Tài chính phi tập trung trên Ethereum đang chứng kiến sự hồi sinh lớn, với lời hứa quen thuộc về lợi nhuận cao nhờ một loại tài sản tiền điện tử mới: “mã thông báo đặt lại chất lỏng” hay LRT.

Chỉ trong tháng vừa qua, hàng tỷ đô la đã đổ vào các dự án đặt lại chất lỏng mới dựa trên Ethereum như Ether.Fi và Puffer. Các nền tảng mới nổi đang trong một cuộc chiến nảy lửa để thay thế mã thông báo ETH (stETH) đặt cược của Lido làm tài sản được các nhà giao dịch tài chính phi tập trung (DeFi) lựa chọn.

Toàn bộ xu hướng xoay quanh sự phát triển của một giao thức mới có tên EigenLayer, giao thức này đã đưa ra hệ thống “đặt lại” đầu tiên cho Ethereum vào tháng 6 năm ngoái . Nền tảng này đang xây dựng một giải pháp cho phép các ứng dụng và mạng blockchain mượn hệ thống bảo mật của Ethereum và nó đã thu hút hơn 1 tỷ USD tiền gửi mới chỉ trong khoảng thời gian 24 giờ trong tháng này. Hiện tại, tổng số tiền là hơn 7 tỷ USD, có nghĩa là nền tảng này đã tự mình tích lũy được hơn 1,5% tổng số token ether (ETH) đang lưu hành, theo DefiLllama .

Việc đặt lại cung cấp một cách bảo mật các giao thức và mạng blockchain bằng cách sử dụng bảo mật mượn từ mạng bằng chứng cổ phần của Ethereum. Tiền gửi ETH trong EigenLayer có thể được “đặt lại” sang các giao thức khác này, nghĩa là họ sẽ không phải xây dựng mạngbằng chứng cổ phần của riêng mình.

Các nhà đầu tư đã đổ tiền vào EigenLayer vì nó hứa hẹn lãi suất tiền gửi cao hơn so với đặt cược ETH thông thường . Tuy nhiên, nền tảng này có phần lớn sự phát triển gần đây nhờ vào một nhóm bên thứ ba – “các giao thức đặt lại chất lỏng” như Ether.Fi , Puffer và Swell nhằm mục đích đơn giản hóa quy trình đặt lại thay mặt cho người dùng.

Các nền tảng đặt lại thanh khoản này đóng vai trò là người trung gian giữa người dùng và EigenLayer: Nền tảng “đặt lại” tiền gửi của người dùng với EigenLayer và họ trao đổi LRT mới được tạo – vì vậy người dùng có thể tiếp tục giao dịch ngay cả khi tiền gửi của họ đang được sử dụng để đặt lại.

LRT đại diện cho khoản tiền gửi EigenLayer của người dùng, nghĩa là họ có thể tích lũy tiền lãi đặt cược và có thể đổi lại lấy giá trị cơ bản của họ. LRT cũng có thể được sử dụng trong DeFi, nghĩa là mọi người có thể cho vay và mượn chúng để kiếm được phần thưởng lớn hơn nữa.

Bên cạnh sự tiện lợi của LRT, điểm thu hút thực sự đối với các nền tảng đặt lại thanh khoản gần đây là “điểm” – một loại phần thưởng có thể cho phép người dùng nhận được các đợt airdrop token trong tương lai. Mặc dù điểm có giá trị tiền tệ mơ hồ nhưng chúng đã tạo ra một hệ sinh thái hoàn toàn mới gồm các nền tảng bổ sung, như Pendle, cho phép người dùng tối đa hóa chúng thông qua các chiến lược giao dịch thường liên quan đến đòn bẩy cao.

Các hệ thống điểm phức tạp, lợi suất cao và chiến lược giao dịch rủi ro đều gợi nhớ một chút đến năm 2021 – khi hoạt động “canh tác lợi nhuận” và theo đuổi lợi nhuận cao đã dẫn đến sự bùng nổ và phá sản của DeFi mà lĩnh vực này vẫn chưa thể phục hồi. Trong khi một số chuyên gia cảnh giác với những rủi ro của việc đặt lại chất lỏng, những người ủng hộ công nghệ khẳng định có thực chất vượt xa sự cường điệu.

Việc đặt lại chất lỏng được xây dựng dựa trên hai năm tăng trưởng của ngành đặt cược của Ethereum.

Ethereum được vận hành bởi hơn 900.000 người xác thực – những người trên khắp thế giới khóa mã thông báo ETH trong một địa chỉ trên mạng để giúp giữ an toàn cho chuỗi . Mã thông báo đặt cược tích lũy một dòng tiền lãi ổn định, nhưng chúng không thể được sử dụng cho bất kỳ mục đích nào khác – hãy nghĩ: các khoản vay hoặc các hình thức đầu tư khác – một khi chúng đã buộc phải điều hành mạng.

Hạn chế này đã giúp thúc đẩy sự gia tăng của “đặt cược thanh khoản”. Các dịch vụ như Lido, dịch vụ đặt cược thanh khoản lớn nhất trên Ethereum,” đặt cọc mã thông báo thay mặt cho người dùng và sau đó cung cấp cho họ “mã thông báo đặt cược thanh khoản” (LST) đại diện cho khoản tiền gửi cơ bản của họ. Các LST như mã thông báo ETH (stETH) đặt cược của Lido kiếm được lãi suất như ether đặt cược thông thường (hiện ở mức khoảng 3%) nhưng chúng cũng có thể được sử dụng trong DeFi – nghĩa là các nhà đầu tư có thể cho vay và mượn mã thông báo để kiếm thêm lợi nhuận ngoài tiền lãi đặt cược của họ.

Lĩnh vực đặt cọc thanh khoản đã bùng nổ trong vài năm qua. Lido, giao thức đặt cược thanh khoản lớn nhất cho đến nay, tự hào có hơn 25 tỷ USD tiền gửi. Mã thông báo stETH của nó thường có khối lượng giao dịch cao hơn ETH thông thường trên các giao thức vay và cho vay lớn nhất của mạng.

Một xu hướng đặt cược thanh khoản tương tự hiện đang tấn công EigenLayer, giao thức Ethereum mới gây xôn xao đã giới thiệu việc đặt lại cho Ethereum.

“Về cơ bản, EigenLayer đang xây dựng một công cụ cho phép các mạng khác khởi động bằng cách sử dụng bảo mật Ethereum”, Giám đốc điều hành Omni Labs, Austin King, người đang xây dựng một giao thức cầu nối được hỗ trợ bởi việc đặt lại, giải thích.

Các nhà đầu tư đã chuyển sang EigenLayer để kiếm thêm phần thưởng trên ETH của họ: lãi suất bảo mật Ethereum và tiền lãi đặt lại bổ sung để đảm bảo cái gọi là AVS hoặc “các dịch vụ được xác thực tích cực” sử dụng EigenLayer để mượn bảo mật của Ethereum.

Theo EigenLayer , những AVS đó cuối cùng sẽ bao gồm Celo, một chuỗi khối lớp 1 đang chuyển sang mạng lớp 2 dựa trên Ethereum ; EigenDA, dịch vụ cung cấp dữ liệu riêng của EigenLayer; và Omni, công ty đang xây dựng cơ sở hạ tầng cầu nối để giúp các mạng blockchain khác nhau giao tiếp với nhau.

Nhưng hệ thống này cũng có những nhược điểm và điểm mấu chốt là các token được đặt lại qua EigenLayer không thể được sử dụng trong DeFi sau khi chúng được gửi. Đối với các nhà đầu tư đang tìm cách tối đa hóa lợi nhuận của họ, cơ chế khóa này là một điều đáng tiếc.

Nhập lại chất lỏng, về cơ bản chỉ là đặt cược chất lỏng nhưng dành cho Eigenlayer.

Các giao thức đặt lại chất lỏng chấp nhận tiền gửi (ví dụ: stETH), đặt lại chúng bằng EigenLayer, sau đó phân phát “mã thông báo đặt lại chất lỏng” hoặc LRT, như pufETH, eETH và rswETH có thể được sử dụng trong DeFi để kiếm thêm điểm và các phần thưởng khác.

“Về cơ bản, đó là đề xuất giá trị của ETH đặt cược, nơi bạn có thể nhận được lợi nhuận từ việc đặt cược ETH của mình mà không cần phải gặp rắc rối khi thiết lập trình xác thực – Đó là điều đó cộng với phần thưởng cho bất kỳ phần thưởng nào đến từ các mạng AVS này,” giải thích Nhà vua.

PufETH của Puffer, eETH của Ether.Fi , rswETH của Swell và các LRT khác đang cạnh tranh với stETH của Lido để trở thành tài sản lớn tiếp theo trong DeFi. Để làm như vậy, họ đã chuyển sang mô hình khuyến khích hàng ngày của DeFi: điểm.

Mặc dù EigenLayer đã chấp nhận hàng tỷ tiền gửi nhưng chưa có AVS nào của nó hoạt động, có nghĩa là người gửi tiền không nhận được bất kỳ khoản lãi nào cho khoản tiền gửi của họ. Ưu đãi chính cho việc gửi mã thông báo vào EigenLayer ngày nay là đặt lại điểm, một số điểm được xác định mơ hồ mà các nhà đầu tư hy vọng sẽ cho phép họ nhận được một airdrop EigenLayer trong tương lai, chưa được xác nhận.

“EigenLayer chưa hoạt động, nó không có bất kỳ hoạt động khởi động lại nào.” Giám đốc điều hành Puffer Finance Amir Forouzani đã lưu ý trong một cuộc phỏng vấn vào tháng trước với CoinDesk. “Về cơ bản, động lực duy nhất của họ bây giờ là điểm của họ và tôi đoán rằng những điểm đó sẽ trở thành như thế nào trong tương lai.” Các giao thức đặt lại chất lỏng hàng đầu – bao gồm cả Puffer – đều đã bắt đầu đưa ra các điểm riêng của họ bên cạnh EigenLayer như một chất ngọt ngào cho các nhà đầu tư ban đầu.

Các dịch vụ mới cũng đã được xây dựng xung quanh việc trao đổi điểm, phổ biến các chiến lược giao dịch mới đầy rủi ro liên quan đến việc đặt cược nhiều lần cùng một mã thông báo – nâng cao khả năng tiếp xúc của một người với một giao thức để đổi lấy phần thưởng cao hơn trong tương lai.

Một giao thức như vậy là Pendle, phân chia các token đặt cọc thanh khoản thành hai token riêng biệt – token lợi nhuận và token chính – để mở khóa giao dịch có đòn bẩy. Một trong những sản phẩm của Pendle chấp nhận tiền gửi mã thông báo eETH của Ether.Fi và theo quảng cáo của trang web, người gửi có thể nhận được 45 lần điểm Ether.Fi và 15 lần điểm EigenLayer.

Mặc dù điểm vẫn mang tính đầu cơ cao nhưng chúng dường như mang lại lợi ích cho việc đặt lại tiền gửi thanh khoản. Theo DeFiLlama , Ether.Fi , công ty dẫn đầu thị trường hiện tại, có 1,2 tỷ USD tiền gửi, gấp 5 lần so với một tháng trước. Puffer Finance đang bám sát Ether.Fi với số tiền gửi 970 triệu USD, tăng gấp 10 lần chỉ trong ba tuần qua.

Khi tiền gửi đặt lại thanh khoản tăng lên, rủi ro của xu hướng cũng tăng theo.

Một mặt, có rủi ro chung với EigenLayer bất cứ khi nào tiền được đổ vào hệ thống giao thức phân lớp Rube Goldberg: Khi mạng lưới các mạng AVS được kết nối với nhau trở nên phức tạp hơn, chắc chắn sẽ có nhiều lỗi xảy ra hơn.

Rủi ro lớn nhất với những lỗi này sẽ là khả năng xảy ra “chém”, trong đó người đặt cược bị phạt về mặt tài chính nếu vi phạm các quy tắc của mạng hoặc sử dụng phần mềm bị lỗi để kết nối với mạng. Các giao thức đặt lại lỏng thường có các tính năng “chống chém” trong hoạt động tiếp thị của họ, nhưng lời hứa của họ sẽ không được thử nghiệm thực tế cho đến khi AVS đi vào hoạt động.

Trong bối cảnh đặt lại EigenLayer, việc cắt giảm xảy ra ở cấp độ AVS: mỗi AVS sẽ đặt quy tắc cắt giảm riêng và các nhà cung cấp đặt lại thanh khoản sẽ có thể chọn thủ công những giao thức AVS nào họ muốn xác thực cho người dùng của mình. Nếu một nền tảng đặt lại thanh khoản chọn xác thực một mạng có các thông số cắt giảm độc hại (hoặc có lỗi), thì điều đó sẽ khiến người dùng có nguy cơ bị cắt tiền gửi.

Riad Wahby, Giám đốc điều hành của dịch vụ quản lý khóa Cubist đã dự đoán trong một cuộc phỏng vấn với CoinDesk : “Chúng tôi sẽ có một hệ thống danh tiếng tương tự cho hệ sinh thái đặt lại rộng hơn”. “Nếu tôi bỏ tiền vào một nhà điều hành, có lẽ tôi sẽ chọn một nhà điều hành mang lại cho tôi sự cân bằng hợp lý giữa rủi ro và phần thưởng.”

Rủi ro rõ ràng nhất đối với việc đặt lại thanh khoản là mặc dù có hàng tỷ đô la tiền gửi nhưng hoạt động này hiện vẫn mang tính đầu cơ cao.

Có khả năng AVS có thể không mang lại nhiều lãi suất cho người gửi tiền như họ mong đợi, điều này có thể khiến các nhà đầu tư rời khỏi hệ thống để đặt cược sinh lợi hơn. Với tất cả sự phấn khích xung quanh các điểm, cũng có một số khả năng rằng các đợt airdrop đi kèm của chúng có thể thất bại hoặc không bao giờ xảy ra, khiến các điểm và thị trường mới được xây dựng dựa trên chúng trở nên vô giá trị.

Rủi ro xảy ra kết quả như vậy càng tăng lên bởi thực tế là các điểm thường không được phát hành trên blockchain mà thay vào đó được theo dõi trực tiếp bởi các nhà phát hành của chúng. Điều này có nghĩa là rất khó để biết có bao nhiêu điểm thuộc một loại nhất định đang được lưu hành , khiến việc phân biệt giá trị của chúng càng khó khăn hơn.

Sự hấp dẫn mang tính đầu cơ của các điểm đặt lại thanh khoản gợi nhớ lại thời kỳ canh tác năng suất. Vào năm 2021-22, khi lĩnh vực DeFi đang ở thời kỳ hoàng kim, tiền gửi tràn vào các dự án như Olympus và Terra , hứa hẹn mang lại lợi nhuận dẫn đầu thị trường cho người dùng để đổi lấy niềm tin vào hệ thống phức tạp của họ. Các nhà phê bình cáo buộc các dự án đã phát minh ra các mã thông báo vô giá trị và in chúng một cách vô giá trị nhằm mục đích nâng cao số lượng lợi nhuận một cách giả tạo và những lời phê bình đó cuối cùng đã được chứng minh là có giá trị sau khi nền tảng sụp đổ.

Bất kể những điểm tương đồng ở cấp độ bề mặt, EigenLayer đã gia nhập hệ tư tưởng của nhà phát triển Ethereum theo cách mà những kẻ phạm tội tồi tệ nhất trong lĩnh vực canh tác năng suất chưa bao giờ làm và những người đề xuất việc đặt lại thanh khoản cho biết nó có tiềm năng hỗ trợ phát triển các ứng dụng và cơ sở hạ tầng bên ngoài phạm vi hạn hẹp của các điểm và trò chơi suy đoán.

Margaux Nijkerk đóng góp báo cáo.