The Graph, một giao thức lập chỉ mục blockchain được thành lập vào năm 2018, sẽ rời khỏi Ethereum và chuyển hoàn toàn sang mạng Arbitrum.
Theo The Graph Foundation, việc chuyển sang layer 2 phổ biến được khởi xướng bởi những người tham gia mạng nhằm giảm phí gas, tăng tốc giao dịch và tăng khả năng truy cập của giao thức.
Giám đốc điều hành của Edge & Node, Tegan Kline, cho biết người dùng đã cân nhắc các lựa chọn giữa các mạng layer 2 và Arbitrum được lựa chọn.
“Người dùng Graph đã liên tục tìm kiếm các giải pháp để cải thiện hiệu quả sử dụng gas và nâng cao các khía cạnh khác của mạng lưới. Sau khi xem xét cẩn thận tất cả các tùy chọn trên thị trường, hệ sinh thái đã chọn Arbitrum làm giải pháp mở rộng Layer 2 sẽ mang lại tốc độ và khả năng chi trả cho các nhà phát triển giao thức và người tham gia mạng.”
Kế hoạch di chuyển đã được biết đến từ tháng 4 năm 2022 thông qua một đề xuất quản trị đề xuất tạo một bộ hợp đồng sẽ kết nối các giao dịch GRT với Arbitrum. Các cuộc thảo luận về việc chuyển sang mạng layer 2 do giá gas quá cao đã bắt đầu từ tháng 11 năm 2021 trên các diễn đàn của The Graph.
Đề xuất vào tháng 6 năm 2022 là đề xuất đầu tiên trình bày việc triển khai The Graph trên Arbitrum. Những người đề xuất, các kỹ sư phần mềm Edge & Node, Pablo Carranza Vélez và Ariel Barmat, cho rằng không nên di chuyển trong “một lần”.
Kể từ đó, The Graph đã dần dần thực hiện nhiều bước hơn để thoát khỏi mạng Ethereum, bao gồm cho phép lập chỉ mục phần thưởng trên Arbitrum và triển khai các công cụ di chuyển cho phép người dùng chuyển token sang Arbitrum. Cả hai đề xuất đều đã được thông qua.
The Graph Foundation giải thích thêm rằng người dùng của nó sẽ bắt đầu nhận được lời nhắc di chuyển ngay hôm nay.
Năm 2023 đã thổi luồng sinh khí mới vào thị trường crypto, với nhiều loại tiền điện tử và altcoin lớn phục hồi ấn tượng sau năm 2022 cực kỳ khắc nghiệt. Trong số các tài sản kỹ thuật số phục hồi đáng kể về giá là ETH, tiền kỹ thuật số lớn thứ hai thế giới theo vốn hóa thị trường.
Ngoài đà phục hồi chung của thị trường, giá ETH tăng thêm sau khi nâng cấp Shapella được chờ đợi từ lâu, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho blockchain Ethereum để đạt được bảo mật, phân cấp và khả năng mở rộng cao hơn.
Tuy nhiên, thị trường hiện đang phải đối mặt với tình hình bất ổn do cuộc đàn áp quy định ngày càng gay gắt đối với ngành, trong đó tiên phong là Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC). Để tìm hiểu thêm thông tin về cách điều này có thể tác động đến giá của ETH, Finbold đã phân tích những dự đoán mới nhất của cộng đồng tiền điện tử trên CoinMarketCap vào ngày 15/6 cho cuối tháng này.
Vào ngày 30/6/2023, các thành viên cộng đồng dự đoán giá ETH trung bình là 1.809 đô la, tương ứng với mức tăng giá tiềm năng 10,31% so với giá hiện tại.
Dự đoán giá của cộng đồng CoinMarketCap vào cuối tháng 6 | Nguồn: CoinMarketCap
Khi nói đến ETH, cộng đồng này có tỷ lệ chính xác lên tới 92,25% trong lịch sử và độ chính xác cho giá cuối tháng 5 của Ethereum là hơn 98%.
Tỷ lệ dự đoán chính xác của cộng đồng CoinMarketCap trong 6 tháng qua | Nguồn: CoinMarketCap
Phân tích giá ETH
Vào thời điểm viết bài, ETH được giao dịch ở mức 1.638 đô la, giảm 5,7% trong 24 giờ qua.
Trên biểu đồ hàng tuần, altcoin hàng đầu về vốn hóa giảm hơn 11,6%, giao dịch trong phạm vi đáng chú ý từ 1.632 đến 1.916 đô la trong khoảng thời gian đó.
Biểu đồ giá ETH 4 giờ | Nguồn: Tradingview
Đợt giảm giá gần đây nhất diễn ra sau khi Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ giữ nguyên lãi suất mục tiêu tại cuộc họp vào ngày 14/6, cho biết họ có kế hoạch “đánh giá thông tin bổ sung” để xác định xem có cần tăng thêm sau 10 lần tăng lãi suất liên tiếp kể từ tháng 3/2022 hay không.
Quyết định của Fed đã đẩy giá ETH giảm dưới mức hỗ trợ 1.720 đô la sau khi tiền điện tử này không thu hút đủ áp lực mua để di chuyển trên mức kháng cự 1.780 đô la.
Giá ETH đã giảm 7% trong khoảng thời gian từ ngày 14/6 đến ngày 15/6, chạm mức thấp nhất trong 3 tháng và tác động đến quan điểm của các nhà đầu tư rằng altcoin này đang chuẩn bị chuyển 2.000 đô la thành hỗ trợ.
Điều đáng chú ý là mức đáy 1.620 đô la đại diện cho vốn hóa thị trường 196 tỷ đô la, cao hơn mức 186 tỷ đô la của PetroChina và không quá xa so với 198 tỷ đô la của nhà sản xuất chip AMD.
Trở thành tài sản có thể giao dịch toàn cầu lớn thứ 66 không phải là một kỳ tích nhỏ, đặc biệt khi xem xét tiền điện tử này chỉ mới hoạt động 8 năm và không mang lại bất kỳ loại lợi nhuận trực tiếp nào để duy trì dự án. Mặt khác, chứng khoán được hưởng lợi từ thu nhập của công ty và cuối cùng là trợ cấp của chính phủ, vì vậy có lẽ các nhà đầu tư nên quan tâm đến động thái giảm giá gần đây của ETH.
Giá ETH bị áp lực đè nặng, chịu thua quy định và giảm hoạt động mạng
Áp lực pháp lý làm suy yếu nhu cầu của các nhà đầu tư đối với ETH khi Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đề xuất thay đổi quy tắc liên quan đến định nghĩa về sàn giao dịch. Paul Grewal, giám đốc pháp lý của sàn giao dịch Coinbase, đã phản đối thay đổi được đề xuất, cho rằng vi phạm Đạo luật thủ tục hành chính.
Đáng lo ngại hơn, mức độ sử dụng ứng dụng phi tập trung (DApp) trên mạng Ethereum không đạt được động lực mặc dù phí gas giảm mạnh 75%. Chi phí giao dịch trung bình trong 7 ngày giảm còn 4 đô la vào ngày 14/6, từ 16 đô la một tháng trước đó. Trong khi đó, số lượng địa chỉ hoạt động trên DApp thấp hơn 18% trong cùng thời kỳ.
Hoạt động DApp Ethereum trong 30 ngày | Nguồn: DappRadar
Không chỉ vậy, suy giảm xảy ra trên diện rộng, ảnh hưởng đến tài chính phi tập trung, thị trường NFT, game và đồ sưu tầm. Thật kỳ lạ, tổng giá trị khóa (TVL – đo lường các khoản tiền gửi khóa trong hợp đồng thông minh của Ethereum) chỉ giảm 2% so với giữa tháng 5 xuống 14,6 triệu ETH theo DefiLlama.
Để phân tích khả năng giá ETH phá vỡ dưới mức hỗ trợ 1.650 đô la, nên kiểm tra phí chênh lệch giảm của hợp đồng tương lai ETH và chi phí tăng đối với các quyền chọn bán bảo vệ.
Hợp đồng tương lai ETH hàng quý rất phổ biến đối với cá voi và bàn chênh lệch giá. Tuy nhiên, các hợp đồng tháng cố định này thường giao dịch với giá cao hơn một chút so với thị trường giao ngay, cho thấy người bán đang yêu cầu thêm tiền để trì hoãn thanh toán.
Do đó, các hợp đồng tương lai ETH ở thị trường lành mạnh sẽ giao với phí chênh lệch hàng năm từ 5 đến 10% — một tình huống được gọi là bù hoãn mua, không chỉ xảy ra ở thị trường tiền điện tử.
Phí chênh lệch hàng năm của hợp đồng tương lai ETH 2 tháng | Nguồn: Laevitas
Theo phí chênh lệch hợp đồng tương lai, các trader chuyên nghiệp đã tránh lệnh Long có đòn bẩy (đặt cược tăng giá). Mặc dù có cải thiện khiêm tốn lên 2%, nhưng chỉ số này vẫn còn cách xa ngưỡng trung lập 5%.
Để loại trừ các yếu tố bên ngoài chỉ ảnh hưởng đến hợp đồng tương lai ETH, cũng nên phân tích thị trường quyền chọn. Chỉ báo độ lệch delta 25% so sánh các quyền chọn mua – quyền chọn bán tương tự, sẽ chuyển sang dương khi tâm lý sợ hãi phổ biến vì phí chênh lệch của quyền chọn bán bảo vệ cao hơn quyền chọn mua.
Độ lệch 25% của ETH trong 30 ngày | Nguồn: Laevitas
Chỉ báo độ lệch sẽ di chuyển trên 8% nếu các trader lo ngại giá ETH sẽ giảm. Mặt khác, tâm lý phấn khích nói chung phản ánh độ lệch -8%. Quan sát biểu đồ ở trên, độ lệch delta báo hiệu sợ hãi kể từ ngày 10/6 và đạt đỉnh 21% vào ngày 15/6, mức cao nhất trong 3 tháng.
Giá ETH có vẻ sắp giảm xuống 1.560 đô la
Các nhà đầu tư thường chỉ tập trung vào các biến động giá ngắn hạn và quên rằng ETH tăng 37% từ đầu năm 2023 đến nay. Hơn nữa, nếu phụ thuộc quá nhiều vào TVL 24 tỷ đô la của Ethereum, các trader có thể đã bỏ lỡ các tín hiệu suy yếu nhu cầu sử dụng DApp.
Hiện tại, phe gấu có ưu thế hơn khi xem xét các chỉ số phái sinh ETH, do đó retest mức hỗ trợ 1.560 đô la là kết quả rất có thể xảy ra. Điều đó không có nghĩa là lợi nhuận năm 2023 gặp rủi ro, nhưng cho đến khi FUD (sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ) quy định tan biến, phe bò sẽ gặp khó khăn khi cố đẩy giá ETH lên trên mức kháng cự 1.750 đô la.
Mặc dù token quản trị ARB của Arbitrum đang trong tình trạng suy thoái liên tục kể từ đợt airdrop vào cuối tháng 3, nhưng hệ sinh thái của dự án tăng trưởng lành mạnh.
Theo một báo cáo gần đây từ Nansen, hoạt động của Arbitrum được cải thiện hậu airdrop, ổn định “ở mức cao hơn” so với trước đó. Số lượng người dùng hoạt động hàng ngày, phí gas và số lượng giao dịch luôn duy trì ở mức cao hơn kể từ tháng 4/2023.
Khoảng cách giữa số lượng người dùng hoạt động trên Arbitrum và Optimism ngày càng lớn sau đợt airdrop Aribtrum, tiến gần hơn đến mức của Ethereum.
Người dùng hoạt động hàng ngày của Arbitrum, Ethereum và Optimism (6 tháng qua) | Nguồn: Nansen
Khối lượng giao dịch tại các sàn phi tập trung (DEX) dựa trên Arbitrum vẽ nên một bức tranh tương tự, với khối lượng tăng rõ rệt sau airdrop.
Khối lượng giao dịch của các DEX trên Arbitrum | Nguồn: DefiLlama
Hơn nữa, báo cáo của Nansen cho biết hoạt động của những người nhận airdrop ARB chỉ chiếm khoảng 5% trên blockchain và Arbitrum thu hút được nhiều người dùng mới hơn đáng kể sau đợt airdrop.
Chất xúc tác tiềm năng cho ARB
Ngoài ra, bản cập nhật sắp tới trên Ethereum vào nửa cuối năm 2023, được đặt tên là Cancun-Deneb (Dencun), sẽ bao gồm EIP-4844 (proto-Danksharding), giúp giảm phí giao dịch trên Arbitrum và làm tăng đề xuất giá trị của blockchain.
Đồng thời, Arbitrum Foundation gần đây đã tiết lộ dữ liệu tích lũy từ trình sắp xếp thứ tự của họ, cụ thể là một phần phí layer 2 do người dùng trả để đăng dữ liệu lên Ethereum.
Tổ chức đã quyết định chuyển thu nhập của trình sắp xếp thứ tự (tổng cộng 3.352 ETH, tương đương 5,4 triệu đô la) cho Arbitrum DAO và số ETH này sẽ được holder ARB quản lý.
Cung cấp nguồn doanh thu như vậy cho DAO (tổ chức tự trị phi tập trung) có khả năng mang lại lợi nhuận cho holder ARB nếu cộng đồng bỏ phiếu chuyển phần thưởng cho họ. Vẫn còn phải xem quỹ sẽ được Arbitrum Foundation và DAO quản lý như thế nào.
“Tiền thông minh” đang nắm giữ ARB
Theo dữ liệu của Nansen, “tiền thông minh” và quỹ tích lũy ARB sau airdrop vẫn chưa bán, điều này rất đáng khích lệ. Công ty phân tích on-chain này ấn định các địa chỉ Ethereum của trader có khối lượng lớn và có lợi nhuận là “tiền thông minh”.
Các quỹ (tím) và ví thông minh (xanh lá cây) vẫn đang giữ ARB | Nguồn: Nansen
Funding rate cho các hợp đồng swap ARB vĩnh viễn đã chuyển sang âm giống như phần còn lại của thị trường tiền điện tử sau khi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) khởi kiện các sàn lớn nhất trong ngành là Binance và Coinbase, theo dữ liệu của CoinGlass.
Các trader swap vĩnh viễn trả funding rate để Short và Long một tài sản tùy thuộc vào nhu cầu của họ. Nếu nhu cầu đối với lệnh Short cao hơn, thì Funding rate đắt hơn, vì vậy trader bên Short phải trả tiền cho các lệnh Long.
Hiện tại, funding rate gần bằng 0, cho thấy các trader hợp đồng tương lai trung lập với ARB.
Funding rate trên các thị trường swap vĩnh viễn | Nguồn: CoinGlass
Cặp ARB/USD theo xu hướng giảm kể từ khi ra mắt token vào tháng 3. Kênh ngày càng hẹp cho thấy khả năng xảy ra mô hình nêm giảm dần, thường phá vỡ theo hướng tăng.
Tuy nhiên, nếu ARB trượt dưới đường hỗ trợ của mô hình nêm khoảng 0,9 đô la, việc chuyển sang xu hướng giảm có thể được đẩy nhanh hơn.
Biểu đồ giá ARB/USDhàng ngày | Nguồn: TradingView
So với ETH, ARB đã phá vỡ dưới mức thấp nhất của tháng 5 là 0,00057 ETH sau các vụ kiện của SEC. Tại thời điểm viết bài, token được giao dịch ở mức 0,00056 ETH.
Biểu đồ giá ARB/ETH 4 giờ | Nguồn: GeckoTerminal
Về mặt kỹ thuật, ARB thể hiện khả năng đảo ngược xu hướng tiêu cực. Tuy nhiên, bản cập nhật Dencun sắp tới trên Ethereum và các quyết định của Arbitrum Foundation trong việc định hướng doanh thu từ rollup layer 2 cuối cùng sẽ quyết định hành động giá của ARB.
Tổng vốn hóa thị trường tiền điện tử đã giảm xuống 1,02 nghìn tỷ đô la vào ngày 15/6, mức thấp nhất trong 3 tháng. Nhưng trong khi khả năng phục hồi của thị trường phái sinh và mức tăng giá vào cuối tuần giữa bối cảnh dự trữ stablecoin bất ổn mang lại hy vọng cho phe bò, thì có thể còn quá sớm để ăn mừng.
Tình hình quy định tiền điện tử xấu đi
Vài tuần qua đã chứng kiến xu hướng giảm giá do bất ổn về quy định. Tuần trước, Bitcoin tăng 2% và BNB tăng 4%, nhưng ETH giảm 1,1%.
Tổng vốn hóa thị trường tiền điện tử tính bằng USD (1 ngày) | Nguồn: TradingView
Lưu ý rằng mô hình kéo dài 10 tuần đã test mức hỗ trợ trong nhiều trường hợp, báo hiệu phe bò sẽ gặp khó khăn để thoát khỏi xu hướng giảm trong khi các điều kiện quy định trở nên tồi tệ hơn trên toàn cầu.
Cụ thể, sàn giao dịch phái sinh Bakkt có trụ sở tại New York sẽ hủy niêm yết Solana, Polygon và Cardano do những tiến triển quy định gần đây tại Hoa Kỳ. Quyết định này được đưa ra sau các vụ kiện vào tuần trước do Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đệ đơn chống lại các sàn giao dịch Binance và Coinbase.
Gần đây hơn, vào ngày 16/6, Binance đã trở thành đối tượng của cuộc điều tra sơ bộ tại Pháp kể từ tháng 2/2022. Chi nhánh tại Pháp của sàn giao dịch bị cáo buộc không xin giấy phép hoạt động và cung cấp dịch vụ cho khách hàng Pháp bất hợp pháp. Hơn nữa, theo các nhà quản lý, sàn giao dịch thiếu quy trình xác minh danh tính.
Cũng vào ngày 16/6, Binance tuyên bố rời khỏi Hà Lan và yêu cầu người dùng rút tiền càng sớm càng tốt. Quyết định rời khỏi thị trường Hà Lan được đưa ra sau khi sàn không xin được giấy phép cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASP).
Bất chấp môi trường pháp lý tiền điện tử ngày càng tồi tệ, hai số liệu phái sinh chỉ ra rằng phe bò vẫn chưa bỏ cuộc. Tuy nhiên, họ có thể sẽ gặp khó khăn trong việc phá vỡ mô hình giảm để tăng giá.
Các công cụ phái sinh cho thấy nhu cầu đòn bẩy BTC, ETH cân bằng
Hợp đồng vĩnh viễn, còn được gọi là hợp đồng swap nghịch đảo, có tỷ lệ cố định thường được tính 8 giờ một lần.
Funding rate dương cho thấy Long (người mua) yêu cầu nhiều đòn bẩy hơn và ngược lại.
Funding rate 7 ngày tích lũy của hợp đồng tương lai vĩnh viễn vào ngày 17/6 | Nguồn: Coinglass
Funding rate trong 7 ngày của BTC và ETH là trung lập, ngụ ý nhu cầu cân bằng từ các vị thế Long và Short đòn bẩy sử dụng hợp đồng tương lai vĩnh viễn.
BNB là ngoại lệ duy nhất, vì các trader trả tới 1% mỗi tuần cho đặt cược Short. Điều này có thể là do rủi ro gia tăng sau các giám sát quy định đối với sàn giao dịch Binance.
FUD Tether làm tổn hại phí chênh lệch USDT
Phí chênh lệch USDT là một thước đo tốt về nhu cầu của các trader bán lẻ tại Trung Quốc. Nó đo lường chênh lệch giữa các giao dịch ngang hàng tại Trung Quốc và đô la Mỹ.
Nhu cầu mua quá nhiều có xu hướng gây áp lực đẩy chỉ báo trên giá trị hợp lý ở mức 100%. Trong các thị trường giảm giá, USDT tràn ngập, gây ra mức chiết khấu 2% hoặc cao hơn.
USDT ngang hàng so với USD/CNY | Nguồn: OKX
Phí chênh lệch USDT tại thị trường châu Á đã giảm xuống 99,2% sau khi đi ngang kể từ ngày 6/6, cho thấy nhu cầu mua giảm nhẹ. Các báo cáo vào ngày 16/6 về việc Tether tiếp xúc dự trữ với thị trường nợ Trung Quốc có thể là nguyên nhân.
Các yếu tố kích hoạt thị trường tiềm năng
Các số liệu phái sinh thể hiện khả năng phục hồi khi xem xét hoạt động quy định quyết liệt nhằm vào các sàn giao dịch. Do đó, phe gấu vẫn chưa chứng minh được sức mạnh của mình nếu có ý định đẩy thị trường tiền điện tử xuống dưới mốc 1 nghìn tỷ đô la.
Bất chấp đà phục hồi gần đây nhất từ mức hỗ trợ này, bất kỳ động thái tăng vốn hóa nào trên 1,12 nghìn tỷ đô la (tăng 10% so với mức thấp 1,02 nghìn tỷ đô la) có thể sẽ chỉ tồn tại chốc lát trong vài tháng tới.
Do đó, với việc halving Bitcoin vẫn còn hơn 300 ngày nữa, phe bò hiện đang đặt hy vọng vào việc quỹ hoán đổi danh mục Bitcoin (ETF) được chấp thuận và/hoặc Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ cắt giảm lãi suất là những chất xúc tác tiềm năng cho thị trường tăng giá.
Giá Ethereum (ETH) đã phá vỡ xuống dưới một vùng hỗ trợ quan trọng. Nó có khả năng sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới.
Triển vọng hàng tuần
Giá Ethereum (ETH) đã giảm xuống kể từ khi đạt mức cao cục bộ ở $2.142 vào 16 tháng 4 năm 2023.
Trong quá trình này, giá đã bật lên từ vùng hỗ trợ $1.770 (mũi tên màu xanh) vào ngày 15 tháng 5 và hình thành nên mô hình nến sao mai (elip màu xanh) trong tuần tiếp theo. Đây là một mô hình tăng giá, thường dẫn đến sự đảo ngược xu hướng sang tăng.
Tuy nhiên, giá đã phá vỡ xuống dưới vùng hỗ trợ này trong tuần từ ngày 5 đến 12 tháng 6, vô hiệu mô hình tăng giá. Đây là một phát triển cực kỳ giảm giá vì nó là bẫy bò và thường được theo sau bởi một đợt bán tháo.
Mặc dù nó đã tạo ra một nến Pinbar có bấc dài bên dưới vào tuần trước nhưng cây nến này nằm hoàn toàn bên dưới vùng hỗ trợ $1.770, nên nó không mang lại bất kỳ hy vọng nào cho sự phục hồi.
Nếu vậy, giá ETH có thể giảm xuống mức hỗ trợ tiếp theo ở $1.470, được hình thành bởi vùng hỗ trợ ngang và đường hỗ trợ tăng dần dài hạn.
Chỉ báo RSI hàng tuần ủng hộ khả năng này khi đã phá vỡ xuống dưới đường xu hướng tăng của nó và đang giảm xuống dưới mức 50.
Biểu đồ ETH/USDT hàng tuần | Nguồn: TradingView
Xác nhận hỗ trợ trước đó làm kháng cự
Biểu đồ hàng ngày ủng hộ quan điểm giảm giá từ khung thời gian hàng tuần. Nó cho thấy rằng giá đã phá vỡ xuống dưới vùng hỗ trợ $1.770 và xác nhận nó làm kháng cự dưới dạng nến pinbar giảm (mũi tên màu đỏ). Đây được xem là một đợt kiểm tra lại trong xu hướng giảm.
Do đó, giá ETH có khả năng sẽ sớm tiếp tục xu hướng giảm. Mục tiêu gần nhất được tìm thấy ở $1.630, nơi đã giúp giá phục hồi trong vài ngày qua.
Biểu đồ ETH/USDT hàng ngày | Nguồn: TradingView
Kết luận
Triển vọng có khả năng nhất cho thấy rằng giá ETH sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới. Mục tiêu gần nhất được tìm thấy ở $1.630 và thấp hơn tới $1.470.
Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
Các nhà phát triển cốt lõi của Ethereum đang xem xét đề xuất tăng số dư trình xác thực tối đa từ 32 ETH hiện tại lên 2.048 ETH cho mỗi trình xác thực. Đề xuất này sẽ tăng stake tối đa của trình xác thực, trong khi mức tối thiểu vẫn là 32 ETH.
Như hiện tại, trình xác thực Ethereum phải tuân theo giới hạn số dư được đặt ở cả mức tối thiểu và tối đa là 32 ETH. Điều này buộc các hoạt động staking quy mô lớn phải tạo ra nhiều trình xác thực nếu muốn kiếm được lợi nhuận từ số tiền lớn hơn.
Vì vậy, cách làm đó dẫn đến gia tăng hàng loạt số lượng trình xác thực. Hiện có 600.000 trình xác thực đang hoạt động và thêm 90.000 đang chờ kích hoạt trong hàng đợi.
Michael Neuder, một nhà nghiên cứu của Ethereum Foundation và là người đề xuất chính, đã đưa ra mức tăng trong cuộc họp đồng thuận gần đây nhất của nhà phát triển cốt lõi Ethereum được tổ chức vào thứ 6 tuần trước. Anh cho biết mặc dù giới hạn trình xác thực hiện tại thúc đẩy tính phi tập trung, nhưng nó vô tình dẫn đến lạm phát kích thước thiết lập trình xác thực.
Theo Neuder, việc tăng giới hạn có thể làm chậm quá trình mở rộng bộ trình xác thực đang hoạt động — cuối cùng là gây ảnh hưởng cho việc cải thiện hiệu quả của mạng về mặt đạt được tính hoàn thiện trong một slot Ethereum duy nhất.
Phần thưởng trình xác thực tự động gộp trên Ethereum
Neuder giải thích rằng tăng giới hạn như đề xuất cũng sẽ giới thiệu khả năng tự động gộp phần thưởng cho trình xác thực. Hiện tại, phần thưởng kiếm được vượt quá giới hạn 32 ETH phải được chuyển hướng đến nơi khác để tạo lợi nhuận staking. Nếu giới hạn tăng lên, thì những phần thưởng này có thể được gộp ngay lập tức, cung cấp cho trình xác thực phương tiện hiệu quả để kiếm thêm tiền từ ETH đã staking của họ.
Ngoài ra, đề xuất tuyên bố sẽ giải quyết các mối quan ngại về hoạt động của các nhà vận hành node lớn, bao gồm cả các sàn giao dịch như Coinbase hiện đang duy trì hàng chục nghìn trình xác thực do giới hạn 32 ETH hiện có cho mỗi trình xác thực.
Việc tăng số dư trình xác thực tối đa sẽ giúp các nhà vận hành như vậy quản lý ít trình xác thực hơn nhưng stake cao hơn, hạn chế tính phức tạp. Tuy nhiên, Neuder đã cảnh báo về những rủi ro liên quan, như các hình phạt cao hơn đối với các đề xuất hoặc chứng thực trùng lặp ngẫu nhiên, còn được gọi là “slashing”.
Đề xuất này tiếp tục được các nhà phát triển cốt lõi tranh luận. Họ đồng ý thảo luận thêm về các chi tiết triển khai trên những nền tảng xã hội như ETHMagicians và Discord.
Ethereum đạt cột mốc mới với 23 triệu ETH được stake
Theo cập nhật mới nhất của nền tảng phân tích Nansen, số lượng ETH đã stake vừa đạt mức cao nhất mọi thời đại mới là 23 triệu ETH.
Trong đó, Lido đứng đầu bảng xếp hạng, đóng góp tới 32% tổng số ETH đã stake (7,25 triệu). Coinbase ở vị trí thứ hai với 9,6% (2,2 triệu). Tiếp theo là Stakefish chiếm 6% (1,4 triệu).
Lido cũng chiếm 77% ETH được stake được gửi qua LSD, mức cao nhất trong cả năm.
Etherscan, một trong những trang web quét blockchain Ethereum được sử dụng phổ biến nhất, đã giới thiệu một công cụ sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) có tên Code Reader nhằm giúp người dùng diễn giải code nguồn hợp đồng thông minh, theo một bài đăng trên trang web của mình.
Công cụ này dựa trên công nghệ AI do OpenAI phát triển, cho phép người dùng yêu cầu giải thích về toàn bộ hoặc một phần code nguồn của hợp đồng thông minh, Etherscan cho biết. Người dùng cũng có thể truy xuất các chức năng “đọc” và “ghi” của hợp đồng thông minh để có thể “đưa ra quyết định sáng suốt” về cách tương tác với chúng cũng như khám phá những cách sử dụng tiềm năng trong các ứng dụng phi tập trung.
Sau sự bùng nổ mối quan tâm đến AI được thúc đẩy bởi sự phổ biến từ chatbot ChatGPT của OpenAI, các công ty blockchain và tiền điện tử đã gấp rút hỗ trợ các trader và nhà phát triển bằng các công cụ dựa trên công nghệ này. Tuần trước, sàn giao dịch tiền điện tử Bybit đã tích hợp ChatGPT vào nền tảng giao dịch của mình.
Etherscan cho biết công cụ này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và khuyến khích người dùng xác minh câu trả lời của nó thay vì chỉ dựa vào đó để lấy bằng chứng hoặc gửi tiền thưởng lỗi.
Để sử dụng Code Reader, người dùng cần kết nối với API của OpenAI và có đủ giới hạn sử dụng. API, hoặc giao diện lập trình ứng dụng, cho phép hai chương trình máy tính giao tiếp và chia sẻ thông tin. Công cụ của Etherscan hiện không cho phép thực hiện chuỗi hội thoại với chatbot và chỉ có thể được truy vấn thông qua lời nhắc một lần.
Wormhole là giao thức cho phép di chuyển, kết nối tài sản giữa các blockchain khác nhau sử dụng công nghệ cross-chain messaging. Cùng tìm hiểu chi tiết về hệ sinh thái Wormhole tại đây.
Wormhole là giao thức có mối liên hệ chặt chẽ với hệ sinh thái Solana. Gần đây, Solana và FTX – một trong những quỹ đầu tư lớn của Solana – đang có động thái hoạt động trở lại sau thời gian dài vắng bóng.
Đặc biệt, bộ sưu tập NFT mới ra mắt trên Solana mang tên Mad Labs đã có sự tăng trưởng gấp 10 lần chỉ sau vài ngày ra mắt. Nhiều nhà đầu tư suy đoán rằng giao thức Wormhole cũng sẽ sớm phát triển mạnh trở lại và ra mắt token, đặc biệt sau khi đã tích hợp với nhiều blockchain mới nổi bật khác như Aptos, Arbitrum, Optimism…
Vậy hệ sinh thái Wormhole có gì nổi bật? Tiềm năng đầu tư vào Wormhole ra sao?
Tổng quan về Wormhole
Wormhole là giao thức cho phép các Dapps và smart contract (hợp đồng thông minh) giữa các blockchain giao tiếp, kết nối, chuyển giao dữ liệu, tài sản cho nhau thông qua công nghệ cross-chain messaging. Nhờ vậy, các ứng dụng blockchain có thể hoạt động với mọi loại tài sản và dịch vụ bất kể nó nằm trên blockchain nào.
Điều này được thực hiện thông qua một mạng lưới các node bảo vệ (guardian node) giúp bảo vệ giao thức bằng cách quan sát và chứng thực các sự kiện và dữ liệu trên các chain được kết nối của nó. Hiện tại, TVL của Wormhole đạt mức trên 1 tỷ USD và cung cấp hỗ trợ cần thiết cho NFT.
Điểm nổi bật của Wormhole
Hệ sinh thái và nền tảng phát triển
Wormhole là hệ sinh thái và nền tảng phục vụ các nhà phát triển. Bằng việc tích hợp Wormhole SDK, các nhà phát triển có thể xây dựng ứng dụng cho phép gửi tài sản giữa các blockchain mà Wormhole hỗ trợ, làm tăng đáng kể tính thanh khoản. Chẳng hạn, người dùng có thể gửi ETH từ Ethereum sang một ứng dụng chạy trên Solana, hoặc chơi game trên Solana và nhận phần thưởng NFT từ Ethereum.
Hệ sinh thái Wormhole được bảo mật và kiểm soát bởi một cụm (cluster) 19 node, hay còn gọi là người bảo vệ (guardian). Những node bảo vệ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra hoạt động on-chain này của Wormhole bao gồm những cái tên nổi tiếng như nền tảng staking lớn nhất thế giới – Everstake.
Cầu nối chuỗi chéo cho NFT
Bên cạnh token, Wormhole còn cho phép người dùng di chuyển NFT giữa nhiều blockchain thông qua Portal NFT Bridge. Hiện Wormhole Portal NFT hỗ trợ NFT có tiêu chuẩn ERC-721 (với siêu dữ liệu – metadata) và tài sản SPL (với nguồn cung là 1).
Khi người dùng tương tác với Dapps, hoạt động này được gửi đến Wormhole blockchain thông qua:
xDapp Contracts: Hợp đồng nhận giao dịch, tương tác với xDaap và Ecosystem Contracts để cung cấp dịch vụ.
Ecosystem Contracts: Hợp đồng quản trị bởi Wormhole, chuyên cung cấp bộ tính năng của Wormhole cho các nhà phát triển xDapps.
Thông tin này được kiểm tra bởi Guardian Network trước khi gửi đến Relayers thông qua VAA messages. Wormhole là một giao thức xác thực bằng phương pháp đa chữ ký, bảo mật giao tiếp chuỗi chéo thông qua VAA.
Guardian Network: Trình xác thực (validator) thực hiện quan sát Core Contract trên các blockchain được hỗ trợ và tạo VAAs (thông báo đã ký) khi các hợp đồng đó nhận được tương tác.
Relayers: Bộ chuyển tiếp thực hiện logic tùy chỉnh ngoài chuỗi, giúp giảm phí gas và tăng khả năng tương thích giữa các blockchain.
VAA (Verifiable Action Approvals): Phần dữ liệu chính trong hệ sinh thái Wormhole, chứa thông tin do xDapps gửi đến cùng thông tin hợp đồng nào đã gửi thông báo. VAA được ký bởi người bảo vệ (guardian), cần 13/19 chữ ký để xác thực.
Kiến trúc hoạt động của Wormhole. Nguồn: Wormhole
Các giai đoạn phát triển của hệ sinh thái Wormhole
Wormhole ban đầu được phát triển như cầu nối (bridge) đầu tiên trên Solana, cho phép di chuyển token giữa Solana – Ethereum và chịu trách nhiệm phát triển thanh khoản trên hệ sinh thái Solana và Serum.
Rất nhanh chóng, Wormhole đã phát triển vượt ra ngoài mục đích ban đầu, trở thành Layer 0 và cho phép người dùng di chuyển nhiều loại tài sản như token, NFT… giữa các dApps trên các blockchain khác nhau. Số lượng blockchain được Wormhole hỗ trợ tăng lên con số 22 với nhiều blockchain nổi bật như Ethereum, Solana, BSC, Polygon, Celo, Aptos, Arbitrum…
Vào tháng 4/2023, Wormhole được bình chọn là nhà cung cấp cầu nối cho Uniswap V3 trên Gnosis Chain – một trong những sidechain đầu tiên của Ethereum. Trước đó, Wormhole cũng nhận được hơn 60% phiếu bầu để trở thành nhà cung cấp cầu nối cho Uniswap V3 trên BNB Chain, vượt qua cả Layer Zero.
Cũng vào tháng 4/2023, Dan Reecer – cựu giám đốc tăng trưởng hệ sinh thái Polkadot đã trở thành một trong những nhà lãnh đạo của Wormhole. Trước đây, ông cũng phát triển thành công Kusama Network và Acala Netwok. Điều này có thể giúp Wormhole có những bước tiến và thành công mới.
Những blockchain được Wormhole hỗ trợ. Nguồn: Wormhole
Thời gian gần đây, Wormhole tăng cường hợp tác và tích hợp giải pháp truyền tin (message-passing protocol) của mình vào các hệ sinh thái khác. Điều này giúp tăng tính thanh khoản, tạo ra hệ sinh thái DeFi hiệu quả và kết nối hơn. Một số dự án tích hợp Wormhole và kết quả của việc tích hợp bao gồm:
Wombat và hệ sinh thái của nó (Wombex, Magpie XYZ, Quoll Finance). Cho phép token di chuyển giữa các blockchain từ BNB Chain sang Arbitrum, Optimism, Ethereum, Polygon…
Circle. Cho phép chuyển stablecoin USDC giữa Ethereum và Avalanche với phí gas thấp, tăng ứng dụng của USDC tới nhiều blockchain hơn.
Algorand. Tích hợp Wormhole vào Algomint, cho phép wrap và sử dụng BTC, WBTC, ETH, WETH, USDC, USDT, DAI trên toàn bộ hệ sinh thái Algorand, giúp hệ sinh thái Algorand phát triển. Folks Finance cũng hỗ trợ người dùng sử dụng ETH và BTC trên mạng Algorand với Wormhole.
Threshold DAO. Cho phép mint tBTC từ BTC, từ đó di chuyển BTC khắp các blockchain. Hiện người dùng đã có thể chuyển tBTC vào pool của Curve Finance.
Pyth Network. Cho phép người dùng truy cập giá của hơn 200 loại tài sản, từ crypto đến chứng khoán, forex và hàng hóa.
Dust Labs. Cho phép người dùng nạp rút token DUST trên mạng Polygon và wrap Ethereum thông qua Gate.io, giúp tăng thanh khoản cho NFT Dust Labs.
Xcademy Network. Đây là dự án hỗ trợ các nhà phát triển. Hỗ trợ mở rộng mạng lưới từ Ethereum sang BNB Chain, cho phép người dùng sử dụng token XCAD trên BNB Chain. Sự hợp tác này cũng củng cố mối quan hệ giữa Jump và XCAD vì Wormhole được đầu tư bởi Jump.
Bonk Inu. Đây là meme coin trên Solana. Wormhole cho phép giao dịch BONK tại Uniswap trên nhiều blockchain như Aptos, Arbitrum, Polygon, BNB Chain và Ethereum.
0xCarrier. Cầu nối token và NFT được triển khai sử dụng công nghệ của Wormhole, hỗ trợ mạng Moonbeam.
The Gari Network. Ứng dụng xã hội được Wormhole hỗ trợ mở rộng sang Aptos, hưởng lợi từ khả năng mở rộng, bảo mật và tốc độ của Aptos.
Ngoài ra, Wormhole hỗ trợ di chuyển NFT trên mạng Aptos sang các mạng khác, hỗ trợ DeGods hoạt động trên Ethereum, tổ chức các workshop hướng dẫn nhà phát triển xây dụng Dapps đa chuỗi sử dụng Wormhole.
Có thể thấy, Wormhole liên tục hợp tác và tích hợp với nhiều dự án ở nhiều lĩnh vực như NFT, stablecoin, sàn giao dịch… trong nhiều hệ sinh thái khác nhau như BNB Chain, Aptos, Arbitrum… Wormhole đang có mong muốn trở thành nhà cung cấp cơ sở hạ tầng đa chuỗi hàng đầu cho các dự án crypto, giúp gia tăng thanh khoản của các dự án này. Trong thời gian tới, Wormhole có thể sẽ còn góp mặt ở nhiều dự án nổi bật khác, giúp mở rộng tầm ảnh hưởng và ứng dụng của Wormhole.
Những mảnh ghép trên hệ sinh thái Wormhole
Hệ sinh thái Wormhole bao gồm nhiều mảnh ghép khác nhau, bao trùm gần như toàn bộ các mảng trong crypto như agrregator, vay & cho vay, bridges, DeFi, NFT, liquid staking…
Tổng quan hệ sinh thái Wormhole. Nguồn: Coin98 Insights
Agrregator
Nhiều agrregator nổi bật đã được phát triển trên Wormhole như Jupiter, Hashflow, Atlas DEX, Rango Exchange và Tulip. Trong đó, Hashflow – sàn DEX cung cấp tính năng swap xuyên chuỗi với tỉ lệ trượt giá bằng 0 đã được launchpad trên Binance và đạt khối lượng giao dịch trên12 tỷ USD.
Rango Exchange là một cái tên nổi bật khác khi cho phép swap trên 10,000 tài sản trên hơn 40 blockchain khác nhau. Atlas DEX cũng cho phép người dùng cung cấp thanh khoản, farm, theo dõi danh mục đầu tư và truy cập thanh khoản từ hơn 130 sàn giao dịch phi tập trung. Tulip – công cụ tổng hợp yield farming, cung cấp APY lên đến 8,039% với TVL đạt gần 12 triệu USD.
Vay & Cho vay
Ở mảng vay & cho vay trên Wormhole chỉ có một dự án Aries. Đây là nền tảng giao dịch ký quỹ, cho phép người dùng vay và cho vay, swap, sử dụng cầu nối, theo dõi hiệu suất đầu tư trên Aptos. Dự án sẽ sớm cho phép người dùng giao dịch sử dụng đòn bẩy.
Bridges
Cầu nối vẫn là sản phẩm cực kỳ quan trọng trong thị trường crypto. Nhiều dự án nổi bật, được sử dụng nhiều bởi cộng đồng được phát triển trên Wormhole là Allbridge, Automata, Biconomy và Frax Finance.
Cụ thể,Allbridge là cầu nối cho phép swap xuyên chuỗi, hỗ trợ di chuyển stablecoin giữa các blockchain EVM và blockchain không phải EVM. Automata là giao thức cho phép người dùng giao dịch không tốn phí gas, hỗ trợ bảo mật 2FA, bảo vệ trước MEV và frontrunning. Biconomylà giải pháp cơ sở hạ tầng đa chuỗi, cho phép Dapps tích hợp nhằm phục vụ việc giao dịch tài sản xuyên chuỗi.
Frax Financelà giao thức stablecoin phân đoạn (fractional) gây “gió bão” trong thị trường stablecoin với 2 stablecoin: FRAX (được gắn với đồng đô la Mỹ) & FPI (được gắn với Chỉ số giá tiêu dùng của Hoa Kỳ). Nền kinh tế Frax Finance chủ yếu bao gồm 2 stablecoin trên, AMM (Fraxswap) và cơ sở cho vay (Fraxlend).
Trình duyệt
Trình duyệt web vẫn là một mối quan tâm trong cộng đồng dù không phổ biến. Brave là trình duyệt web hỗ trợ crypto, ví điện tử và công cụ tìm kiếm trên Wormhole. Theo thông tin dự án cung cấp, Brave có tốc độ nhanh hơn Chrome gấp 3 lần, bảo vệ tốt hơn Google.
DeFi
Mảnh ghép DeFi phát triển rất sôi động trên Wormhole với 23 dự án. Trong đó, C3là sàn giao dịch self-custodial (tự giám hộ), cho phép kết nối ví điện tử từ bất cứ blockchain nào. Tài sản cũng có thế được gửi từ nhiều blockchain khác nhau từ nhiều ví. C3 đã được nhiều quỹ đầu tư rót vốn bao gồm Jane Street và Jump Capital.
Dexlab là sàn giao dịch khác trên Wormhole, cung cấp tính năng launchpad, sổ lệnh orderbook và cho phép mint NFT và token SPL. Francium là nền tảng phát triển chiến lược yield farming trên Solana, hợp tác với nhiều dự án lớn như Lido, DeFiLlama, Jupiter, Raydium, Zebec… Jet Protocol là nền tảng vay và cho vay với hệ thống quản trị phi tập trung on-chain, được đầu tư bởi Paradigm, ParaFi, Solana Ventures…
Một dự án đáng chú ý khác là Trader Joe – sàn giao dịch phi tập trung theo cơ chế AMM trên Avalanche. Đây là một bản fork của Uniswap, cung cấp tính năng thanh khoản tập trung.
0x là sàn giao dịch phái sinh cho phép người dùng vay mượn và stake tài sản. Deepwater là sàn giao dịch cung cấp tính năng miễn phí gas giao dịch, không bị trượt giá, không bị tấn công front-running, không bị rò rỉ dữ liệu… Deepwater hợp tác với nhiều đối tác lớn như Avalanche, Wormhole, Near, Harmony… Tuy nhiên, số lượng blockchain được Deepwater hỗ trợ còn khá hạn chế ở 6 blockchain.
Klap là nền tảng yield farming và cho vay tài sản với TVL đạt 166 triệu USD, cung cấp thanh khoản cho nhiều tài sản như wETH, wBTC, DAI, USDC, USDT. Nexa là nền tảng cho phép người dùng phát hành token trên nhiều blockchain cùng lúc. Port Finance – giao thức cung cấp tính năng vay, cho vay, swap và theo dõi danh mục trên Solana với nhiều đối tác lớn như CoinMarketCap, Jump Capital, CoinGecko, Solana, Spartan…
GooseFX là một cái tên đáng chú ý khác khi cho phép giao dịch crypto, phát sinh và cả NFT và cung cấp tính năng pool thanh khoản một bên (single sided liquidity pool) với yield farming. GooseFX hợp tác cùng Animoca Brands, Solana Capital, Solar Eco Fund…
Magpie là dự án cho phép di chuyển token giữa các chain nhanh chóng, bảo mật. Hiện Magpie mới chỉ hỗ trợ 4 blockchain và chưa ra mắt sản phẩm chính thức. Magpie hợp tác với nhiều dự án nổi bật như Uniswap, Pancakeswap… và được đầu tư bởi Jump Capital, ParaFi… Dự án PSY Options dù mới chỉ hỗ trợ 7 loại tài sản với TVL 2.4 triệu USD, cho phép người dùng giao dịch token SPL và claim token airdrop, nhưng dự án này được đầu tư bởi Wintermute – nhà tạo lập thị trường đáng chú ý trong crypto.
NFT
Trong lĩnh vực NFT, DeGods là dự án nổi bật nhất khi cho phép người dùng stake NFT và nhận token DUST. NFT DeGods mắc nhất được bán với giá 139 ETH, tương đương 220,000 USD lúc bấy giờ.
Một số dự án đáng chú ý khác là Audius – dự án về âm nhạc, Dust Labs – dự án với đội ngũ đứng sau DeGods và y00ts.
Mảng khác
Trong lĩnh vực liquid staking, Lido là cái tên đáng chú ý khi cung cấp giải pháp liquid staking đa chuỗi. Ở lĩnh vực gaming, Sweatcoin – dự án chạy bộ trên NEAR cũng là một dự án nổi bật. Ngoài ra còn nhiều dự án làm về ví điện tử như Backpack, XDefi…
Nhận định và cơ hội đầu tư với hệ sinh thái Wormhole
Hệ sinh thái Wormhole đang được phát triển nhanh và mạnh mẽ với nhiều dự án nổi bật như Hashflow, Biconomy, Frax Finance, Trader Joe, DeGods, Audius, Sweatcoin…
Dễ nhận thấy Wormhole có quan hệ mật thiết với Solana khi 60-70% dự án trên Wormhole liên quan đến Solana. Wormhole cũng có quan hệ thân cận với Jump Capital – một quỹ đầu tư lớn của Solana khi quỹ này đứng ra bù 320 triệu USD thiệt hại sau khi Wormhole bị hack.
FTX cũng là nhà đầu tư lớn của Solana, giúp hệ sinh thái Solana tăng trưởng mạnh trong 2021. Nhiều bài viết nói về khả năng quay trở lại của FTX sau khi phá sản vào năm ngoái cũng càng làm rõ hơn quan điểm hệ sinh thái Solana có tiềm năng phát triển mạnh. Liệu điều này có góp phần thúc đẩy hệ sinh thái Wormhole phát triển?
Bên cạnh đó, Wormhole cũng đã có nhiều bước tiến lớn khi hỗ trợ nhiều blockchain mới nổi như Aptos, Arbitrum… Đặc biệt, Aptos cũng là một trong những con cưng của FTX và Jump Ventures khi gọi vốn thành công 150 triệu USD vào đầu 2023. Liệu có khả năng Solana và Aptos cùng phát triển mạnh với sự đỡ đầu của FTX và Jump Capital, giúp hệ sinh thái Wormhole càng bùng nổ?
Việc áp dụng công nghệ cross-chain messaging, loại bỏ nhu cầu sử dụng cầu nối của người dùng cũng là một điểm đáng chú ý. Điều này giúp Wormhole trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Layer Zero – một trong những giao thức được nhắc đến nhiều nhất gần đây, đặc biệt bởi quỹ a16z. Wormhole thậm chí đã vượt qua Layer Zero để trở thành nhà cung cấp cầu nối cho Uniswap V3 trên Gnosis Chain. Điều này càng thể hiện khả năng phát triển sắp tới của Wormhole.
Tiềm năng ra token của Wormhole
Hiện chi phí giao dịch trên Wormhole rất nhỏ, chỉ khoảng 0.0001 USD cho mỗi giao dịch thông qua Portal Token Bridge. Một loại chi phí khác mà người dùng phải trả khi giao dịch trên Wormhole là phí gas, tuy nhiên loại phí này chỉ được tính giữa blockchain gửi và blockchain nhận mà không liên quan gì đến Wormhole. Wormhole cũng chưa thu phí các Dapps tích hợp Wormhole SDK nên việc có token để thu giữ giá trị là chưa cần thiết.
Tuy nhiên, gần đây hệ sinh thái Solana có dấu hiệu trở lại khi bộ sưu tập NFT oogy và Mad Labs có khối lượng giao dịch vượt bộ sưu tập NFT BAYC, đứng vị trí thứ nhất và thứ hai lần lượt.
Điều này có thể giúp cho hệ sinh thái Wormhole phát triển. Việc di chuyển tài sản giữa các blockchain đã trở thành một trong những nhu cầu thiết yếu trong thị trường crypto. Việc áp dụng công nghệ cross-chain messaging có thể khiến nhu cầu dành cho Wormhole có thể ngày càng tăng.
Bên cạnh đó, nhiều tin đồn cho rằng Layer Zero – đối thủ của Wormhole – sẽ ra mắt token với đoạn code thể hiện ZKO sẽ là native token của Layer Zero cũng khiến tin đồn Wormhole ra mắt token khả thi hơn nữa.
Đoạn code Layer Zero Endpoint nói về token ZRO. Nguồn: Layer Zero
Việc Wormhole ra mắt token cũng không phải là điều mới khi Wormhole đã từng lên kế hoạch bán token HOLE để gọi vốn 200 triệu USD, giúp nâng mức định giá lên 2 tỷ USD vào tháng 2/2022. Theo đó, token HOLE này sẽ bị khóa trong 1 năm cho đến khi mạng Wormhole được phát hành. Sau đó, token HOLE sẽ được mở khóa hằng năm. Thông tin này tới nay vẫn chưa được xác thực.
Nếu việc ra token là thật, Wormhole có thể sử dụng token HOLE để quản lý giao thức, thu giữ giá trị và chuyển về cho người nắm giữ token. Ngoài ra, Wormhole cũng có thể dùng token HOLE để cung cấp phần thưởng cho người dùng, kích thích hoạt động trên giao thức.
Tổng kết
Wormhole là hệ sinh thái phát triển với nhiều dự án nổi bật. Ngoài ra, dự án cũng được hỗ trợ bởi nhiều quỹ đầu tư có tiếng. Với khả năng liên kết nhiều blockchain với nhau, có mối liên hệ chặt chẽ với Solana, Aptos, FTX và Jump Capital, tiềm năng phát triển và ra mắt token của Wormhole rất lớn.
