Các nhà kinh tế nhận định rằng Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) sẽ áp dụng cách tiếp cận thận trọng đối với việc giảm lãi suất trong năm tới. Lạm phát kéo dài cùng với các chính sách mới từ chính quyền Trump sắp nhậm chức là những yếu tố khiến Fed phải cân nhắc kỹ lưỡng trong từng bước đi.
Kết quả khảo sát của Bloomberg thực hiện từ ngày 15 đến 20 tháng 11 với 83 nhà kinh tế cho thấy, dự báo về lạm phát và tăng trưởng kinh tế năm 2025 đã được điều chỉnh cao hơn. Điều này buộc Fed phải duy trì thái độ thận trọng, tránh đưa ra các điều chỉnh mạnh tay đối với lãi suất.
Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) cốt lõi – thước đo lạm phát ưa chuộng của Fed – hiện được dự báo sẽ tăng trung bình 2,3% vào năm 2025, nhỉnh hơn mức 2,2% được dự báo hồi tháng trước. Các nhà kinh tế cũng kỳ vọng áp lực lạm phát sẽ tiếp tục duy trì trong quý đầu tiên của năm 2025, nhờ vào sức tiêu dùng mạnh mẽ và các thay đổi chính sách từ chính quyền mới.
Kathy Bostjancic, chuyên gia kinh tế trưởng tại Nationwide Mutual Insurance Co., chia sẻ:
“Chúng tôi đã điều chỉnh nhẹ dự báo lạm phát do dự kiến mức tăng thuế quan sắp tới.”
Áp lực từ thuế quan và chính sách kinh tế của Trump
Các chính sách kinh tế dự kiến của Trump, bao gồm tăng thuế quan và cắt giảm thuế, đang làm gia tăng lo ngại về áp lực lạm phát. Các nhà kinh tế dự đoán mức tăng thuế quan lên tới 30% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, cùng với khả năng áp thuế 20% trên tất cả các mặt hàng nhập khẩu khác.
Những biện pháp này được cho là sẽ làm tăng giá hàng hóa và dịch vụ đối với cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp. Không chỉ dừng lại ở đó, các chính sách như trục xuất lao động nhập cư quy mô lớn và cải cách thuế nhằm kích cầu có thể đẩy lạm phát lên cao hơn nữa.
Khảo sát của Bloomberg cũng ghi nhận rằng các doanh nghiệp đang gấp rút dự trữ hàng hóa trước khi thuế quan mới có hiệu lực, dự báo sẽ làm gia tăng lượng nhập khẩu trong giai đoạn đầu năm 2025.
Dự báo tăng trưởng kinh tế cũng được điều chỉnh theo hướng tích cực hơn. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Hoa Kỳ được kỳ vọng tăng 2% trong năm 2025, cao hơn mức dự báo trước đó là 1,8%. Theo ông James Knightley, chuyên gia kinh tế quốc tế trưởng tại ING: “Sự rõ ràng hơn về chính sách đang thúc đẩy các doanh nghiệp mạnh dạn chi tiêu trở lại, đặc biệt trong các lĩnh vực từng đình trệ vì bất ổn chính trị năm 2024.”
Thái độ thận trọng của Fed
Mặc dù một đợt cắt giảm lãi suất vào tháng 12 vẫn được kỳ vọng, các quan chức Fed đã ám chỉ khả năng tạm dừng việc giảm lãi suất vào tháng 1. Dự kiến, lãi suất sẽ duy trì trong khoảng 3,25%–3,5% trong phần lớn năm 2025. Thị trường tài chính cũng đã điều chỉnh kỳ vọng, với các dự báo về những đợt cắt giảm lãi suất lớn trong năm tới đang bị thu hẹp đáng kể.
Sức mạnh của thị trường lao động và thách thức lạm phát
Thị trường lao động tiếp tục là yếu tố then chốt giúp Fed duy trì chính sách thận trọng. Mặc dù tốc độ tăng trưởng việc làm đang chậm lại, số lượng việc làm mới dự kiến đạt trung bình 126.000 mỗi tháng trong năm 2025, so với mức 172.000 của năm nay. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp, đảm bảo sự ổn định trong việc làm và tạo khoảng trống cho Fed không cần vội vàng nới lỏng chính sách tiền tệ.
Tuy nhiên, lạm phát vẫn là một thách thức lớn. Dữ liệu tháng 10 cho thấy chỉ số PCE tăng 0,3% so với tháng trước và tăng 2,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
“Xu hướng lạm phát hiện tại vẫn khá gập ghềnh,” Chủ tịch Fed Jay Powell gần đây nhận định, đồng thời cảnh báo không nên đánh giá quá cao những tiến triển đạt được.
Các nhà kinh tế của Deutsche Bank dự báo, lạm phát PCE sẽ dao động quanh hoặc trên mức 2,5% trong suốt năm 2025, phần lớn chịu tác động từ các biện pháp thuế quan.
Tác động toàn cầu và sự bất ổn kinh tế
Lo ngại về lạm phát không chỉ giới hạn ở Hoa Kỳ. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng đang đối mặt với áp lực tương tự. Lạm phát tại khu vực Eurozone tăng từ 1,8% lên 2,4% trong tháng 10, làm tăng khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 12.
Lạm phát cốt lõi tại khu vực này dự kiến tăng lên mức 2,8% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế yếu kém đã khiến ECB phải cân nhắc khả năng giảm mạnh lãi suất, lên tới 0,5 điểm phần trăm.
Dean Turner, chuyên gia kinh tế tại UBS, nhận định:
“Tăng trưởng yếu sẽ buộc ECB tập trung nhiều hơn vào việc hỗ trợ kinh tế thay vì kiểm soát lạm phát.”
Các nhà phân tích tại Danske Bank cũng dự đoán xu hướng giảm dần của lạm phát hàng tháng có thể mở đường cho các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo trong năm 2025.
Tại Hoa Kỳ, sự kết hợp giữa lạm phát kéo dài, tăng trưởng việc làm ổn định và quá trình chuyển giao chính trị đã tạo nên một bối cảnh đầy thách thức đối với Fed. Các chính sách của Trump, đặc biệt là thuế quan và cải cách thuế, tiếp tục là những ẩn số lớn trong bức tranh kinh tế tương lai.
Ông Giáo
Theo Cryptopolitan
