Satoshi Nakamoto đã khai thác genesis block vào ngày 3/1/2009, đúc 50 Bitcoin đầu tiên trong lịch sử và khởi động ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la tập trung vào khai thác tiền điện tử. Tuy nhiên, với giới hạn nguồn cung Bitcoin, không ai có thể đoán được số phận của các thợ đào sẽ trôi về đâu sau khi những coin cuối cùng được phát hành.

Bitcoin được tạo ra thông qua khai thác, là quá trình sử dụng phần cứng máy tính để giải quyết các câu đố toán học phức tạp và xác minh giao dịch trên mạng blockchain này. Đền đáp cho những nỗ lực của họ, thợ đào được thưởng một lượng BTC xác định trước cho mỗi block giao dịch.

Theo Blockchain Council, hơn 19 triệu BTC đã được trao cho thợ đào dưới dạng phần thưởng block và theo White Paper (sách trắng) của Nakamoto, chỉ có 21 triệu BTC. Vào thời điểm đạt đến giới hạn này, thợ đào sẽ không còn nhận được phần thưởng khi xác minh các giao dịch.

Lịch trình nguồn cung tương lai của Bitcoin | Nguồn: Bitcoin Visuals

Theo Nick Hansen – nhà sáng lập và CEO của công ty khai thác Bitcoin Luxor Mining, mặc dù không còn phần thưởng block, nhưng những người khai thác sẽ tiếp tục đóng vai trò thiết yếu trong việc xác minh và ghi lại các giao dịch trên blockchain, nhưng cách họ được đền bù sẽ phát triển theo hướng khác.

Hiện tại, xác thực thành công một block mới trên blockchain sẽ mang lại cho thợ đào 6,25 BTC, trị giá khoảng 188.381 đô la tại thời điểm viết bài theo CoinGecko. Ngoài ra, họ cũng nhận được phí giao dịch.

Theo các tính toán được chia sẻ trong một tweet ngày 1/5 từ công ty phân tích on-chain Glassnode, kể từ năm 2010, các khoản phí và phần thưởng block đã thu về cho những người khai thác hơn 50 tỷ đô la.

“Kể từ khi Bitcoin ra đời, thợ đào đã kiếm được tổng doanh thu 50,2 tỷ đô la từ trợ cấp block và phí, với chi phí đầu vào ước tính mọi thời đại lên đến 36,6 tỷ đô la. Như vậy, tỷ suất lợi nhuận tổng hợp mọi thời đại cho họ là 13,6 tỷ đô la (+37%)”.

Thermocap của thợ đào Bitcoin và chi phí sản xuất tích lũy | Nguồn: Glassnode

Thermocap là một chỉ số nhằm mục đích theo dõi chu kỳ giá dựa trên các hành động của thợ đào và nhà đầu tư liên quan đến việc mua và bán Bitcoin.

Hansen tin rằng phí giao dịch cuối cùng sẽ trở thành động lực chính để thợ đào tiếp tục hoạt động lâu dài sau khi BTC cuối cùng được khai thác.

“Đó là lý do tại sao khi phí giao dịch trở thành một phần ngày càng quan trọng trong nền kinh tế khai thác Bitcoin, việc hiểu các động lực của phí giao dịch và dự báo chúng trong tương lai càng trở nên quan trọng hơn. Vì vậy, các khoản phí phải tăng theo thời gian, chẳng hạn như điều mà Bitcoin Ordinals gần đây đã giúp ích”.

Tuy nhiên, có lẽ phải cần thêm nhiều năm nữa để chứng kiến sự chuyển đổi này, do không có ai hiện đang khai thác sẽ còn sống để nhận được phần thưởng block BTC cuối cùng.

Sẽ còn rất lâu

Theo Hansen, dựa trên tỷ lệ khám phá block và quá trình halving xảy ra khoảng bốn năm một lần hoặc cứ sau 210.000 block giao dịch, BTC cuối cùng rất có thể sẽ được khai thác vào khoảng năm 2140.

Halving Bitcoin là kế hoạch giảm phần thưởng mà thợ đào nhận được, với sự kiện tiếp theo hiện được dự đoán sẽ xảy ra vào khoảng tháng 4/2024. Theo đó, phần thưởng cho mỗi block sẽ giảm còn 3,125 BTC hoặc khoảng 94.190 đô la tại thời điểm viết bài.

Về lý thuyết, bằng cách hạn chế nguồn cung BTC, giá trị của mỗi coin sẽ tăng lên khi nhu cầu tăng và nguồn cung không đổi. Dưới đây là bảng tóm tắt lịch sử halving Bitcoin:

	BTC mới cho mỗi block trước halving	BTC mới cho mỗi block sau halving	Giá vào ngày halving	Giá 150 ngày sau đó
Halving 2012	50 BTC	25 BTC	12,35 đô la	127 đô la
Halving 2016	25 BTC	12,5 BTC	650,53 đô la	758,81 đô la
Halving 2020	12,5 BTC	6,25 BTC	8.821 đô la	10.943 đô la

Hansen cho biết giá BTC vào năm 2140 sẽ phụ thuộc vào các yếu tố không thể đoán trước như nhu cầu thị trường, môi trường pháp lý, tiến bộ công nghệ và các yếu tố kinh tế vĩ mô.

“Thực tế là tất cả Bitcoin đang được lưu hành có thể tạo ra sự khan hiếm, nhưng liệu sự khan hiếm này có dẫn đến tăng giá hay không thì còn tùy thuộc vào động lực của thị trường.

Khi chúng ta hướng tới một tương lai nơi tất cả Bitcoin được khai thác, điều quan trọng cần nhớ là mục đích cuối cùng của thiết kế Bitcoin.

Việc giảm dần phần thưởng block và chuyển sang phí giao dịch là bản chất của giao thức và là một giải pháp khéo léo để đảm bảo tính bảo mật liên tục và khả năng tồn tại của mạng”.

Jaran Mellerud, một nhà phân tích nghiên cứu từ Hashrate Index, nói rằng khi tình hình sử dụng và chấp nhận Bitcoin tăng lên, phí giao dịch sẽ nhảy vọt và trở thành nguồn doanh thu chính của thợ đào.

Vào thời điểm BTC cuối cùng được phát hành, trợ cấp block sẽ rất ít nên không ảnh hưởng đáng kể đến nguồn cung coin.

“Do nhu cầu không gian block rất lớn so với nguồn cung không gian block khan hiếm nên phí giao dịch sẽ phải tăng vọt trong kịch bản siêu Bitcoin hóa vào tương lai.

Nếu bạn không tin rằng sẽ có phí giao dịch đủ cao trong tương lai để biện minh cho sự tồn tại của hoạt động khai thác, thì bạn không thực sự tin vào Bitcoin”.

Tiền fiat

Vào thời điểm Bitcoin cuối cùng được khai thác, Mellerud dự đoán giá trị của nó sẽ không được đo bằng đô la Mỹ hoặc các loại tiền tệ fiat khác.

Theo anh, đến lúc đó, các hệ thống tiền fiat đã sụp đổ từ lâu và Bitcoin có thể kế vị, trở thành đơn vị tài khoản tiêu chuẩn trên toàn cầu.

“Trong những trường hợp như vậy, cách hợp lệ duy nhất để đo lường sức mua của Bitcoin là xem Bitcoin hoặc satoshi có thể mua bao nhiêu năng lượng. Giống như chúng ta hiện đang đo lường sức mua của đồng đô la Mỹ theo năng lượng – các thùng dầu”.

Các hệ thống tiền fiat thất bại đã được dự đoán từ lâu, do nhiều vấn đề mà hệ thống tài chính truyền thống phải đối mặt. Gần đây nhất là vào tháng 3/2023, Silicon Valley Bank đã sụp đổ do khủng hoảng thanh khoản, theo sau là Signature Bank và Silvergate Bank.

Trước cuộc khủng hoảng ngân hàng vào tháng 3/2023, một cuộc khảo sát vào tháng 2 do công ty thông tin kinh doanh Morning Consult thực hiện và được ủy quyền bởi sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase cho thấy hầu hết những người được hỏi đều vỡ mộng với hệ thống tài chính toàn cầu.

Kết quả khảo sát ghi nhận 80% người Mỹ nghĩ rằng hệ thống tài chính toàn cầu ủng hộ các nhóm quyền lực một cách không công bằng, trong khi 67% đã kêu gọi “những thay đổi lớn” hoặc “đại tu hoàn toàn” hệ thống tài chính. Các nhà đầu tư tiền điện tử hiện tại vẫn lạc quan về tương lai, với 65% đồng ý rằng những ngày tốt nhất của thị trường vẫn còn ở phía trước, trong khi 76% tin rằng tiền điện tử và blockchain là tương lai.

Nguồn: Morning Consult

Bitcoin có thể thay đổi rất nhiều sau 120 năm nữa

Pat White, đồng sáng lập và CEO của nền tảng tài sản kỹ thuật số Bitwave, tin rằng thợ đào sẽ vẫn là một phần quan trọng của hệ sinh thái, nhưng không phải tất cả sẽ tiếp tục tồn tại, vì một số buộc phải ngừng hoạt động do chi phí leo thang.

Theo báo cáo vào ngày 24/3 từ Glassnode, kể từ năm 2010, các thợ đào trải qua thời gian dài không có lời và chỉ 47% số ngày giao dịch là có lợi nhuận.

Phần trăm số ngày thợ đào có lợi nhuận | Nguồn: Glassnode

“Tôi nghĩ có thể chúng ta sẽ thấy một số thợ đào ngừng hoạt động hoặc các kỹ thuật thao túng khác được sử dụng nhằm tăng phí. Nhưng tôi cũng cho rằng điều đó sẽ xảy ra trước khi Bitcoin cuối cùng được khai thác vì một vài lần halving cuối sẽ nhận được phần thưởng block chỉ tính bằng đơn vị satoshi”.

Tuy nhiên, White nhấn mạnh “có rất nhiều điều sẽ xảy ra trong 120 năm nữa” và BTC về cơ bản có thể thay đổi trong thế kỷ tới.

Anh tin rằng vào năm 2140, các máy tính lượng tử có thể sẽ phá vỡ mã hóa cốt lõi của vua tiền điện tử, mặc dù các kỹ sư làm việc với mạng từ lâu đã biết rằng nó không kháng lượng tử. Bảng dưới đây sẽ đánh giá nhanh những điểm khác biệt giữa tiền điện tử và tính toán lượng tử:

	Tiền điện tử	Tính toán lượng tử
Kiến trúc cơ bản	Sử dụng công nghệ blockchain và thuật toán mật mã để tạo sổ cái phân tán bất biến và mạng thanh toán P2P.	Sử dụng các nguyên tắc của cơ học lượng tử để thực hiện các phép tính phức tạp ở tốc độ xung nhịp cao hơn so với máy tính cổ điển.
Thiết bị cần thiết	Máy đào ASIC, GPU và thậm chí cả CPU cho mục đích khai thác.	Các thiết bị tùy chỉnh bao gồm bộ xử lý lượng tử, thanh ghi, cổng và giao diện, được đặt trong một không gian kín và mát.
Tốc độ	Mạng tiền điện tử có khả năng thực hiện 10.000 giao dịch mỗi giây.	Máy tính lượng tử có thể xử lý hàng triệu hoán vị mỗi giây tùy thuộc vào dung lượng qubit.

“Điều đó không nhất thiết phải khiến mọi người sợ hãi vì vấn đề bảo mật lượng tử này. Từ nay đến năm 2140, Bitcoin sẽ phải được tinh chỉnh từ layer mã hóa trở lên. Tại thời điểm đó, cộng đồng nhà phát triển Bitcoin sẽ có thể đánh giá liệu chúng ta có thực sự đi đúng hướng để có một mạng dựa trên phí giao dịch hoạt động hay không hoặc liệu khai thác Bitcoin bổ sung có cần thiết để đảm bảo tính bảo mật của mạng hay không”.

White suy đoán thêm rằng mặc dù White Paper của Satoshi Nakamoto nói rằng 21 triệu BTC là giới hạn nguồn cung và là quy tắc cụ thể nhất, nhưng không ai trong chúng ta có thể sẽ còn sống vào năm 2140 để thực thi quy tắc đó.

Theo anh, tiền điện tử tập trung vào code và sự đồng thuận. Nếu cộng đồng cho rằng ưu đãi phí giao dịch là không đủ để giữ an toàn cho mạng, thì về mặt lý thuyết, những thợ đào trong tương lai có thể mở rộng giới hạn cứng của BTC vượt 21 triệu.

Điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá cả vẫn chưa rõ, nhưng dù sao đi nữa, White tự tin giá Bitcoin sẽ ổn định ở một số mức phản ánh lạm phát toàn cầu và biến động giá lớn sẽ xảy ra vào một thời điểm nào đó trong 120 năm tới nếu một hoặc nhiều quốc gia nghiêm túc chọn nó làm tiền tệ dự trữ của họ.

Trong trường hợp đó, anh nói rằng sẽ “có khả năng độc lập với lịch trình khai thác Bitcoin” và đó sẽ là thời điểm vững chắc nhất để tăng giá BTC.

“Có những thứ chúng ta thậm chí không thể tưởng tượng được có thể ảnh hưởng đến Bitcoin – như chiến tranh và khủng hoảng năng lượng – nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu lúc đó chúng ta là một giống loài đa hành tinh thực sự và chúng ta phải kéo dài thời gian sản xuất block để hỗ trợ tốc độ liên lạc ở cấp độ hệ mặt trời.

Điều tôi luôn thấy quan trọng là tập trung vào những vấn đề khó khăn nhất mà chúng ta đang gặp phải hiện nay và làm những gì có thể để giải quyết chúng. Điều đó có thể là giải quyết các khoản thanh toán hoặc quyền sở hữu kỹ thuật số, hoặc giao dịch ngân hàng cho những người không có tài khoản ngân hàng — đây là những vấn đề cần tập trung vào lúc này”.

Minh Anh

Theo Cointelegraph