Các quỹ đầu tư mạo hiểm crypto đã rót hàng tỷ USD vào các token giai đoạn đầu trong nhịp hồi phục “risk-on” của năm 2025. Tuy nhiên, nhiều khoản đặt cược trong số này hiện đang giao dịch thấp hơn đáng kể so với mức định giá gây chú ý ở các vòng gọi vốn tư nhân.
Khoảng cách ngày càng lớn giữa con số huy động vốn riêng lẻ và vốn hóa trên thị trường công khai cho thấy một đợt “thiết lập lại” của thị trường, sau khi làn sóng lạc quan dựa trên câu chuyện (narrative) dần hạ nhiệt.
Dữ liệu do CryptoRank chia sẻ gần đây cho thấy hàng chục dự án được hậu thuẫn mạnh đã mất hàng trăm triệu USD giá trị, thậm chí trong một số trường hợp gần như “bốc hơi” toàn bộ giá trị hàm ý khi token chính thức lên sàn. Điều này làm dấy lên câu hỏi mới về kỷ luật định giá trong các chu kỳ tăng trưởng nóng.
Thực tế thị trường đối mặt với định giá của VC
So sánh giữa định giá VC và vốn hóa hiện tại của CryptoRank vẽ nên một bức tranh khá rõ nét. Humanity Protocol, từng được định giá 1 tỷ USD ở các vòng private, hiện chỉ còn khoảng 285 triệu USD. Plasma (XPL) và ICNT có mức chênh lệch nhỏ hơn: Plasma khoảng 224 triệu USD so với mức định giá 500 triệu USD, còn ICNT quanh 247 triệu USD so với 470 triệu USD.
Những cú sụt giảm mạnh nhất khó có thể bỏ qua. Fuel Network, Double Zero và Bubblemaps — dự án từng gây chú ý khi chế giễu rapper Mỹ Soulja Boy vì quá khứ quảng bá crypto và NFT — đều từng mang định giá xấp xỉ hoặc vượt 1 tỷ USD, nhưng hiện chỉ còn giao dịch quanh 11 triệu USD, 373.000 USD và 6 triệu USD.
Camp Network và TreeHouse đi theo quỹ đạo tương tự, giảm từ mức định giá 400 triệu USD xuống còn khoảng 15 triệu USD và 16 triệu USD. Privasea cũng nổi bật không kém khi rơi từ 180 triệu USD xuống chỉ khoảng 1 triệu USD.
Dù vậy, không phải dự án nào cũng chịu tổn thất nặng nề. SosoValue giữ được mức vốn hóa tương đối ổn định quanh 152 triệu USD so với định giá ban đầu 200 triệu USD, trong khi Yieldbasis giao dịch gần 34 triệu USD so với mức 50 triệu USD lúc gọi vốn. Momentum và Bitlight nằm ở nhóm trung bình, với vốn hóa lần lượt khoảng 43 triệu USD và 34 triệu USD, sau các vòng gọi vốn định giá 100 triệu USD và 170 triệu USD.
Dòng vốn phục hồi, nhưng thận trọng thay thế hưng phấn
Đợt điều chỉnh định giá này diễn ra ngay cả khi hoạt động đầu tư mạo hiểm crypto khởi sắc trở lại trong năm 2025. Theo CryptoRank, tổng vốn đầu tư theo quý đã tăng lên khoảng 10 tỷ USD trong quý II/2025 — mức cao nhất kể từ đầu năm 2022 — và duy trì gần 8 tỷ USD trong cả quý III và quý IV.
Trước đó, trong giai đoạn thị trường gấu, dòng vốn suy giảm liên tục, chạm đáy khoảng 689 triệu USD vào quý III/2023, rồi ổn định trong vùng 1–2,5 tỷ USD suốt phần lớn năm 2024. Sự phục hồi năm 2025 diễn ra song song với đà tăng của Bitcoin, khi giá vượt 126.000 USD vào giữa năm trước khi hạ nhiệt về vùng 80.000–100.000 USD vào cuối năm.
Điểm đáng chú ý không chỉ nằm ở quy mô phục hồi, mà còn ở thời điểm. Lượng vốn lớn nhất được giải ngân trong quý II/2025, khi tâm lý thị trường lạc quan nhất và giá token tăng nhanh. Theo dữ liệu CryptoRank, nhiều dự án hiện giao dịch thấp hơn xa mức định giá VC đã được tài trợ chính trong giai đoạn này.
Với nhiều nhà đầu tư, thông điệp rút ra không phải là vốn mạo hiểm đã “quay lại”, mà là thị trường công khai ngày càng ít sẵn sàng chấp nhận các câu chuyện của vòng private một cách vô điều kiện. Như một số nhà phân tích trên X nhận định, khoảng cách giữa định giá VC và dữ liệu giao dịch thực tế đang trở thành tín hiệu rủi ro, thay vì biểu tượng của niềm tin — nhấn mạnh nhu cầu đặt kỳ vọng tỉnh táo hơn khi dòng vốn tiếp tục quay lại thị trường crypto.
Hàn Tín
Theo Tapchibitcoin
