Một công ty có tên Tidal Trust II đã nộp hồ sơ lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) vào thứ Ba, đề xuất thành lập một quỹ ETF cho phép nhà đầu tư tiếp cận Bitcoin chỉ trong thời gian thị trường Mỹ đóng cửa.

Theo hồ sơ, quỹ – mang tên Nicholas Bitcoin and Treasuries AfterDark ETF – sẽ nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn vào ban ngày. Cách vận hành này giúp ETF mô phỏng mức lợi nhuận của Bitcoin trong phiên giao dịch ngoài giờ—đối với nhà đầu tư tại Mỹ.

Không giống các ETF Bitcoin giao ngay đã được phê duyệt năm ngoái, ETF mới không nắm giữ Bitcoin trực tiếp. Thay vào đó, quỹ dự kiến theo dõi hiệu suất Bitcoin thông qua hợp đồng tương lai, quyền chọn trên các chỉ số, và thậm chí đầu tư vào các ETF Bitcoin giao ngay khác.

“Chúng tôi đã xem xét điều này vào năm ngoái và thấy rằng phần lớn lợi nhuận của Bitcoin xảy ra vào lúc thị trường đóng cửa,” Eric Balchunas, chuyên gia ETF cấp cao tại Bloomberg Intelligence, chia sẻ trên X. “Điểm đáng chú ý hơn là ngành ETF sẽ thử mọi hướng có thể.”

Gần đây, đà bán tháo Bitcoin thường tăng mạnh quanh thời điểm 21:30 theo giờ VN—ngay khi thị trường Mỹ mở cửa—khiến nhiều nhà quan sát trên X đặt câu hỏi về nguyên nhân.

“Bitcoin lại rơi ngay sau phiên mở cửa New York,” doanh nhân kiêm nhà sáng tạo nội dung Lark Davis bình luận hồi tháng 11. “Có phải ai đó tắt nút mua dành cho người Mỹ rồi không?”

Tidal Financial Group mô tả mình là đơn vị cung cấp “giải pháp ETF dán nhãn trắng”, và hồ sơ gửi lên SEC đính kèm hình ảnh giới thiệu “XFunds by Nicholas Wealth”.

Cũng trong ngày thứ Ba, các nhà phân tích của JPMorgan nhận định rằng Bitcoin và các tài sản số khác vẫn còn dư địa tăng trưởng, bất chấp tâm lý lo ngại sau đợt giảm sâu của Bitcoin tháng trước. Dù nhiều người tin rằng đà giảm xuống mức 81.000 USD có thể báo hiệu một giai đoạn suy thoái kéo dài, JPMorgan cho rằng chưa có dấu hiệu của “mùa đông crypto”.

Trên website, các sản phẩm của XFund được quảng bá là “không phải quỹ trái phiếu kiểu ông bạn”, kèm hình ảnh đàn ông có ria mép tông xám trên phố Wall. Khi thị trường tài chính thay đổi, “danh mục đầu tư của bạn cũng nên thích nghi,” trang web nhấn mạnh.

Công ty hiện đã có một quỹ chủ động giao dịch trên sàn NYSE với mã BLOX, cung cấp mức độ tiếp cận các doanh nghiệp liên quan đến blockchain—bao gồm sàn giao dịch, nền tảng thanh toán và thợ đào crypto.

Vương Tiễn

Một khảo sát gần đây cho thấy các nhà đầu tư Nhật Bản đang dần rời bỏ thị trường tiền điện tử, không phải do biến động giá mà chủ yếu bởi những quy định thuế phức tạp.

Nền tảng lập kế hoạch tài chính 400F đã tiến hành khảo sát 894 người trên toàn quốc vào tháng 11 về thói quen đầu tư tiền điện tử. Trong số những người từng sở hữu tiền số, 22,2% cho biết khó khăn với hệ thống thuế là nguyên nhân chính khiến họ từ bỏ thị trường. Tỷ lệ này thậm chí cao hơn lý do biến động giá, vốn chỉ chiếm 19,4% trong số những người rút lui.

Thủ tục hành chính lấn át rủi ro thị trường

Đối với các nhà đầu tư hiện tại, cả biến động giá (61,4%) và sự phức tạp về thuế (60%) đều là những thách thức lớn. Tại Nhật Bản, lợi nhuận từ giao dịch tiền điện tử bị xếp vào nhóm “thu nhập khác” và có thể chịu mức thuế lên tới 55% sau khi cộng thêm các loại thuế địa phương.

Nhà đầu tư buộc phải ghi lại từng giao dịch, tính toán lãi/lỗ theo đồng yên và báo cáo hàng năm. Đối với nhiều người, gánh nặng thủ tục này đã vượt quá lợi ích mang lại, dù 62,7% vẫn coi việc tích lũy tài sản lâu dài là lý do chính để đầu tư, so với chỉ 15,1% đặt nặng yếu tố đầu cơ ngắn hạn.

Những nhà đầu tư sử dụng NISA và iDeCo – hai tài khoản ưu đãi thuế phổ biến cho chứng khoán và hưu trí – lại càng cảm nhận rõ sự phức tạp của quy trình báo cáo liên quan đến tiền điện tử. Việc quen thuộc với các tài khoản đầu tư truyền thống đơn giản khiến thủ tục cho tài sản kỹ thuật số trở nên nặng nề hơn.

Nhu cầu cải cách quy định ngày càng tăng

Phần lớn người tham gia khảo sát (70,6%) tự nhận có khẩu vị rủi ro trung lập, luôn cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro. Tuy nhiên, khoảng 40% trong số này sẵn sàng chấp nhận rủi ro nhiều hơn với tiền điện tử nếu các cơ quan quản lý Nhật Bản minh bạch hơn về quy định và chính sách thuế đối với loại tài sản này.

Nhu cầu cải cách ngày càng rõ rệt khi xuất hiện thông tin Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (FSA) dự kiến sẽ phân loại lại tiền điện tử thành sản phẩm tài chính tiêu chuẩn và giảm mức thuế tối đa xuống còn 20%. Nếu được thực hiện, những thay đổi này sẽ giúp giảm đáng kể gánh nặng thuế, vốn là lý do chủ yếu khiến nhà đầu tư rời bỏ thị trường.

Kênh tiếp cận thông tin của nhà đầu tư Nhật Bản

Khảo sát cũng chỉ ra rằng nhà đầu tư Nhật Bản tìm kiếm thông tin về tiền điện tử gần như ngang nhau giữa các kênh truyền thông chuyên ngành hoặc chính thức (63%) và các nền tảng mạng xã hội, influencer (58,9%).

Tổng kết lại, kết quả khảo sát cho thấy mức độ quan tâm và tham gia của nhà đầu tư Nhật Bản vào thị trường tiền điện tử phụ thuộc nhiều vào quy định của chính phủ và thủ tục hành chính hơn là biến động giá. Nếu các quy định về thuế được đơn giản hóa, thị trường tiền điện tử tại Nhật Bản có thể sẽ phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Nhật Bản – quốc gia nắm giữ nhiều nợ chính phủ Mỹ nhất thế giới – đang khiến thị trường tài chính toàn cầu lo lắng, khi các chuyên gia phân tích cảnh báo nguy cơ xảy ra một đợt bán tháo trái phiếu quy mô lớn trong thời gian tới.

Những lo ngại này đã lan sang lĩnh vực tiền điện tử, đặc biệt là đối với Tether – tổ chức phát hành đồng stablecoin USDT, vốn được bảo đảm chủ yếu bằng hơn 113 tỷ USD trái phiếu Kho bạc Mỹ. Tether hiện đang đối mặt với sự giám sát chặt chẽ về khả năng duy trì giá trị ổn định (depeg) của USDT.

Nguy cơ Nhật Bản bán tháo trái phiếu Mỹ khi lợi suất nội địa tăng mạnh

Theo số liệu mới nhất từ Bộ Tài chính Mỹ, nhu cầu mua trái phiếu Kho bạc Mỹ của các nhà đầu tư nước ngoài đã suy giảm trong tháng 9, với tổng lượng nắm giữ giảm nhẹ xuống còn 9,249 nghìn tỷ USD so với tháng trước. Tuy nhiên, Nhật Bản lại là ngoại lệ khi tiếp tục chuỗi mua ròng kéo dài 9 tháng, nâng tổng lượng trái phiếu nắm giữ lên 1,189 nghìn tỷ USD – mức cao nhất kể từ tháng 8/2022. Điều này củng cố vị thế của Nhật Bản là chủ sở hữu nước ngoài lớn nhất của trái phiếu Kho bạc Mỹ.

Các chuyên gia nhận định, trước đây Nhật Bản tích cực mua nợ nước ngoài do lợi suất trái phiếu trong nước gần như bằng không, khiến trái phiếu Mỹ trở thành lựa chọn hấp dẫn với rủi ro thấp. Tuy nhiên, bối cảnh vĩ mô đang thay đổi nhanh chóng; lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm.

Khi lợi suất trong nước cải thiện, động lực để Nhật Bản tiếp tục tích lũy trái phiếu Mỹ giảm dần. Điều này làm dấy lên khả năng quốc gia này sẽ cắt giảm lượng nắm giữ nếu thị trường hoặc chính sách thay đổi.

Bà Lena Petrova nhận định: “Cuộc khủng hoảng nợ kéo dài của Nhật Bản đang dần lộ diện, khi tỷ lệ nợ công trên GDP lên đến 230% kết hợp với chính sách mở rộng tài khóa quy mô lớn dưới thời Thủ tướng Sanae Takaichi, dẫn đến sự tăng vọt mạnh về lợi suất trái phiếu và tâm lý lo ngại của nhà đầu tư. Nếu Nhật Bản gặp cú sốc, tác động sẽ lan tỏa toàn cầu, nhất là khi Tokyo đóng vai trò là nhà đầu tư lớn nhất vào trái phiếu Kho bạc Mỹ, gia tăng rủi ro cho thị trường vốn đã chịu áp lực bởi chi phí vay tăng và không gian tài khóa bị thu hẹp.”

Một chuyên gia khác chỉ ra rằng, trong vòng sáu tháng qua, chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu Mỹ và Nhật đã thu hẹp từ 3,5% xuống chỉ còn 2,4%. Lợi suất phòng ngừa rủi ro trên trái phiếu Mỹ ngày càng kém hấp dẫn, và nếu chênh lệch này tiếp tục giảm về mức 2%, việc hồi hương vốn sẽ trở nên hợp lý về mặt kinh tế.

Điều này có thể thúc đẩy các tổ chức tài chính Nhật Bản bán trái phiếu chính phủ Mỹ và chuyển vốn về nước. Một số mô hình dự báo có thể lên tới 500 tỷ USD sẽ rút khỏi thị trường toàn cầu trong vòng 18 tháng tới.

Ngoài ra, giao dịch vay đồng yên giá rẻ (yen carry trade) – khoảng 1,2 nghìn tỷ USD được vay rẻ bằng yên và đầu tư khắp thế giới vào các tài sản sinh lời như cổ phiếu, tiền điện tử, thị trường mới nổi – cũng đứng trước nguy cơ bị đảo chiều. Khi lãi suất Nhật tăng và đồng yên mạnh lên, các giao dịch này trở nên rủi ro, buộc nhà đầu tư phải tháo gỡ vị thế, làm gia tăng áp lực bán trên thị trường toàn cầu. Trong suốt 30 năm qua, lợi suất Nhật Bản đóng vai trò như “cái neo” giúp duy trì lãi suất toàn cầu ở mức thấp. Nhưng hiện nay, cái neo đó đã bị phá vỡ.

Tether và rủi ro từ việc tập trung vào trái phiếu Kho bạc Mỹ

Một câu hỏi lớn được đặt ra là: Nếu Nhật Bản bắt đầu giảm nắm giữ trái phiếu Mỹ, điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến USDT? Mối lo ngại xuất phát từ việc dự trữ của Tether chủ yếu tập trung vào loại tài sản đang đối mặt với áp lực.

Theo báo cáo minh bạch của Tether, hơn 80% dự trữ của tổ chức này là trái phiếu Kho bạc Mỹ. Điều này không chỉ biến Tether thành một thành phần quan trọng trong hệ sinh thái trái phiếu toàn cầu mà còn đưa họ trở thành chủ sở hữu lớn thứ 17 nợ chính phủ Mỹ trên thế giới, vượt qua nhiều quốc gia có chủ quyền.

Việc tập trung vào trái phiếu Kho bạc Mỹ mang lại lợi thế về tính thanh khoản và sự ổn định giá cả trong lịch sử. Tuy nhiên, nếu một chủ nợ lớn như Nhật Bản bắt đầu bán tháo, biến động giá và lợi suất có thể khiến điều kiện thanh khoản bị thắt chặt, gián tiếp gây áp lực lên các tổ chức nắm giữ lớn như Tether.

Một chuyên gia thị trường nhận định: “Nếu Nhật Bản buộc phải bán trái phiếu Mỹ, các quốc gia khác sẽ nối gót. Tether sẽ đối mặt với nguy cơ mất giá mạnh, kéo theo giá Bitcoin giảm sâu. Strategy có thể buộc phải bán ra, càng làm giá Bitcoin lao dốc. Nhật Bản ➡️ Tether ➡️ Bitcoin, theo trình tự này.”

Thêm vào đó, S&P Global Ratings vừa hạ mức đánh giá về khả năng giữ giá của Tether, chuyển USDT từ mức 4 (bị hạn chế) xuống 5 (yếu). Theo S&P, mức 5 phản ánh việc gia tăng tiếp xúc với tài sản rủi ro cao trong dự trữ USDT năm qua và những lỗ hổng trong việc công khai thông tin. Các tài sản này gồm bitcoin, vàng, các khoản vay thế chấp, trái phiếu doanh nghiệp và các khoản đầu tư khác, tất cả đều có mức độ công khai hạn chế và chịu rủi ro tín dụng, thị trường, lãi suất cũng như tỷ giá.

Mặc dù có những lo ngại từ yếu tố vĩ mô, phần lớn nhà đầu tư vẫn cho rằng khả năng USDT bị mất giá mạnh là rất thấp. Theo thị trường dự đoán Opinion, xác suất xảy ra kịch bản này chỉ là 0,5%, phản ánh sự hoài nghi của giới đầu tư.

Có nhiều lý do giải thích cho sự hoài nghi này: Tether đã giữ được giá trị ổn định qua các cuộc khủng hoảng thị trường trước đây, và công ty đã tạo ra 10 tỷ USD lợi nhuận trong quý III/2025, cung cấp bộ đệm lớn cho biến động dự trữ.

Dù việc Nhật Bản bán trái phiếu Mỹ có thể gây ảnh hưởng đáng kể, quá trình này nhiều khả năng sẽ diễn ra từ từ. Thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ vẫn đủ lớn để hấp thụ áp lực bán mà không gây ra những gián đoạn nghiêm trọng. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa việc lợi suất Nhật tăng, S&P hạ mức đánh giá và cơ cấu dự trữ của Tether vẫn là những yếu tố cần được theo dõi sát sao trong thời gian tới.

Các nhà phát hành stablecoin vẫn tiếp tục mở rộng nguồn cung các token như USDT và USDC. Sự gia tăng này thường được ví như “ngòi nổ” kích hoạt các đợt tăng giá mạnh mẽ trên thị trường tiền mã hóa. Tuy nhiên, dữ liệu thực tế lại cho thấy vốn hóa của các stablecoin hàng đầu đã tăng trưởng liên tục suốt nhiều tháng, trong khi tổng giá trị thị trường tiền điện tử lại không tăng tương xứng.

Báo cáo dưới đây phân tích một số nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự lệch pha này, dựa trên các số liệu cập nhật và nhận định từ các chuyên gia trong ngành.

Ba nguyên nhân khiến stablecoin tăng trưởng tách biệt với thị trường

Theo số liệu từ CoinGecko, vốn hóa của USDT và USDC đã đạt mức đỉnh mới trong tháng 12, lần lượt ở mức 185 tỷ USD và 78 tỷ USD.

Cả hai stablecoin đều ghi nhận mức tăng trưởng ổn định kể từ đầu năm nay. Đến tháng 12, Circle và Tether vẫn tiếp tục phát hành thêm token với tốc độ cao. Báo cáo mới nhất từ Lookonchain cho biết Tether đã phát hành thêm 1 tỷ USD, còn Circle bổ sung thêm 500 triệu USD.

Các chuyên gia thường gọi lượng vốn này là “thuốc súng khô” dành cho thị trường. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Dòng vốn đó thực sự đã được sử dụng vào đâu?

Lượng stablecoin đổ vào sàn phái sinh vượt xa sàn giao ngay

Dữ liệu từ CryptoQuant cho thấy lượng USDT (ERC-20) trên các sàn giao dịch phái sinh đã tăng đều kể từ đầu năm 2025, từ dưới 40 tỷ USD lên gần 60 tỷ USD.

Ngược lại, lượng USDT (ERC-20) trên các sàn giao dịch giao ngay lại có xu hướng giảm, hiện đang ở mức thấp nhất trong năm.

USDC trên các sàn giao ngay cũng chứng kiến sự sụt giảm mạnh trong những tháng gần đây, từ 6 tỷ USD xuống còn 3 tỷ USD.

Những con số này phản ánh sự thay đổi trong hành vi của nhà giao dịch: phần lớn ưu tiên tìm kiếm cơ hội ngắn hạn với đòn bẩy cao, thay vì tích lũy tài sản dài hạn trên thị trường giao ngay. Điều này khiến giá các đồng altcoin khó có được động lực tăng trưởng bền vững.

Giao dịch sử dụng đòn bẩy cũng đi kèm rủi ro lớn, có thể mang lại lợi nhuận nhanh chóng nhưng cũng dễ dàng “thổi bay” vốn đầu tư. Nhiều sự kiện thanh lý trị giá hàng tỷ USD trong năm 2025 đã minh chứng rõ rệt cho xu hướng này.

Stablecoin ngày càng có nhiều ứng dụng ngoài đầu tư

Một nguyên nhân khác xuất phát từ việc stablecoin ngày càng được ứng dụng rộng rãi ngoài lĩnh vực đầu tư tiền mã hóa truyền thống. Việc Tether và Circle phát hành thêm token không chỉ phản ánh nhu cầu nội tại của thị trường tiền điện tử, mà còn đáp ứng nhu cầu thanh toán và giao dịch toàn cầu.

Báo cáo mới đây của IMF nhấn mạnh vai trò ngày càng lớn của các stablecoin như USDT trong lĩnh vực chuyển tiền xuyên biên giới.

Số liệu cho thấy tổng giá trị các dòng tiền xuyên biên giới liên quan đến USDT và USDC đã đạt khoảng 170 tỷ USD trong năm 2025.

“Stablecoin có thể mang lại các giải pháp thanh toán nhanh chóng, tiết kiệm chi phí, đặc biệt là đối với các giao dịch quốc tế và chuyển tiền, nơi các hệ thống truyền thống thường chậm chạp và tốn kém,” IMF nhận định.

Nhờ đó, dù nguồn cung stablecoin tăng lên, một phần lớn nguồn vốn này đã được hấp thụ vào các ứng dụng thực tế thay vì chỉ phục vụ mục đích đầu cơ.

Tâm lý thận trọng của nhà đầu tư làm chậm quá trình luân chuyển vốn

Yếu tố thứ ba đến từ tâm lý dè dặt của nhà đầu tư.

Báo cáo mới nhất của Matrixport nhận định thị trường hiện tại thiếu vắng sự tham gia của nhà đầu tư nhỏ lẻ, khối lượng giao dịch cũng ở mức thấp. Các chỉ báo tâm lý vẫn nằm trong vùng “sợ hãi” và “cực kỳ sợ hãi”.

“Nói đơn giản, không có khối lượng giao dịch thì nhiệt huyết không thể tích tụ, mà không có nhiệt huyết thì khối lượng cũng không thể quay lại – đây là tình thế bế tắc kinh điển của thị trường tiền điện tử”, Matrixport nhận xét.

Chính tâm lý này đã khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn nắm giữ stablecoin thay vì “bơm” vốn vào Bitcoin hay các altcoin.

Dữ liệu lịch sử càng củng cố quan điểm này: So sánh biến động giá Bitcoin với vốn hóa USDT và USDC cho thấy, trong nửa đầu năm 2022, nguồn cung stablecoin vẫn tiếp tục tăng ngay cả khi thị trường bước vào giai đoạn giảm giá. Đến cuối năm 2022, nguồn cung stablecoin lại giảm mạnh khi nhiều nhà đầu tư rút khỏi thị trường.

Sự tăng trưởng vốn hóa stablecoin không đồng nghĩa tự động với việc giá Bitcoin hay altcoin sẽ tăng. Tác động này phụ thuộc rất lớn vào tâm lý nhà đầu tư, dòng chảy vốn và các ứng dụng thực tiễn thúc đẩy nhu cầu stablecoin.