Hạn chế của cơ sở hạ tầng cơ bản của mạng chính Ethereum (ETH) đang thúc đẩy người dùng, ứng dụng và vốn đầu tư chuyển sang các giải pháp Layer 2 và các blockchain cạnh tranh như Solana. Theo một chuyên gia phân tích, nhu cầu về các giải pháp nhanh hơn và mở rộng hơn đang ngày càng tăng.

“Layer 2 trên Ethereum xuất hiện do cơ sở hạ tầng cơ bản không đủ sức xử lý lượng người dùng, giao dịch và dữ liệu ngày càng tăng, khiến người dùng và vốn đầu tư phải di chuyển sang Layer 2 và các Layer 1 khác,” Anmol Singh, đồng sáng lập Zeta Markets, chia sẻ với The Block.

Qi Zhou, nhà sáng lập QuarkChain và EthStorage, nhận định rằng số lượng giải pháp Layer 2 ngày càng tăng trên Ethereum có thể dẫn đến sự phân mảnh thanh khoản trên các chuỗi khác nhau, gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái tổng thể.

“Mỗi mạng Layer 2 như Arbitrum, Optimism và zkSync đều có các nhóm thanh khoản riêng biệt, dẫn đến sự phân mảnh,” Zhou nói. “Người dùng thường phải chuyển tài sản giữa các Layer 2, làm tăng ma sát và chi phí giao dịch. Sự phân tán này có thể làm loãng thanh khoản, khiến việc đạt được các nhóm thanh khoản sâu trong bất kỳ hệ sinh thái nào trở nên khó khăn hơn. Khi thanh khoản bị phân tán mỏng, nguy cơ hiệu quả thị trường thấp hơn, trượt giá cao hơn và phí giao dịch lớn hơn cũng tăng lên, có thể khiến người dùng ngần ngại sử dụng Layer 2.”

Tuy nhiên, Zhou đã chỉ ra các giải pháp tiềm năng để chống lại sự phân mảnh thanh khoản trên Ethereum.

“Các giao thức mới đang xuất hiện để cung cấp thanh khoản xuyên Layer 2, cho phép tài sản lưu thông liền mạch giữa các Layer 2 và giảm thiểu sự phân mảnh,” Zhou nói.

Ông cũng cho biết thêm rằng các giải pháp như chuyển tiền giữa các Layer 2 trên Ethereum hoặc các trung tâm thanh khoản chia sẻ có thể giúp tổng hợp thanh khoản, làm cho nó dễ tiếp cận hơn trên các Layer 2.

“Khi hệ sinh thái phát triển, việc đạt được sự cân bằng giữa khả năng mở rộng, tập trung thanh khoản và trải nghiệm người dùng sẽ rất quan trọng để Layer 2 của Ethereum tối đa hóa sự chấp nhận và tiện ích,” ông nói.

Tăng cường sử dụng các nền tảng dựa trên Solana

Trái ngược với những vấn đề của mạng chính Ethereum, Singh đã nhấn mạnh vào kiến trúc “monolithic” của Solana, có khả năng xử lý giao dịch và duy trì thanh khoản trong một lớp duy nhất.

“Thông lượng cao và độ trễ thấp của Solana cho phép nó xử lý các nhu cầu cốt lõi của DeFi ở quy mô lớn,” Singh nói. “Layer 2 trên Solana, như Bullet, được xây dựng đặc biệt cho các trường hợp sử dụng cụ thể như giao dịch phái sinh, nơi thông lượng cao và độ trễ thấp là điều cần thiết.”

Singh tham khảo dữ liệu từ báo cáo State of Crypto của a16z tháng 10, cho thấy khoảng 100 triệu địa chỉ hoạt động hàng tháng trên Solana so với khoảng 57 triệu trên Ethereum và các chuỗi EVM khác, gợi ý sự tham gia của người dùng cao hơn trên Solana. Ông quy sự tăng trưởng này cho các ứng dụng mới như pump.fun, các nền tảng mới như daos.fun và một hệ sinh thái có khả năng mở rộng đã xây dựng được các nền tảng mạnh mẽ cho sự phát triển.

Singh cho biết tổng giá trị khóa (TVL) của Ethereum đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây, giảm gần 20 tỷ USD kể từ đầu tháng 6, trong khi TVL của Solana đã tăng từ 4,8 tỷ USD lên 6,3 tỷ USD trong cùng kỳ.

“Bốn trong số mười đồng memecoin hàng đầu theo vốn hóa thị trường – Dogwifhat, Bonk, Popcat và Mew – gần đây xuất phát từ Solana, cho thấy rằng các cơ hội mới ngày càng hình thành trên Solana thay vì Ethereum,” Singh nói thêm. Ông lưu ý rằng memecoin đang thúc đẩy nhu cầu bán lẻ trong chu kỳ này, chỉ ra một sự thay đổi rộng hơn trong sự tham gia.

Joshua Lim, CEO của Arbelos Markets, cũng bình luận về xu hướng này, quan sát rằng Ethereum và các tài sản liên quan đang đối mặt với sự trì trệ trong khi sự quan tâm của nhà đầu tư vào Bitcoin và Solana đang tăng lên.

“Đã có một sự thờ ơ chung đối với Ethereum và các tài sản liên quan như MKR,” Lim nói. “Điều này đã thúc đẩy dòng vốn vào Bitcoin, đặc biệt là với ETF giao ngay, và vào Solana, được thúc đẩy bởi sự nhiệt tình của memecoin.”

Lim lưu ý rằng nguồn cung (mở khoá token) ngày càng tăng các token Layer 2 và token quản trị trên Ethereum tạo ra áp lực lạm phát, có thể làm xói mòn sức hấp dẫn “ultrasound” của Ethereum. Trong khi đó, Solana đã nổi lên như một đối thủ mạnh cho cả DeFi và giao dịch đầu cơ, có khả năng thách thức vị trí của Ethereum.

Theo dữ liệu thị trường gần đây, sự thống trị của Bitcoin đã tăng lên 56%, mức chưa từng thấy kể từ năm 2021, trong khi thị phần của Ethereum đã giảm xuống còn 12,5%, làm nổi bật sự thay đổi trong sở thích của nhà đầu tư trên các blockchain chính.

Kiến trúc monolithic là gì?

Monolithic là kết hợp của từ “mono” (một, đơn lẻ) và “lithic” (liên quan đến đá hoặc cấu trúc). Khi kết hợp, “monolithic” mang ý nghĩa là một khối thống nhất, không bị chia nhỏ.

Kiến trúc monolithic của Solana là một hệ thống blockchain tích hợp các chức năng quan trọng của mạng như xử lý giao dịch, thực thi hợp đồng thông minh, và quản lý dữ liệu vào cùng một lớp duy nhất. Điều này khác biệt với các blockchain có kiến trúc “modular,” nơi các chức năng này được tách ra thành nhiều lớp hoặc mô-đun khác nhau (chẳng hạn Ethereum với các layer-2 dành cho xử lý ngoài chuỗi).

Cụ thể, kiến trúc monolithic của Solana gồm các đặc điểm sau:

Xử lý giao dịch nhanh: Solana tập trung vào tốc độ bằng cách xử lý mọi giao dịch ngay trên layer chính (layer-1), thay vì phân tán sang các layer-2. Điều này giúp Solana đạt được khả năng xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây (TPS) mà không phải phụ thuộc vào giải pháp mở rộng bổ sung.

Đồng bộ hóa cao: Solana sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of History (bằng chứng lịch sử, hay PoH) để sắp xếp các giao dịch theo thời gian, giúp tăng tốc độ xác thực và giảm độ trễ trong mạng. PoH đồng bộ các node mà không cần phải thực hiện nhiều bước giao tiếp, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu suất.

Không cần layer-2: Với kiến trúc monolithic, Solana không yêu cầu các giải pháp layer-2 như các blockchain modular. Điều này giúp hệ sinh thái phát triển nhanh hơn, nhưng cũng tạo áp lực lớn lên cơ sở hạ tầng vì tất cả các chức năng đều được xử lý trên layer-1.

Khả năng mở rộng theo chiều dọc: Kiến trúc này tận dụng phần cứng mạnh mẽ và các cải tiến về tối ưu hóa phần mềm để mở rộng khả năng xử lý. Thay vì tách biệt từng chức năng ra, Solana tiếp tục nâng cấp trực tiếp lên layer-1 nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao.

Mặc dù kiến trúc monolithic giúp Solana đạt tốc độ và khả năng xử lý ấn tượng, nhưng cũng có nhược điểm về khả năng duy trì độ phân cấp (decentralization) và an toàn khi mạng mở rộng.

Đây cũng là nguyên nhân chính mà Solana bị chỉ trích là quá tập trung.

Ngoài Solana, một số blockchain nổi bật khác sử dụng kiến trúc monolithic là:

Aptos: Aptos được phát triển với kiến trúc monolithic để đạt được hiệu suất cao. Aptos tập trung vào khả năng mở rộng, đặc biệt là thông qua một cơ chế đồng thuận tối ưu giúp xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây (TPS).

Sui: Sui, tương tự Aptos, có thiết kế monolithic với mục tiêu tối ưu hóa hiệu suất và giảm độ trễ. Hệ thống của Sui sử dụng một mô hình quản lý giao dịch song song để tăng tốc độ xử lý và cải thiện trải nghiệm người dùng trên mạng lưới chính.

Algorand: Algorand cũng có kiến trúc monolithic với sự kết hợp giữa đồng thuận Pure Proof of Stake (PPoS) và các tính năng tích hợp, giúp xử lý giao dịch nhanh chóng và bảo mật cao.

Avalanche (mạng C-chain): Mặc dù Avalanche sử dụng kiến trúc có phần kết hợp, nhưng mạng C-chain trên Avalanche chủ yếu dựa vào layer-1 cho các chức năng quan trọng và có thể được xem như một ví dụ điển hình của kiến trúc monolithic.

Tezos: Blockchain này cũng có thiết kế gần với kiến trúc monolithic, với các tính năng tự sửa đổi (self-amending) giúp mạng lưới duy trì được khả năng nâng cấp mà không cần layer-2 bổ sung.

Nhìn chung, các blockchain theo kiến trúc monolithic thường tập trung vào tốc độ và khả năng mở rộng trực tiếp trên layer-1, giúp chúng phù hợp với các ứng dụng đòi hỏi tốc độ xử lý nhanh và lượng giao dịch lớn.

Bạn có thể xem giá ETH ở đây.

Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn. 

 

 

 

Vương Tiễn

Theo The Block