Ngành công nghiệp tiền điện tử bước vào kỷ nguyên bảo mật từ tháng 12 năm 2025, theo nhận định của Balaji Srinivasan tại Dubai. Trong khuôn khổ sự kiện Binance Blockchain Week, ông đã phân tích quá trình phát triển của tiền điện tử, từ giai đoạn bằng chứng công việc (proof-of-work) đến hợp đồng thông minh.
Hiện nay, trọng tâm của ngành chuyển sang bảo vệ quyền riêng tư, với sự xuất hiện của các bằng chứng không tiết lộ thông tin (zero-knowledge proofs) nhằm đảm bảo an toàn dữ liệu người dùng.
Kỷ nguyên bảo mật: Sự tiếp nối và phát triển của tiền điện tử
Balaji Srinivasan, cựu Giám đốc Công nghệ của Coinbase, đã trình bày về kỷ nguyên bảo mật của tiền điện tử tại Binance Blockchain Week 2025 ở Dubai. Ông mô tả tiến trình phát triển của ngành qua ba giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn đầu tiên, từ năm 2009 đến 2017, tập trung vào các hệ thống proof-of-work và bảo vệ an ninh mạng lưới. Bitcoin đã chứng minh rằng sự đồng thuận phi tập trung có thể vận hành mà không cần một tổ chức trung gian.
Theo Srinivasan, các vấn đề về bảo mật là ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn này. Các nhà phát triển đã không ngừng hoàn thiện hệ thống để chống lại các mối đe dọa, xây dựng niềm tin dựa trên các thuật toán toán học thay vì các thiết chế truyền thống. Chính giai đoạn này đã đặt nền móng vững chắc cho những bước tiến tiếp theo.
Giai đoạn thứ hai khởi đầu từ năm 2017 và kéo dài đến năm 2025, tập trung vào khả năng lập trình và mở rộng quy mô. Sự ra đời của các nền tảng như Ethereum và Solana đã mở ra cơ hội cho các nhà phát triển sáng tạo hợp đồng thông minh, thúc đẩy sự phát triển của tài chính phi tập trung (DeFi), giao dịch token và NFT.
Srinivasan lấy Uniswap làm ví dụ điển hình cho việc các hợp đồng thông minh có thể xử lý các giao dịch tài chính thực tế. Ông nhận định, mặc dù vấn đề mở rộng vẫn là thách thức, nhưng các ý tưởng cốt lõi đã được kiểm chứng qua thực tiễn.
Bước sang giai đoạn thứ ba, tiền điện tử hướng tới bảo vệ quyền riêng tư và điện tử dữ liệu. Các nhà phát triển hiện tập trung vào việc bảo vệ thông tin cá nhân đồng thời duy trì tính xác minh của mạng lưới. Zero-knowledge proofs trở thành công nghệ trọng tâm trong xu hướng này.
Zcash và Midnight: Những dấu ấn của kỷ nguyên bảo mật
Ý tưởng về kỷ nguyên bảo mật có sự liên kết chặt chẽ với các mạng lưới chú trọng quyền riêng tư đã xuất hiện trước đó. Zcash là một trong những ví dụ tiêu biểu, sử dụng zero-knowledge proofs để che giấu thông tin giao dịch, cho phép người dùng chuyển tiền mà không cần tiết lộ địa chỉ hay số lượng giao dịch. Thiết kế này giúp xác minh giao dịch mà không làm lộ thông tin cá nhân.
Gần đây, thị trường ghi nhận sự quan tâm trở lại đối với các tài sản bảo mật. Token Midnight (NIGHT) của Cardano đã tăng 6,53% trong vòng 24 giờ, với khối lượng giao dịch đạt 111,93 triệu USD. Tuy vẫn thấp hơn so với Zcash – vốn ghi nhận 679,52 triệu USD giao dịch cùng kỳ, nhưng ZEC lại tăng giá đến 13,81%.
Midnight là một sidechain tập trung vào bảo mật, được phát triển bởi Input Output Global, nhằm bổ sung khả năng giao dịch riêng tư và hợp đồng thông minh cho hệ sinh thái Cardano mà không làm thay đổi cấu trúc cốt lõi của nền tảng. Sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng và những phát biểu công khai của Charles Hoskinson đã thu hút sự chú ý lớn cho dự án này.
Đáng lưu ý, dù Zcash và Midnight đều ứng dụng các nguyên lý mật mã tương đồng, nhưng khác biệt về cấu trúc triển khai. Zcash hoạt động như một mạng lưới bảo mật độc lập, trong khi Midnight được thiết kế để tích hợp với một blockchain hiện hữu. Cả hai đều minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của các công cụ bảo mật trên nhiều mô hình blockchain khác nhau.
Tại sao kỷ nguyên bảo mật sẽ định hình tương lai blockchain?
Kỷ nguyên bảo mật có tiềm năng thay đổi cách các nhà phát triển và người dùng tiếp cận công nghệ blockchain. Các giải pháp bảo mật cho phép giữ kín dữ liệu nhạy cảm mà vẫn đảm bảo tính hợp lệ của giao dịch, tạo ra sự cân bằng giữa quyền riêng tư và tính minh bạch – yếu tố quan trọng để mở rộng ứng dụng trong lĩnh vực tài chính và nhận diện cá nhân.
Srinivasan nhận định, sự chuyển đổi này sẽ không mang lại kết quả tức thì, mà là xu hướng dài hạn. Ông dự báo các hệ thống trong tương lai sẽ mặc định mã hóa phần lớn hoạt động của người dùng, nhờ vào zero-knowledge proofs mà vẫn giữ được khả năng xác thực.
Dữ liệu thị trường cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng đối với các dự án bảo mật, với khối lượng giao dịch lớn phản ánh sự chú ý của nhà đầu tư. Các nhà phát triển cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu các tính năng bảo mật để đáp ứng yêu cầu pháp lý và nhu cầu người dùng. Bảo mật không thay thế các yếu tố như an ninh và khả năng mở rộng, nhưng sẽ bổ sung một lớp quan trọng cho kiến trúc hệ thống.
Tóm lại, kỷ nguyên bảo mật không chỉ thể hiện nỗ lực bảo vệ người dùng mà còn duy trì sự vận hành hiệu quả của các mạng lưới mở, hứa hẹn sẽ là động lực lớn cho sự phát triển của ngành blockchain trong tương lai.
Theo Tapchibitcoin
