hiện hữu cho mạng.
Tuy nhiên, đối với Nazarov, phân cấp là một “cơ chế bảo mật”.
Nazarov dẫn chứng kỷ lục 4 năm không bị hack của Chainlink, “trong khi chuyển 8,5 nghìn tỷ đô la giá trị” như một trường hợp điển hình. Nazarov nói:
“Các hệ thống phi tập trung vẫn an toàn”.
Tuy nhiên, Chainlink không tránh khỏi những lời chỉ trích về việc tập trung hóa. Oracle giá này có quyền truy cập đa chữ ký 4 trên 9 nên có thể gây ra những tác động không lường trước và không mong muốn trong không gian DeFi.
Chuyên gia bảo mật DeFi Chris Blec đã bày tỏ sự lo ngại sâu sắc của mình liên quan đến đa chữ ký.
Đối với anh, vấn đề không nhất thiết là số lượng người ký mà là quyền truy cập quản trị đang tồn tại và ngành không biết ai điều hành chúng.
“Việc những người ký tên này có thể “hủy hoại” giá Ethereum là một vấn đề. Và Blec đã chỉ ra rằng số lượng lớn các giao thức DeFi hiện đang sử dụng nguồn cấp dữ liệu giá của Chainlink cũng có thể gặp các vấn đề là tính năng đa chữ ký bị xâm phạm”.
Matías Barrios, một nhà nghiên cứu bảo mật của Solana, cho rằng vấn đề không nhất thiết nằm ở đa chữ ký mà là vấn đề quản lý khóa.
“Bạn có thể có 19/20 nhưng nếu khóa không được quản lý tốt, nó sẽ không an toàn hơn 2/9”.
Mặc dù vậy, Blec vẫn nhấn mạnh vào điều mà anh gọi là sự thiếu minh bạch.
“Mọi người cần phải nhận thức được những rủi ro, đặc biệt là những người bỏ tiền tiết kiệm cả đời vào các giao thức DeFi cung cấp nguồn cấp dữ liệu của Chainlink”.
Theo đó, chuyên gia bảo mật DeFi khẳng định rằng “không ai tìm ra cách cung cấp giá mà không có cơ chế tập trung”, không nêu tên bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào có thể đang hướng tới mục tiêu đó.
Anh cũng đề cập đến Chainlink Cross-chain Protocol (CCIP) mới ra mắt gần đây, là đang tiến gần hơn đến việc đạt được sự phân cấp, mặc dù còn rất nhiều việc phải làm.
Phân cấp: Táo và cam
Tuy nhiên, phân cấp vấn đề bảo mật. Đối với những người khác, nó thậm chí có thể mang màu sắc dân chủ hơn.
Matías Barrios, một nhà nghiên cứu bảo mật của Solana, nói rằng khái niệm này là “khả năng một hệ thống có để phân phối quyền biểu quyết”. Đối với anh, quyền biểu quyết cũng có thể có nghĩa là “thực thi”, theo đó không ai có khả năng kiểm duyệt hoặc cho phép những thay đổi xảy ra.
Như vậy, Barrios đã chỉ ra thực tế đôi khi dễ bị bỏ qua:
“Phân quyền là một quang phổ”.
Nazarov đồng ý:
“Tôi rất tin tưởng vào ý tưởng quang phổ phi tập trung”. Tuy nhiên, anh chỉ ra rằng nhiều chain đang “che đậy” thực tế phi tập trung của họ.
Một giao thức như vậy đi ngược lại quan diểm phân quyền của Nazarov là Ethereum. Gần đây nó đã bị chỉ trích do sự phát triển quá mạnh của Lido Finance và các staking pool của nó.
Danny Ryan, một thành viên của Ethereum Foundation, đã giải quyết những lo ngại này và không ngần ngại bày tỏ quan điểm.
Ryan giải thích rằng Lido đang làm chập mạch tính kinh tế của mạng bằng cách “đưa token quản trị thuộc sở hữu của một nhóm VC vào trung tâm của giao thức”.
Anh mở rộng về sự hiện diện của VC trong tiền điện tử và cách họ gây ra các mối đe dọa mang tính hệ thống đối với quá trình phân cấp tổng thể. Anh tuyên bố: “Phần lớn các đợt phân phối token ngày nay đều thuộc sở hữu của VC”, đồng thời mô tả chúng là “sự tái hiện tồi tệ của các công ty trên chain”.
Blec lặp lại những quan điểm này và giải quyết dấu ấn quá lớn của stablecoin trên giao thức. “Bất kỳ fork nào cũng sẽ phụ thuộc vào những sản phẩm này”, anh nghĩ và nói thêm rằng nếu họ không chấp thuận, mạng có thể nổ tung.
Nếu Ethereum vượt qua những loại mối đe dọa này, thì phần còn lại của ngành sẽ còn lại gì?
Đối với Nazarov, có hai cách để giải quyết các vấn đề xung quanh việc phân cấp.
Đầu tiên, “chúng ta cần kết thúc chu kỳ từ thông dụng” và tập trung vào việc xây dựng các hệ thống cung cấp độ bảo mật và độ tin cậy phù hợp.
Tuy nhiên, điều đó chủ yếu dành cho các nhà xây dựng và các công ty trong lĩnh vực này.
Đồng sáng lập Chainlink cho rằng cá nhân cũng có trách nhiệm.
“Chúng ta cần trở thành những người dùng có học thức hơn”.
Khi ngành công nghiệp tiền điện tử tiếp tục chiến đấu với thị trường gấu đang hoành hành, cuộc tranh luận về phân cấp trở nên sống động hơn bao giờ hết.
Cho dù đó là một phương tiện để cải thiện hệ thống bảo mật hay quản trị dân chủ hơn, thì mỗi cá nhân hoặc tổ chức đều phải nhận thức rõ.
Tuy nhiên, điều chắc chắn là tiền điện tử dường như đang không đạt được mục tiêu No.1 của nó.
Minh Anh
Theo Decrypt
