Nếu 2024 là năm crypto thức tỉnh, thì 2025 là năm hệ thống hạ tầng cuối cùng cũng được “bật đèn xanh”.
Ngành công nghiệp non trẻ này bước vào tháng 1 với sự lạc quan dè dặt và rời tháng 12 với các đạo luật liên bang đã được ban hành. Từ đó, câu chuyện đã dứt khoát chuyển từ “crypto như một sòng bạc” sang “crypto như hạ tầng thị trường vốn”.
Trong năm qua, khối lượng giao dịch dịch chuyển lên on-chain, chính sách tiến thẳng vào Nhà Trắng, còn các nhà quản lý tài sản lớn thì vượt qua sự do dự kéo dài nhiều năm. Minh chứng rõ ràng nhất là quyết định đảo chiều của Vanguard hồi đầu tháng, cho phép ETF crypto xuất hiện trên nền tảng của họ.
Tuy nhiên, dù 2025 được định hình bởi các dòng vốn kỷ lục và chiến thắng lập pháp, lợi ích không được phân bổ đồng đều cho tất cả.
Những người chiến thắng thực sự của năm 2025 không chỉ là các tài sản tăng giá, mà là những giao thức, con người và sản phẩm đã tự khẳng định được vị thế bền vững trong tương lai của tài chính.
Dựa trên phân tích của CoinPhoton, dưới đây là 12 cái tên chiến thắng mang tính quyết định trong năm qua và lý do vì sao họ quan trọng.
1. Hoa Kỳ và chính quyền Tổng thống Donald Trump
Không thể bàn về bức tranh crypto năm 2025 nếu không nhắc đến cú xoay trục mạnh mẽ của Mỹ. Trong nhiều năm, ngành này luôn ở thế “một chân ngoài cửa”, cân nhắc Dubai hay Singapore như những bến đỗ thay thế.
Năm 2025, Mỹ đóng sập cánh cửa đó và giữ toàn bộ ngành ở lại, theo cách tích cực. Chiến thắng này vừa thuộc về chính khu vực pháp lý, vừa thuộc về chất xúc tác ở thượng tầng quyền lực.
Chính quyền của Tổng thống thứ 47 đã hoàn thành gần như toàn bộ “wish list” lâu năm của ngành chỉ trong chưa đầy 12 tháng, qua đó đưa nền kinh tế tài sản số quay trở lại nội địa.
Hàng loạt sắc lệnh hành pháp ủng hộ tài sản số đã đặt nền móng, nhưng các chiến thắng mang tính chiến thuật mới thực sự quyết định cục diện. Đạo luật GENIUS được ký ngày 18/7 lần đầu tiên đưa ra định nghĩa liên bang cho stablecoin. Trong khi đó, sắc lệnh “Dự trữ Bitcoin chiến lược” ban hành vào tháng 3 phát đi thông điệp rõ ràng tới các quỹ tài sản quốc gia trên toàn cầu rằng tài sản số là vấn đề an ninh quốc gia.
Quan trọng hơn, việc thúc đẩy thay đổi lãnh đạo tại SEC và CFTC đã xóa bỏ màn sương “quản lý bằng cưỡng chế”, vốn kìm hãm ngành suốt nhiều năm.
Về bản chất, các động thái của ông Trump đã định hình tham vọng biến Mỹ thành “thủ đô crypto của thế giới”.
Triển vọng 2026: Vị thế thống trị của Mỹ. Nhiều khả năng Mỹ sẽ tích cực xuất khẩu các tiêu chuẩn mới của mình. Với sắc lệnh ngày 1/1 cấm phát hành CBDC, sân chơi đã rộng mở cho khu vực tư nhân: đồng USD vẫn sẽ tồn tại ở dạng số, nhưng do Tether, Circle và các ngân hàng phát hành, chứ không phải Fed.
2. ETF spot tại Mỹ (IBIT và nhóm Ethereum, Solana, XRP)
Kênh tiếp cận hàng đầu của dòng vốn tổ chức không chỉ vượt qua “năm thứ hai”, mà còn bứt phá, bất chấp hiệu suất kém của Bitcoin.
BlackRock iShares Bitcoin Trust (IBIT) đã vươn lên nhóm 10 ETF hút vốn mạnh nhất nước Mỹ, vượt qua cả những tên tuổi truyền thống như Invesco QQQ hay SPDR Gold Trust (GLD).
Không chỉ Bitcoin, các ETF spot Ethereum cũng nhanh chóng trở thành cổng vào mặc định cho giới quản lý tài sản, khiến tranh luận “không giữ khóa riêng, không sở hữu coin” trở nên không còn ý nghĩa với giới tài chính truyền thống.
Bước ngoặt đến vào tháng 9, khi SEC phê duyệt chuẩn niêm yết chung. Quyết định mang tính kỹ thuật nhưng cực kỳ quan trọng này đã cắt giảm mạnh thủ tục pháp lý, loại bỏ yêu cầu nộp hồ sơ 19b-4 cho từng mã ETF mới.
Hệ quả là thị trường chứng kiến làn sóng sản phẩm mới xoay quanh các tài sản số khác như Solana và XRP, vốn cũng ghi nhận hiệu suất ấn tượng trong năm.
Triển vọng 2026: Khi Vanguard chính thức mở cửa từ ngày 1/12, thị trường nhiều khả năng sẽ đón nhận hàng loạt sản phẩm ETF dạng rổ và covered-call. Thị trường quyền chọn sâu hơn có thể làm dịu biến động thực tế, khiến crypto lần đầu trở nên phù hợp với các quỹ hưu trí bảo thủ.
3. Solana (SOL)
Năm 2025, Solana gần như đã thoát khỏi vai trò “beta”, khi câu chuyện “nhanh nhưng hay sập” chính thức khép lại.
Đồng thời, Solana thực hiện cú chuyển mình khó nhất năm, từ “sòng bạc memecoin” thành “lớp thanh khoản” của thị trường toàn cầu.
Dù vẫn giữ được sức ảnh hưởng văn hóa, CoinGecko ghi nhận Solana là hệ sinh thái blockchain được theo dõi nhiều nhất toàn cầu trong năm thứ hai liên tiếp.
Quan trọng hơn, Solana không còn chỉ là nơi giao dịch token đầu cơ, mà đã trở thành nơi dòng vốn hiệu quả tập trung. Theo Artemis, khối lượng giao dịch SOL-USD on-chain đã vượt tổng khối lượng giao dịch spot SOL trên Binance và Bybit trong ba tháng liên tiếp.
Nói cách khác, Solana đang khẳng định mình là địa điểm chính cho các hoạt động nhạy cảm về tốc độ khớp lệnh. Đối thủ của Solana giờ không chỉ là Ethereum, mà còn là Nasdaq.
Triển vọng 2026: Việc đảo chiều khối lượng này cho thấy thay đổi mang tính cấu trúc. Quá trình khám phá giá đang diễn ra on-chain thay vì trên sàn tập trung. Solana bước vào 2026 không còn là mạng “beta”, mà là nền tảng chính cho thương mại tần suất cao dựa trên stablecoin.
4. Ethereum layer-2 Base
Nếu Solana chiến thắng nhờ tốc độ, thì Base của Coinbase thắng nhờ phân phối.
Tận dụng tập người dùng khổng lồ của sàn giao dịch Mỹ, Base nhanh chóng trở thành lựa chọn mặc định cho các ứng dụng tiêu dùng và thử nghiệm stablecoin.
Base chứng minh rằng trong năm 2025, phân phối quan trọng hơn mật mã học mới lạ. Đây là bệ phóng cho “crypto đại chúng”, nơi các ứng dụng fintech tiêu dùng sử dụng hạ tầng crypto ở hậu trường mà người dùng thậm chí không nhận ra.
Triển vọng 2026: Thương mại gắn liền với ví. Base nhiều khả năng sẽ trở thành trung tâm cho chiến lược thanh toán thương nhân của Coinbase.
5. Ripple và XRP
Sau nhiều năm mắc kẹt trong vòng xoáy pháp lý, 2025 là năm Ripple và XRP thực sự được “giải phóng”.
Cuộc chiến kéo dài với SEC kết thúc bằng phán quyết cuối cùng, mở đường cho dòng vốn tổ chức. Câu chuyện của XRP chuyển nhanh từ “rủi ro kiện tụng” sang “động cơ thanh khoản”, kéo theo đà tăng giá và sự ra đời của ETF spot XRP đầu tiên vào tháng 11.
Song song đó, Ripple tích cực thâu tóm hạ tầng tài chính truyền thống. Chỉ riêng năm nay, công ty đã chi hơn 4 tỷ USD cho các thương vụ chiến lược, bao gồm Hidden Road, GTreasury và Rail.
Những động thái này biến Ripple từ một “công ty thanh toán” thành một tập đoàn tổ chức tài chính toàn diện.
Triển vọng 2026: ETF hóa XRP chỉ là bước khởi đầu. Khi rào cản pháp lý được dỡ bỏ, năm 2026 sẽ xoay quanh tích hợp. Các mảng môi giới và quản lý ngân quỹ mới mua lại có thể bắt đầu phân phối stablecoin RLUSD tới các tập đoàn Fortune 500, kết nối sổ cái XRP với bảng cân đối kế toán doanh nghiệp.
6. Zcash và mảng quyền riêng tư
Bất ngờ lớn nhất năm đến từ Zcash và toàn bộ lĩnh vực quyền riêng tư.
Trở thành mảng có hiệu suất tốt nhất 2025, các đồng coin riêng tư đã rũ bỏ hình ảnh “phi pháp” để trở thành biểu tượng của nền kinh tế hậu giám sát.
Không chỉ Zcash, cả lĩnh vực đều tăng tốc. Các nhà phát triển Ethereum đẩy mạnh sáng kiến riêng tư, trong khi nhiều giải pháp khác lần đầu đạt được mức độ sử dụng thực tế trên mainnet.
Đáng chú ý, SEC đã tổ chức các cuộc họp chính thức với đại diện giao thức quyền riêng tư để thảo luận kiến trúc tuân thủ, điều khó tưởng tượng chỉ một năm trước.
Triển vọng 2026: Sự ra đời của “DeFi bảo mật”. Quyền riêng tư sẽ trở thành tính năng cao cấp cho các thực thể tuân thủ, khi Phố Wall tích cực áp dụng các công cụ “tiết lộ chọn lọc” nhằm ngăn MEV và bảo vệ chiến lược giao dịch độc quyền.
7. Token hóa tài sản thực (RWA)
RWA đã chuyển từ giai đoạn thử nghiệm sang vai trò hạ tầng thiết yếu, nhờ môi trường pháp lý cởi mở hơn từ SEC.
Bước ngoặt lớn là việc quỹ BUIDL của BlackRock được chấp nhận làm tài sản thế chấp ngoài sàn trên Binance, làm mờ ranh giới giữa tài chính truyền thống và cấu trúc thị trường crypto.
Đến tháng 12, các quỹ thị trường tiền tệ và T-bill được token hóa đã vượt 8 tỷ USD AUM, còn toàn bộ thị trường RWA vào khoảng 20 tỷ USD.
Triển vọng 2026: Hiệu quả kiểu repo. Khi các ngân hàng lớn tiếp tục tích hợp, thị trường thế chấp 24/7 có thể đẩy AUM lên khoảng 18 tỷ USD.
8. Stablecoin
Cuộc tranh luận “ứng dụng sát thủ” đã khép lại. Stablecoin chính là đường ray.
Vốn hóa thị trường vượt 300 tỷ USD vào tháng 10, trong khi nguồn cung stablecoin trên Ethereum đạt đỉnh 166 tỷ USD vào tháng 9. Số lượng người nắm giữ ước tính khoảng 200 triệu, mức cao nhất lịch sử.
Sự tăng trưởng này phản ánh khả năng thanh toán tức thì, 24/7 và xuyên biên giới. Tiến triển lập pháp tại Mỹ, đặc biệt là đạo luật GENIUS, đã tạo hành lang pháp lý cho các ngân hàng tham gia.
Triển vọng 2026: Lợi suất. Các kho bạc lập trình và nhu cầu FX có thể đẩy quy mô lên khoảng 380 tỷ USD.
9. DEX phái sinh vĩnh cửu
Khối lượng phái sinh on-chain đạt kỷ lục 1,2 nghìn tỷ USD mỗi tháng vào tháng 10.
Các DEX perpetual thành công nhờ hút thanh khoản từ sàn tập trung, bằng mô hình tự lưu ký và ưu đãi hấp dẫn hơn. Hyperliquid và Aster cho thấy DeFi đã trưởng thành về cấu trúc thị trường.
Triển vọng 2026: Hợp đồng mở on-chain trở thành chỉ báo rủi ro vĩ mô, nhưng cuộc chiến phí sẽ ngày càng khốc liệt.
10. Thị trường dự đoán
Năm 2025 đánh dấu việc hợp đồng sự kiện bước vào dòng chính tại Mỹ. Kalshi và Polymarket ghi nhận kỷ lục mới, trong khi các tổ chức tài chính truyền thống và công ty crypto như Gemini, Coinbase cũng tham gia.
Lĩnh vực này thành công vì thu hẹp khoảng cách giữa “cá cược” và “tài chính”. Với lộ trình pháp lý rõ ràng hơn từ CFTC, hợp đồng sự kiện đang dần trở thành công cụ phòng hộ hợp pháp.
Triển vọng 2026: Sản phẩm niêm yết. Nền kinh tế “kết quả” có thể đạt quy mô danh nghĩa 60 tỷ USD.
11. Hồng Kông
Trong khi Mỹ tập trung vào luật pháp, Hong Kong tập trung vào thực thi. Quý III/2025, thị trường ETP của Hồng Kông vượt Hàn Quốc và Nhật Bản, trở thành lớn thứ ba toàn cầu về doanh thu giao dịch.
Chế độ cấp phép VATP trưởng thành nhanh chóng, đưa số sàn được cấp phép lên 11. Luật stablecoin có hiệu lực từ ngày 1/8 đã thu hút hơn 30 hồ sơ đăng ký.
Triển vọng 2026: Vòng quay stablecoin được cấp phép. Hồng Kông có thể trở thành trung tâm thanh toán của châu Á – Thái Bình Dương.
12. Những người tin tưởng sớm
Vị trí cuối cùng thuộc về chính những nhà đầu tư đã kiên trì ở lại.
Sau nhiều năm bị hoài nghi, sụp đổ và siết chặt pháp lý, năm 2025 là sự khẳng định cho niềm tin dài hạn. Đây không chỉ là “giá tăng”, mà là “luận điểm được chứng minh”.
Khi các tổ chức lớn nhất thế giới chính thức nhập cuộc, họ mua lại từ những cá nhân đã đặt cược sớm nhất.
Triển vọng 2026: Thế hệ nhà đầu tư này không rời bỏ hệ sinh thái, mà sẽ trở thành những “ngân hàng” mới của nó, cung cấp thanh khoản cho thị trường vốn phi tập trung trong giai đoạn tiếp theo.
Vương Tiễn
Theo Tapchibitcoin
