Trên Tân Hoa Xã, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong khẳng định các cuộc đàm phán thương mại vừa qua với Mỹ đã diễn ra “sâu sắc, thẳng thắn và mang tính xây dựng”. Ông cho biết hai bên đã đạt được một loạt đồng thuận quan trọng và nhất trí thiết lập cơ chế tham vấn kinh tế – thương mại song phương.
Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Tianchen Xu của hãng nghiên cứu EIU, kỳ vọng về một thỏa thuận toàn diện giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn còn xa vời. “Nỗ lực đàm phán sẽ cần rất nhiều thời gian và có thể không đạt được kết quả như mong đợi,” Xu nhận định. Nguyên nhân là cả hai phía đều chưa sẵn sàng nhượng bộ ở các lĩnh vực được xem là cốt lõi trong chiến lược quốc gia của mình.
“Chúng tôi cho rằng khó có khả năng Mỹ và Trung Quốc đạt được một thỏa thuận tương đương với Thỏa thuận thương mại giai đoạn một dưới thời Tổng thống Trump,” ông nói thêm.
Dù vậy, sau khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent công bố kết quả đàm phán, thị trường tài chính Mỹ đã phản ứng tích cực. Chỉ số tương lai S&P 500 bật tăng 2,8%, Nasdaq 100 tăng 3,6% và chỉ số Dow Jones tương lai tăng 2,3%.
Cùng ngày 12/5, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết cả hai bên cam kết thực hiện các bước đi cụ thể trước ngày 14/5. Bắc Kinh cũng khẳng định sẽ triển khai “tất cả các biện pháp cần thiết” nhằm hoãn hoặc dỡ bỏ các rào cản phi thuế quan đã áp đặt với hàng hóa Mỹ kể từ ngày 2/4.
Thông cáo chung được công bố trên Tân Hoa Xã cho biết sau khi hoàn tất các bước nói trên, Mỹ và Trung Quốc sẽ thành lập một cơ chế đối thoại mới về các vấn đề kinh tế và thương mại. Các cuộc tham vấn này có thể được tổ chức luân phiên tại Trung Quốc, Mỹ, hoặc một quốc gia thứ ba nếu hai bên đồng thuận. Trong trường hợp phát sinh tình huống đặc biệt, hai bên cũng có thể tiến hành tham vấn khẩn cấp.
Lần gần nhất Mỹ và Trung Quốc đạt được một thỏa thuận lớn là vào tháng 1/2020, sau hơn một năm đối đầu căng thẳng dưới thời Tổng thống Trump. Thỏa thuận giai đoạn một dài 86 trang, bao gồm 8 chương, trong đó Trung Quốc cam kết tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ, không thao túng tiền tệ và mua ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa – dịch vụ từ Mỹ trong hai năm. Đổi lại, Washington đồng ý giảm một phần thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc.
Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 bùng phát khiến Trung Quốc không thể thực hiện đầy đủ các cam kết mua hàng theo thỏa thuận. Tình trạng này đã góp phần làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại vốn chưa từng được giải quyết triệt để giữa hai bên.